Đoàn làm phim của Điện ảnh Quân đội nhân dân cân nhắc kỹ lưỡng về kịch bản, nhân vật... khi thực hiện bộ phim tài liệu Trời Hà Nội xanh. Giữa nhiều tác phẩm khai thác đề tài chiến tranh cách mạng, cụ thể là sự kiện chiến thắng Điện Biên Phủ trên không năm 1972, phim có lối kể chuyện mới để tạo dấu ấn.
Phim gồm hai tập, mở ra hai khung trời đối lập: Bầu trời của đạn bom và Bầu trời của hòa bình. Nguồn tư liệu phong phú về sự kiện lịch sử là lợi thế, song cũng đặt ra cho những người làm phim bài toán khó về cách thể hiện mới mẻ, cuốn hút.
 |
Tập 1 mang tên Bầu trời của đạn bom, tái hiện bầu không khí lịch sử của những ngày cuối năm 1972. Ảnh: ĐAQĐ. |
Thượng tá Phạm Mạnh Hùng - đạo diễn tập 1 - cho rằng việc mở rộng nhân vật gặp khó khăn bởi nhân chứng hầu hết đã ở tuổi cao, sức khỏe và trí nhớ không còn tốt. "Việc xác minh lại những thông tin liên quan lịch sử, sự khác nhau giữa thông tin có được với thực tế khi đến tìm hiểu trực tiếp… cũng đòi hỏi đạo diễn phải rất cẩn trọng, cân nhắc lựa chọn", anh cho biết.
Phim tập trung khai thác câu chuyện của nhân vật. Những nhân vật xuất hiện trong Trời Hà Nội xanh hầu hết là những người từng trực tiếp chỉ huy, trực tiếp chiến đấu trên trận địa. Hình ảnh về họ được khai thác trong kho tư liệu phim của Điện ảnh Quân đội Nhân dân, một số còn lại được ghi hình mới thông qua dòng hồi tưởng. Điều đó làm cho bộ phim giàu tính chân thực.
 |
Ê-kíp làm phim và các nhân chứng lịch sử. Ảnh: ĐAQĐ. |
Bộ phim cũng đề cập sự hy sinh của các anh hùng phi công sau chiến công bắn rơi máy bay Mỹ trong 12 ngày đêm ác liệt. Thay vì chỉ tập trung kể về các chiến công của từng trận đánh, Trời Hà Nội xanh giới thiệu những địa chỉ máy bay B52 rơi trên đất Hà Nội.
Tập 1 Bầu trời của đạn bom tái hiện bối cảnh đế quốc Mỹ gây sức ép buộc ta phải khuất phục và chấp nhận những điều kiện mà chúng đưa ra ở Hội nghị Paris. Mỹ đã dùng siêu pháo đài bay B52 tập kích Hà Nội và một số thành phố khác tại miền Bắc Việt Nam. Để đối phó với cuộc tập kích chiến lược bằng đường không quy mô lớn chưa từng có của đế quốc Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân chủng Phòng không nghiên cứu cách đánh B52.
Trong 12 ngày đêm bão lửa, quân và dân ta đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng đường không của Mỹ, làm nên chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không, buộc Mỹ đặt bút ký hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở miền Nam Việt Nam.
Tập 2 Bầu trời của hoà bình xoay quanh những chính sách nhân đạo của Việt Nam đối với các tù binh phi công Mỹ trong năm 1972-1973. Phim tái hiện cảm xúc của các tù binh phi công Mỹ khi họ ở trại giam Hà Nội và sau khi được trở về với gia đình. Về phía Việt Nam, nhiều phi công không may mắn được như vậy.
Trong phim, hình ảnh Hà Nội thanh bình và tươi đẹp được khắc họa rõ nét. Với cái nhìn của những người sinh ra, lớn lên sau chiến tranh, bộ phim cũng cho thấy một Hà Nội đầy quả cảm, bao dung, vượt lên những đổ nát, hy sinh, đau thương để xây dựng lại cuộc sống.
Kịch bản phim Trời Hà Nội xanh được chắp bút bởi nhà văn Hà Đình Cẩn. Hai tập phim lần lượt do Thượng tá Phạm Thanh Hùng và gương mặt trẻ Bùi Thanh Hải đạo diễn. Trong khi Bùi Thanh Hải mang cái nhìn của người trẻ vào một bộ phim về chiến tranh cách mạng, Thượng tá Phạm Thanh Hùng có sở trường ở mảng đề tài này. Anh từng đạo diễn phim Lửa từ thành cổ nhân kỷ niệm 50 năm giải phóng Quảng Trị.
