Báo động nhiều người trẻ nguy kịch vì thuốc lá điện tử

Ngày càng nhiều học sinh hút thuốc lá điện tử. Ảnh: Hoàng Mạnh Thắng

Thông tin trên được các chuyên gia, bác sĩ đưa ra tại Hội thảo cung cấp thông tin về các vấn đề liên quan đến mua bán, sử dụng thuốc lá mới do Bộ Y tế tổ chức ngày 27/4.

Nhiều hệ lụy về sức khỏe sinh sản

TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết, Trung tâm từng điều trị cho nhiều trường hợp bị đột quỵ não, tổn thương phổi, mất ngủ, nôn nhiều... do ngộ độc thuốc lá điện tử. Mới đây nữ bệnh nhân 20 tuổi ở Hà Nội được đưa vào cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, hôn mê sâu, suy tim, tổn thương não lan tỏa tất cả các vị trí, tổn thương gan, suy tim, suy thận… do hút thuốc lá điện tử. Trước đó bệnh nhân đi chơi với bạn và lần đầu hút thuốc lá điện tử. Tại đây đang điều trị cho nam bệnh nhân 22 tuổi, bị suy tim, hôn mê sâu... có nguy cơ phải can thiệp ECMO (tim phổi nhân tạo) vì thuốc lá mới.

Theo bác sĩ Nguyên, từ đầu năm 2023 đến nay, kết quả xét nghiệm các mẫu thuốc lá điện tử mà bệnh nhân bị ngộ độc có mang đến Trung tâm Chống độc trong quá trình cấp cứu, đã phát hiện 13 mẫu có thành phần ma tuý, chất cần sa tổng hợp. Trong đó có những loại ma tuý thế hệ mới, là chất độc.

Kết quả nghiên cứu về các hành vi nguy cơ đối với sức khỏe học sinh THCS và THPT tại Hà Nội do Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) thực hiện năm 2020, tỉ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện tử ở các lớp từ 8 - 12 là 8,35%; học sinh lớp 10 - 12 là 12,6%. Có tới 8% phụ nữ và trẻ em gái hút thuốc lá điện tử trong khi tỉ lệ hút thuốc lá điếu ở nữ chỉ có 1,2%. “Hút thuốc lá điện tử ở trẻ em gái độ tuổi vị thành niên, thanh niên, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản sẽ gây ra các hệ lụy về sức khỏe sinh sản và chất lượng giống nòi”, GS.TS Trần văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cảnh báo.

Một số khảo sát trong cộng đồng sử dụng thuốc lá điện tử cho thấy mối liên quan giữa sử dụng thuốc lá điện tử với các tệ nạn xã hội khác như ma túy, hút shisha và các chất gây nghiện khác. Trên thực tế, một số trường hợp nhập viện cấp cứu do sử dụng thuốc lá điện tử có pha trộn ma túy đã được ghi nhận ở Trung tâm Chống độc trong thời gian gần đây.

Cần thiết cấm thuốc lá điện tử

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các sản phẩm thuốc lá đều độc hại với sức khoẻ và đến nay ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử gây nguy hại đối với sức khoẻ cộng đồng tương tự thuốc lá điếu thông thường. Nhưng do đặc tính của sản phẩm thuốc lá mới này khác biệt so với các đặc điểm của thuốc lá truyền thống nên không thể áp dụng Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 cho các sản phẩm này.

Bác sĩ Nguyễn Thị An, Giám đốc Quốc gia Tổ chức nhịp cầu sức khoẻ Canada tại Việt Nam, cho biết mẫu mã sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được thay đổi liên tục với kiểu dáng nhỏ gọn giống như cái bút, usb, thỏi son môi với thiết kế ấn tượng (kèm theo đèn phát sáng, hình ảnh bắt mắt) để hút giới trẻ. Sản phẩm có giá cả đa dạng, từ vài chục, vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng.

Theo bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của WHO tại Việt Nam, nếu cho phép các loại thuốc lá mới lưu hành chính thống sẽ làm tăng nhanh tỉ lệ sử dụng, dẫn tới nghiện nicotin và sử dụng thuốc lá thông thường ở giới trẻ. Ngoài ra tăng nguy cơ lạm dụng ma túy với thuốc lá điện tử; biến tướng quảng cáo, khuyến mại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; quá tải, quá khả năng về năng lực quản lí...

“Hiện các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới không được phép nhập khẩu, quảng cáo và bán tại Việt Nam. WHO khuyến cáo tăng cường các quy định luật pháp hiện tại về cấm nhập khẩu và buôn bán để ngăn chặn, hạn chế tiếp cận nhằm ngăn ngừa sự gia tăng tỉ lệ sử dụng trong giới trẻ”, bác sĩ Lâm cho biết thêm.