Diễn đàn Điều em muốn nói lần II: Phòng chống bạo lực học đường

Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Xuân An Việt, Phó vụ trưởng Vụ Chính trị và Công tác Học sinh, Sinh viên, Bộ GD&ĐT chia sẻ: "Điều em muốn nói" là diễn đàn rất hay và ý nghĩa; đồng thời đánh giá cao sáng kiến tổ chức diễn đàn của báo Tiền Phong và các đơn vị phối hợp, đồng hành.

Với những nỗ lực của ngành Giáo dục và cán bộ, ngành liên quan, tình trạng bạo lực học đường đã và đang từng bước được kiềm chế, đẩy lùi. Theo số liệu thống kê tại Hội nghị đánh giá về công tác phòng, chống bạo lực học đường tổ chức năm 2022, vụ việc xảy ra trong năm học 2017-2018 và 2018-2019 cao nhất và giảm dần vào các năm gần đây. Số đối tượng tham gia cũng có chiều hướng giảm trong những năm trở lại đây. Năm 2021 – 2022 có tổng số 386 vụ/1.161 đối tượng liên quan. Số học sinh có nguy cơ liên quan đến bạo lực học đường là 935 học sinh do nhiều nguyên nhân.

Theo ông Nguyễn Xuân An Việt, tình trạng bạo lực học đường nói riêng, tình hình vi phạm pháp luật nói chung là hậu quả của những cá nhân chưa đạt về văn hóa, đạo đức, lối sống, kỹ năng,… trong cuộc sống. Ảnh hưởng của thế giới số đang ngày càng lấn át thế giới thực.

Để công tác phòng chống bạo lực học đường đạt kết quả tốt và bền vững, Phó vụ trưởng Vụ Chính trị và Công tác Học sinh, Sinh viên, Bộ GD&ĐT cho rằng cần giải quyết gốc của vấn đề đó là:

Tăng cường công tác xây dựng văn hóa học đường; thực hiện nghiêm túc thực chất ứng xử văn hóa trong trường học, giáo dục đạo đức, lối sống kỹ năng sống cho học sinh để ‘miễn nhiễm’ với bạo lực học đường nói riêng và các tệ nạn xã hội.

Tăng cường phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong quản lý giáo dục học sinh, phát huy vai trò của gia đình trong quản lý giáo dục học sinh. Nâng cao năng lực, phẩm chất đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.

Tiếp tục triển khai thực hiện chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 -2030”.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, sau thời gian tạm lắng do dịch Covid-19, thời gian qua, bạo lực học đường đang có xu hướng gia tăng trở lại.

Theo báo cáo của Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em (số 111), trẻ em bị bạo lực trong nhà trường năm 2022 chiếm tỉ lệ 8,22%, tăng 0.86% so với năm 2021.

4 tháng đầu năm 2023, số trẻ em bị bạo lực trong trường học chiếm 16,81%, tăng 10,97% so với cùng kỳ năm 2022 do cùng kỳ năm 2022; Về thủ phạm bạo lực trẻ em: giáo viên, cán bộ, nhân viên nhà trường chiếm 5,93%.

Trẻ em bị xâm hại tình dục trong nhà trường chiếm 7,69%, giảm 0,93% so với cùng kỳ năm 2022; thủ phạm là giáo viên/cán bộ nhà trường xâm hại tình dục trẻ em chiếm 5,13% (giảm 3,49% so với cùng kỳ 2022).

Theo ông Nam, xu hướng bạo lực đang diễn ra phức tạp và gia tăng. Bạo lực trẻ em nhỏ tuổi trong các cơ sở trông giữ trẻ ngoài công lập, chưa được cấp phép hoạt động; cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường học xâm hại tình dục học sinh; học sinh “bị bắt nạt” trong trường học và trên môi trường mạng, có trường hợp dẫn đến tự tử.

Ông Đặng Hoa Nam thông tin tại Diễn đàn

"Chia sẻ lý do mình đã từng rất ghét một bạn nào đó, không muốn chơi với bạn ấy và tìm cách lôi kéo các bạn còn lại trong nhóm/lớp không chơi với bạn ấy" - Em Nguyễn Phạm Gia Nhi, Học sinh lớp 11A1, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng cho biết:

Theo cá nhân em trong những năm tháng đi học, chắc hẳn chúng ta có lúc từng không thích, thậm chí là ghét một bạn nào đó. Bản thân em từ những năm đầu cấp 2 đã từng không thích, đã cố ý lập nhóm các bạn nữ cô lập, nói những lời ác ý về một bạn nữ trong lớp.

Em Nguyễn Phạm Gia Nhi, Học sinh lớp 11A1, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng

Tất nhiên ở thời điểm ấy em còn nhỏ và chưa nhận thức được rằng hành vi ấy là bạo lực học đường mà chỉ suy nghĩ rằng đó là xích mích giữa các bạn với nhau. Em cũng nghĩ rằng mình không thích bạn và cũng muốn các bạn khác cũng không chơi với bạn đó.

Sau khi lớn hơn, có những kiến thức nhất định, em nhận thấy bạo lực học đường là tất cả các hành vi cả về ngôn từ lẫn hành động. Em cảm thấy rất may mắn khi đã dừng lại đúng lúc, làm hòa và chơi lại với bạn.

Bởi vì em không thể tưởng tượng được nếu lúc đó tiếp tục cô lập, không chơi với bạn thì bạn ấy có thể gặp những vấn đề về tâm lý khó lường như thế nào. Có thể bạn ấy sẽ trở thành một nạn nhân của bạo lực học đường.

Em Nguyễn Thị Minh Phương, lớp 11D6 Hà Huy Tập gửi một câu hỏi đến cô Đoàn Thị Thủy Chung - Tổ trưởng tổ xã hội, phó ban tư vấn học đường, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng như sau: Em có 1 người bạn nữ và có tình cảm với người bạn khác giới. Tuy nhiên người bạn của em bị một người khác cũng thích bạn nam này và gửi lời đe dọa. Vậy trong tình huống như thế này thì bạn em phải xử lý như thế nào để tránh những mâu thuẫn không đáng có.

Cô Chung trả lời: Một câu hỏi rất thú vị và rất là khó. Ngay câu hỏi bạn đưa ra cô đã thấy sự tiềm ẩn nguy cơ bạo lực có thể xảy ra là rất lớn.Có thể thấy, tình cảm nam nữ của lứa tuổi học sinh thì không là ít. Tình cảm một người dành cho một người thì là bình thường. Nhưng ở đây khó khăn hơn thì là tình cảm của 2 người dành cho 1 người. Và khó khăn hơn nữa là có một người phát tín hiệu đe dọa người khác.

Cô Đoàn Thị Thủy Chung - Tổ trưởng tổ xã hội, phó ban tư vấn học đường, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng

Vậy ở đây ta hình dung là một xung đột sắp xẩy ra, xung đột về đối tượng, xung đột về mục tiêu. Vậy thì làm thế nào để bạn ấy có thể thoát ra an toàn trong trường hợp này.Cô khẳng định rằng, để lứa tuổi chúng ta tự giải quyết tình huống này rất là khó. Chúng ta thiếu kinh nghiệm, chúng ta thiếu kỹ năng. Và như bản thân cô thấy rằng, đây là tình huống mà chúng ta cần phải cân nhắc.

Cô không có một hướng giải quyết nào là phù hợp nhất. Mà cô hướng các em đến lý do như sau. Lúc này chúng ta cần phải tận dụng, trang bị những kỹ năng cần có. Và đặc biệt nhất là kỹ năng tìm kiếm sự giúp đỡ. Chúng ta có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ người thân, bố mẹ, thầy cô hoặc bạn bè. Để làm thế nào đó phát tín hiệu đến người đang đe dọa mình rằng là: Tình yêu là cảm xúc tự nhiên, nó sẽ đến một cách tự nhiên. Nếu bạn ấy không thích bạn mình thì bạn ấy sẽ tự nguyện dừng lại. Và chia sẻ đó thì hy vọng rằng, trong quãng đời đẹp nhất học sinh của chúng ta.

Những rung cảm đầu đời thì chúng ta cần lưu giữ làm kỷ niệm. Chúng ta nên đối xử với nhau thật văn minh. Không nên có những điều làm sau này chúng ta gặp lại mà có những dấu ấn không tốt. Cô mong muốn những ai đang ngồi đây đang có tư tưởng muốn chiếm đoạt một cái gì đó, bằng cách đe dọa bằng lời nói hay bằng vũ lực thì cũng nên dừng lại để xung quanh chúng ta an toàn hơn, văn minh hơn.

Một cô giáo tại hội trường đặt câu hỏi: Trong trường hợp có một học sinh đang bị bạo lực gia đình, vì một lí do em không chia sẻ thông tin đó tới giáo viên của mình. Trong trường hợp này tôi cần làm gì.

Ông Hoa Nam trả lời: Cùng với bạo lực trong trường học, bạo lực gia đình đang diễn biến rất phức tạp. Nguy cơ bạo lực với trẻ em đến từ chính những người gần gũi nhất với các em nên việc giải quyết bạo lực học đường và bạo lực gia đình rất là khó phát hiện, giải quyết, xử lý, tuy rất phổ biến. Chính vì vậy, bắt buộc chúng ta phải giúp đỡ học sinh của mình để giảm những tổn hại cho các em, giúp các em vượt qua những bạo lực đó.

Trong trường hợp này, không chỉ giáo viên mà học sinh trước hết có trách nhiệm bảo mật thông tin cho học sinh của mình. Hiện nay, pháp luật Việt Nam quy định rất rõ trách nhiệm các bên liên quan, đặc biệt là nhà trường, giáo viên, các cơ quan chức năng trước hết phải bảo mật thông tin, sau đó là kết nối với đơn vị tư vấn, chính quyền, cơ quan bảo vệ trẻ em cũng có thể trợ giúp cho học sinh đó. Nếu chỉ là giáo viên, nhà trường thì rất khó có thể giúp học sinh chia sẻ, giúp các em vượt qua được những khó khăn, vấn đề bạo lực đó.

Tại một số trường, có giáo viên, chuyên gia tâm lý học đường, các em nếu gặp phải vấn đề này cần chia sẻ với những người này để tìm được lời khuyên cần thiết. Chúng tôi cũng xin trở lại với địa chỉ Tổng đài Quốc gia Bảo vệ trẻ em 111 để chia sẻ thông tin kịp thời. Có thể giúp giáo viên, nhà trường kết nối cơ quan chức năng, cơ quan có thẩm quyền, chuyên gia tìm phương án phù hợp nhất.

Tôi nghĩ rằng việc giải quyết vấn nạn bạo lực học đường và bạo lực gia đình rất gian nan, cần có thời gian và mong rằng làm sao đó tránh vô tình làm tổn hại tới các em một lần nữa

Xuất hiện tại Diễn đàn Điều em muốn nói, Quang Anh và Bảo Hân bất ngờ dành món quà đáng yêu. Hai diễn viên dắt tay nhau hát Cảm ơn con nhé (Quốc An) - ca khúc nhạc phim “Về nhà đi con”.

Diễn đàn Điều em muốn nói 2023 có sự tham gia của hai diễn viên Bảo Hân và Quang Anh. Hai diễn viên nổi tiếng từ bộ phim truyền hình Về nhà đi con năm 2019. Bảo Hân khi đó mới học năm thứ nhất trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, sau đó tập trung cho việc học. Bảo Hân và Quang Anh tái ngộ trong phim Hãy nói lời yêu (vào năm 2021).

Bảo Hân có dịp chứng minh thực lực với phim điện ảnh đề tài chiến tranh Bình minh đỏ do NSND Thanh Vân đạo diễn.

Bên cạnh diễn xuất, Quang Anh tập trung cho niềm đam mê âm nhạc. Quang Anh theo học khoa Quản lý thanh nhạc tại trường Văn hóa nghệ thuật Quân đội. Gần đây Quang Anh bắt đầu thể hiện những ca khúc do chính mình sáng tác.

Chia sẻ tại Diễn đàn Quang Anh nói, bản thân đã từng trải qua thời học sinh vậy nên Quang Anh đã từng trải qua áp lực, sự cô đơn, sự kỳ thị. Cho đến thời điểm hiện tại mới biết đó là bạo lực trắng, bạo lực ngầm của những người xung quanh. Quanh Anh nghĩ là, trong bất kỳ 1 khoảng thời gian nào, mình sẽ cảm thấy bị cô độc.

Không có người để chia sẻ, không có người để bày tỏ cảm xúc, để hiểu mình. Anh nghĩ là các bạn cũng đã từng trải qua như thế. Đôi khi bản thân mình không được lắng nghe những câu chuyện. Với cương vị mình chỉ là người truyền động lực thì mong em và tất cả mọi người ở đây luôn nhìn cuộc đời một cách tích cực nhất, yêu thương, nhiệt huyết nhất. Các bạn cứ sống hết mình cho đam mêAnh cũng đã từng là 1 người dám ước mơ, dám sống vì đam mê. Anh không bị người trong gia đình cấm cản điều gì đó. Anh nghĩ là khi mình chứng minh cho ba mẹ thấy mình làm được thì ba mẹ sẽ không cấm cản mình.

Ngay sau khi kết thúc ca khúc Cảm ơn con nhé, Bảo Hân cũng có màn giao lưu gần gũi với 2 nghìn học sinh. Bảo Hân được gợi nhắc lại áp lực khi nổi tiếng nhanh chóng sau vai diễn đầu tiên, từng nhận nhiều lời bình luận ác ý như “hỗn”, “láo”.

“Khi lần đầu đóng phim Hân không nghĩ mình nổi tiếng, cũng không biết nó diễn ra thế nào. Bên cạnh sự săn đón ra, Hân cũng đón nhận những áp lực riêng. Lần đầu tiên chưa có kinh nghiệm, Hân rất bỡ ngỡ, nhiều khi bối rối không biết phải đối mặt thế nào”, Bảo Hân chia sẻ.

Bảo Hân cũng thẳng thắn nói về kỷ niệm từng bị một nhóm bạn thân ép tẩy chay một bạn học khác. Hân rất hối hận khi ngày đó không đủ chính kiến để chống lại hành động không đúng. Bảo Hân tin rằng chỉ cần có người tin tưởng để chia sẻ hết nỗi buồn, niềm vui và kể cả sự xấu hổ nhất thì mọi người đều có thể vượt qua áp lực, sự cô đơn.

Hoa hậu Hòa bình Việt Nam 2022 Đoàn Thiên Ân từng hứng chịu những lời gièm pha về ngoại hình. Cô cho rằng đó như những mũi giáo “xuyên thấu trái tim”. “Khi không còn lựa chọn nào khác mình chỉ còn điều duy nhất là mạnh mẽ”, Hoa hậu Thiên Ân nói.

Đoàn Thiên Ân cam kết là người truyền động lực cho tất cả các bạn trẻ từng bị kỳ thị, bị chịu “bạo lực trắng”. “Các bạn đừng rời bỏ thế gian này vì bất cứ lý do gì. Gia đình luôn là nơi vun vén, bảo bọc các bạn. Việc chúng ta làm là vươn lên trải nghiệm bài học để trưởng thành hơn. Còn ba mẹ gia đình thầy cô, còn nhiều người dang rộng vòng tay”, Hoa hậu Thiên Ân nói.