Học sinh trung học cả nước sắp tranh tài tại Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia

Đây là năm thứ 12 cuộc thi được tổ chức nhằm khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề của thực tiễn đời sống, tạo cơ hội cho học sinh trung học giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học; tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các địa phương và hội nhập quốc tế.

Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học năm học 2023-2024 có sự tham gia của 74 đơn vị dự thi, trong đó có 62/63 Sở GD&ĐT và 12 đơn vị thuộc các đại học, trường đại học, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.

Đây là năm thứ 12 cuộc thi được tổ chức nhằm khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học.

Năm nay, Cuộc thi KHKT có tổng số 149 dự án dự thi, thuộc 21 lĩnh vực bao gồm: Khoa học động vật, Khoa học xã hội và hành vi, Hóa sinh, Y sinh và khoa học sức khỏe, Kỹ thuật Y sinh, Sinh học tế bào và phân tử, Hóa học, Sinh học trên máy tính và Sinh tin, Khoa học Trái đất và Môi trường, Hệ thống nhúng, Năng lượng hóa học, Vật lí, Kỹ thuật cơ khí, Kỹ thuật môi trường, Khoa học vật liệu, Toán học, Vi sinh, Vật lí và Thiên văn, Khoa học thực vật, Rô bốt và máy tính, phần mềm hệ thống, Y học dịch chuyển.

Bộ GD&ĐT cho biết, cuộc thi gắn hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh với việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới phương pháp, hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Đồng thời cũng hình thành cho học sinh trung học tác phong khoa học, năng lực nghề nghiệp và tiềm năng khởi nghiệp góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông.

Với yêu cầu đảm bảo tính trung thực, công bằng, khách quan, đánh giá đúng phẩm chất và năng lực học sinh theo mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông, Ban Tổ chức đã lựa chọn các thành viên Ban giám khảo đảm bảo các yêu cầu: không là người tham gia hướng dẫn, tư vấn khoa học các dự án tham gia Cuộc thi; không tham gia đánh giá dự án dự thi Cuộc thi ở cấp địa phương và không tham gia Ban Giám khảo trong 2 năm gần đây.

Chọn dự án tốt thi quốc tế

Theo quy định của Bộ GD&ĐT, tổng số giải của Cuộc thi không vượt quá 50% số lượng dự án tham gia dự thi. Điểm của các dự án dự thi là căn cứ xếp giải Nhất, Nhì, Ba, Tư.

Các dự án đạt giải Nhất, Nhì, Ba sẽ nhận Bằng khen của Bộ GD&ĐT; các dự án đạt giải Nhất, Nhì sẽ được tặng “Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo” của T.Ư Đoàn; các dự án đạt giải Tư sẽ được tặng Giấy khen của Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC). Giáo viên hướng dẫn học sinh đạt giải Nhất tại Cuộc thi được Công đoàn Giáo dục Việt Nam trao tặng Bằng khen.

Những dự án tốt nhất của cuộc thi cũng sẽ được tuyển chọn tham gia Hội thi khoa học, kỹ thuật quốc tế (ISEF) tại Hoa Kỳ năm 2024.

Cũng theo Bộ GD&ĐT, cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học được đơn vị tổ chức lần đầu vào năm 2013. Từ đó đến nay, cuộc thi được tổ chức mỗi năm một lần vào học kỳ 2 của năm học. Từ năm 2013 đến năm 2019, Cuộc thi được tổ chức tại hai điểm ở hai miền Bắc, Nam với số lượng tham dự là 4 - 6 dự án/đơn vị dự thi và được tổ chức lần lượt ở các địa phương khác nhau.

Các dự án tham dự Cuộc thi được tuyển chọn từ các cuộc thi cấp tỉnh, cấp trường (đối với các trường trung học trực thuộc đại học, trường đại học). Theo báo cáo của các đơn vị tham gia Cuộc thi, hằng năm có từ 200-300 dự án tham gia vòng sơ tuyển để lựa chọn tham gia vòng chung kết cuộc thi cấp tỉnh, trên cơ sở đó lựa chọn dự án tham gia Cuộc thi cấp quốc gia với số lượng dự án theo quy định từng năm của Bộ GD&ĐT.

Hằng năm, từ kết quả cuộc thi, Bộ GD&ĐT lựa chọn những dự án đạt giải cao nhất và có đủ điều kiện tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế dành cho học sinh trung học do Hoa Kỳ tổ chức.

Qua báo cáo của các địa phương về số lượng dự án, số lượng học sinh cấp THCS - THPT tham gia ở cuộc thi cấp địa phương tăng dần trong 12 năm qua cho thấy phong trào nghiên cứu khoa học của học sinh trung học ở cấp địa phương ngày càng phát triển từ số dự án đến số học sinh tham gia.

Bộ GD&ĐT khẳng định, kết quả cuộc thi phản ánh đúng sự phát triển của hoạt động nghiên cứu khoa học trong các trường trung học, gắn liền với việc đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục định hướng phát triển năng lực học sinh mà Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo thực hiện để chuẩn bị cho việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.