Báo Tiền Phong khởi đăng loạt bài “Chấn chỉnh nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật”, góp thêm tiếng nói để hoạt động quảng cáo gắn với người nổi tiếng trở nên lành mạnh; đề xuất chế tài đủ mạnh đối với hành vi quảng cáo thổi phồng.
Bài 1: Xin lỗi cho xong
Nhiều nghệ sĩ tự đánh mất uy tín, tên tuổi khi quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của các sản phẩm (hầu hết là thực phẩm chức năng). Nếu không nhận rõ trách nhiệm, biết sai vẫn làm, lời xin lỗi của họ không có giá trị, như đổ dầu vào lửa.
Bát nháo quảng cáo
 |
Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng không chỉ gắn với những sản phẩm nghệ thuật, họ xuất hiện liên tục trên các phương tiện truyền thông còn để quảng cáo cho các sản phẩm trong đó có nhiều loại thuốc, thực phẩm chức năng, thậm chí tiền ảo.
Mỗi bài đăng của người nổi tiếng trên mạng có cả trăm nghìn lượt thích, cả triệu lượt tiếp cận. Tận dụng điều đó, họ kiếm thêm thu nhập bằng cách quảng cáo cho các thương hiệu, sản phẩm. Nguồn thu chính của nghệ sĩ đôi khi không đến từ nghệ thuật.
 |
Nhiều nghệ sĩ thần thánh hóa công dụng của thực phẩm chức năng |
NSND Hồng Vân từng xuất hiện trong một video được đăng tải khắp các kênh mạng xã hội. Chị quảng cáo cho một sản phẩm được cho là chuyên dùng để chữa bệnh u xơ, u nang. Nữ nghệ sĩ còn nói rằng đã sử dụng sản phẩm. Để tăng độ chân thực, nghệ sĩ cho biết có bạn thân bị u xơ tử cung, kích thước khối u lên đến 7 cm. Sau khi uống viên sủi thần kỳ, khối u dần xẹp rồi biến mất. Phiếu kết quả siêu âm của người này cũng được đưa ra làm bằng chứng. Thực phẩm chức năng này sau đó bị Cục An toàn thực phẩm cảnh báo không đúng công dụng như quảng cáo.
Nghệ sĩ Hồng Vân phải xin lỗi và thừa nhận “không lường trước video khiến người tiêu dùng hiểu nhầm sản phẩm là thuốc chữa bệnh”. Nữ nghệ sĩ hứa sẽ cẩn trọng hơn với các phát ngôn, đồng thời kêu gọi đồng nghiệp hạn chế lỗi lầm tương tự để tránh ảnh hưởng đến uy tín của nghệ sĩ với khán giả.
Bộ TT&TT đang phối hợp với Bộ VHTTDL xây dựng quy định xử phạt nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật. Theo đó, nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật ngoài việc bị xử phạt còn bị khóa tài khoản mạng xã hội, hạn chế hình ảnh trên các phương tiện truyền thông. Bộ VHTTDL tiếp tục lấy ý kiến góp ý xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Trong đó, ban soạn thảo đưa ra những quy định cụ thể khi thực hiện quảng cáo với các doanh nghiệp, các nghệ sĩ, người nổi tiếng.
MC Quyền Linh cũng giới thiệu một loại thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm viêm loét dạ dày, bị khán giả phản ứng. Nghệ sĩ Quyền Linh sau đó thừa nhận rằng anh ân hận vì chưa tiết chế lời nói khi quảng cáo. Việc làm này ít nhiều ảnh hưởng tới hình ảnh của anh với tư cách nghệ sĩ cống hiến cho các hoạt động xã hội.
Giữa năm 2021, nhiều nghệ sĩ, ca sĩ, diễn viên như Lê Dương Bảo Lâm, Khả Như,… đồng loạt đăng bài tư vấn về tiền ảo, đầu tư vào tiền ảo như một chuyên gia tài chính thực thụ. Đáng nói, các bài đăng của nghệ sĩ có nội dung y hệt nhau. Chỉ sau vài tiếng xuất hiện, các bài viết trên trang cá nhân của nghệ sĩ đồng loạt biến mất. Dù nhận nhiều phản ứng từ khán giả, hầu hết nghệ sĩ không hề đính chính, giải thích rõ hơn về vấn đề.
 |
Nghệ sĩ cần ý thức rõ trách nhiệm xã hội |
Mới đây nhất, MC Cát Tường phải công khai xin lỗi người hâm mộ, người tiêu dùng vì quảng cáo sản phẩm sữa có tác dụng điều trị tiểu đường sai sự thật. Sản phẩm này được lăng xê là sữa non dành cho người bệnh tiểu đường đầu tiên tại Việt Nam, nhận nhiều đánh giá tích cực của chuyên gia đầu ngành về dinh dưỡng. Cát Tường thừa nhận, nhiều tháng qua gặp khủng hoảng vì liên tục bị chỉ trích quảng cáo lố và mong có cơ hội sửa sai. Lời xin lỗi của Cát Tường có vẻ thống thiết nhưng đã muộn. Bởi cô đã im lặng suốt gần một năm kể từ khi ồn ào về quảng cáo sai sự thật nổ ra.
Biết sai vẫn làm
Nhiều nghệ sĩ khi nhận quảng cáo đã vô tình hay cố ý thổi phồng công dụng cho sản phẩm, khiến nhiều khán giả tin theo. PGS.TS Phạm Ngọc Trung, nguyên Trưởng khoa Văn hóa và phát triển, Học viện Báo chí và tuyên truyền cho rằng, nhiều nghệ sĩ chưa sử dụng sản phẩm nhưng khẳng định chắc nịch về công dụng của sản phẩm đó.
“Nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật không chỉ có một vài trường hợp lẻ tẻ. Đây là hiện tượng tương đối phổ biến. Nhiều người cố tình quảng cáo sai về chất lượng sản phẩm, để công chúng vì yêu mến họ mà xuống tiền mua sản phẩm. Vấn đề này liên quan đến nhận thức, đạo đức của nghệ sĩ và cả những người kinh doanh, phân phối sản phẩm”, PGS.TS Phạm Ngọc Trung nói. Ông khẳng định, nghệ sĩ khi nhận lời quảng cáo sản phẩm phải gắn ý thức trách nhiệm của mình với sản phẩm đó. Thiết lập thị trường quảng cáo văn minh, chính xác, trong sạch là mong ước của công chúng trên mạng xã hội và cả đời thực. Người nổi tiếng trong giới giải trí có tầm ảnh hưởng rộng lớn, được nhiều khán giả tin tưởng. Vì vậy, khi quảng cáo nghệ sĩ cần có trách nhiệm với xã hội.
Thời gian vừa qua, không ít quảng cáo của nghệ sĩ, nhất là trên các trang mạng xã hội gây ra nhiều ý kiến trái chiều, trong đó có nhiều ý kiến lên án việc quảng cáo sản phẩm không bảo đảm chất lượng, thậm chí có dấu hiệu lừa dối khách hàng. “Một số nghệ sĩ và nhà quảng cáo có thể cố tình đưa ra những thông tin sai lệch hoặc không trung thực để thu hút sự chú ý và tăng doanh số bán hàng”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nêu.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, việc quảng cáo sản phẩm sai lệch gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực đối với khách hàng, xã hội và chính nghệ sĩ. Cần chấn chỉnh những quảng cáo như vậy, trả lại môi trường trong lành cho xã hội và cho môi trường nghệ thuật. Nghệ sĩ cần ý thức rõ trách nhiệm xã hội, không tham gia quảng cáo sai sự thật, không phù hợp với hình ảnh, uy tín và nhất là không vi phạm pháp luật.
