Những bạn trẻ làm hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê đê

Hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê Đê

0:00 / 0:00
0:00
Hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê Đê
SVVN - Không ngừng trăn trở với nét đẹp truyền thống của dân tộc, nhóm bạn trẻ gồm 10 người đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước đã kết nối với những nghệ nhân người Ê Đê nhằm mục đích khôi phục phương pháp chế tác thổ cẩm nguyên bản đang có nguy cơ mai một.

Những người bạn cùng tâm huyết

Nhóm bạn trẻ đã thực hiện dự án của mình dưới tên gọi Ede Yarns. Nhóm có một địa điểm cố định ở TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk được sử dụng cho việc thử nghiệm phương pháp xử lý sợi nhuộm từ thiên nhiên để làm ra tấm vải thổ cẩm thủ công chất lượng nhất. Ra đời vào năm 2020, Ede Yarns được dẫn dắt bởi người sáng lập là anh Lưu Ngọc Vũ (sinh năm 1991) hiện đang sinh sống tại TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk cùng với 9 thành viên là những bạn trẻ thuộc thế hệ 9X cùng chung khát khao mang nghề dệt thổ cẩm truyền thống quay trở lại xã hội.

Chia sẻ về việc thành lập Ede Yarns, anh Vũ kể, anh vốn là một người kinh doanh về vải vóc nên thường xuyên đi nhiều nơi để tìm nguồn hàng vừa bền đẹp, vừa an toàn cho người sử dụng. Với việc đi nhiều, anh biết được rất nhiều cửa hàng ở địa phương đã nhập vải từ Trung Quốc về và tạo nên những sản phẩm lấy chất liệu từ sợi nhuộm nhân tạo. Chính điều này đã khiến anh phải suy nghĩ đến một loại vải nguyên bản mang màu sắc văn hóa dân tộc và đây cũng là “chất keo” kết nối anh với địa phương để sáng lập nên dự án đầy tâm huyết. “Những người bạn của mình đều là dân tộc Ê Đê, nên mình muốn xuất phát từ nơi mình đang sinh sống để thực hiện bước đi nền tảng và để sau này có thể áp dụng những phương pháp mình đã nghiên cứu cho các tộc người khác”, anh Vũ tâm sự.

Hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê Đê ảnh 1

Các bạn trẻ nhóm dự án Ede Yarns trong một lần đi khảo sát chụp ảnh cùng ba con Ê Đê.

Trước khi Ede Yarns được thành hình, anh Vũ đã tự mình đi khắp nơi để nghiên cứu cũng như học hỏi kỹ năng nhuộm sợi tự nhiên từ những cộng đồng khác. Trong một vài lần tham gia những buổi workshop trải nghiệm nghề nhuộm vải chàm, anh đã gặp gỡ được nhóm bạn trẻ cùng chung chí hướng và tất cả đã bắt tay thực hiện dự án. Những bạn trẻ đa phần đến từ Hà Nội và Sài Gòn với những công việc khác nhau như: nhà thiết kế, người sáng tạo nội dung, giáo viên,… Anh Vũ cho biết: “Ban đầu mình gặp một chút khó khăn về cách điều hành, nhưng nhờ có sự nhiệt huyết và tận tâm của các bạn trẻ mà sau này mình đã vận hành Ede Yarns một cách trơn tru hơn”.

Ba năm cho một dự án

Ede Yarns đặt ra cho mình mục tiêu dài hạn trải dài trong suốt ba năm. Năm thứ nhất là giai đoạn khởi tạo dự án, năm thứ hai là giai đoạn nghiên cứu chuyên sâu để củng cố dự án và năm thứ ba là lan tỏa những gì mình đã nghiên cứu được, cụ thể là những đặc trưng văn hóa độc đáo của người Ê Đê. Nói về những khó khăn trong quá trình thực hiện, anh Vũ cho rằng: “Trở ngại lớn nhất vẫn là nằm ở bản thân mỗi người vì ai cũng đều có công việc riêng cả. Đặc biệt năm mình bắt đầu dự án cũng là lúc đại dịch COVID-19 đang diễn ra nên việc tập hợp được một nhóm người cho một chuyến công tác dài ngày càng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, nhưng một khi đã ổn thỏa, mọi người đều phối hợp với nhau khá ăn ý và thoải mái khiến mình tin chắc Ede Yarns sẽ đi xa hơn nữa”.

Hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê Đê ảnh 2

Phương thức sản xuất thổ cẩm xưa của bà con Ê Đê được nhóm bạn trẻ khôi phục lại.

Để hiện thực hóa mục tiêu, Ede Yarns đã đặt chân đến những vùng có dân tộc Ê Đê sinh sống để tìm kiếm những nghệ nhân lành nghề còn sót lại. Tuy vậy, không phải ai trong số đó cũng còn duy trì việc chế tác thổ cẩm như xưa mà đã chuyển sang làm nông và chỉ có số ít người còn nhớ công thức chế tác. Nhờ có những nghệ nhân, nhóm bạn trẻ mới biết được để có một tấm thổ cẩm hoàn chỉnh cần phải trải qua nhiều công đoạn như phơi bông, tách hạt, kéo sợi, chiết xuất màu tự nhiên… Trong suốt một năm hoạt động, nhóm bạn trẻ đã lên những vùng rừng núi để tìm nguyên liệu từ thiên nhiên, đi tìm địa điểm thích hợp để gieo trồng những hạt bông cổ, thậm chí là khôi phục được cả công cụ tách hạt. Nói về trải nghiệm một năm, Ede Yarns ví von mình là những người trẻ đã “mang câu chuyện từ quá khứ trở lại” và cho biết: “Vải thủ công thực sự có giá trị rất lớn so với vải công nghiệp. Bởi lẽ, vải thủ công cần có sự cầu kỳ trong việc chọn màu dùng từ thực vật gì, thực vật đòi hỏi phải phát triển tốt trên thổ nhưỡng địa phương, khoáng vật địa phương và quan trọng mang cả tinh thần của con người. Nói vải thủ công có sự độc bản là vì thế”.

Hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê Đê ảnh 3

Các bạn trẻ trong nhóm cùng trải nghiệm phương pháp sản xuất thổ cẩm truyền thống do các nghệ nhân người Ê Đê chỉ dẫn.

Bên cạnh những thuận lợi, nhóm bạn trẻ của Ede Yarns đã gặp không ít những khó khăn mà trong số đó, lớn nhất chính là rào cản về ngôn ngữ. Những nghệ nhân không phải là người dân tộc Kinh nên việc chắp nối những câu chuyện họ kể lại với nhau không dễ dàng, hơn nữa một số nghệ nhân tuổi đã cao nên việc khôi phục vị trí ban đầu của họ là một điều bất thành.

Thành quả bước đầu

Chính vì vậy, sau một năm hoạt động và bốn chuyến công tác, thành quả mà Ede Yarns đạt được chính là chế tác được hai tấm vải thổ cẩm nguyên bản đầu tiên bị thất truyền sau gần 40 năm. Nhóm bạn trẻ chia sẻ, đây chỉ mới là thành tựu bước đầu vì để có thể mang những sản phẩm thổ cẩm truyền thống quay về với cộng đồng còn cần đến những bước đi xa hơn nữa.

Hồi sinh thổ cẩm truyền thống của bà con Ê Đê ảnh 4

Sản phẩm thổ cẩm truyền thống của dân tộc Ê Đê được làm theo phương thức truyền thống.

Không có quá nhiều nội lực và chi phí để quảng bá dự án của mình, những gì mà tất cả thành viên có thể làm được đều gói gọn trong hai từ khóa “đi tìm” và “làm ra” với mục đích có thể khơi dậy tối đa tiềm năng của thiên nhiên và dệt nên câu chuyện về thổ cẩm. Trần Phan Đinh Lăng (thành viên của Ede Yarns) bộc bạch: “Đi với Ede Yarns, mình học được cách quan sát, nhìn thấy sự bế tắc và quẩn quanh của những người trung niên Ê Đê với cuộc sống cơ cực. Mình được nghe thật nhiều câu chuyện về văn hóa, về nghề dệt thổ cẩm và được làm việc với nhiều bạn trẻ mang trong mình sự nhiệt huyết, tài giỏi sẵn có. Cũng từ đó, mình nhận ra bản thân càng phải có trách nhiệm trong việc tiếp nối và phát huy giá trị truyền thống của dân tộc”.

Nhóm bạn trẻ dự định năm nay sẽ tiến hành khôi phục trang phục thổ cẩm truyền thống của người dân tộc Ê Đê qua việc thực hiện một bộ phim tài liệu tái hiện lịch sử may mặc của người Ê Đê trước và trong thời Pháp thuộc. Để làm được điều đó, nhóm bạn trẻ cần tìm những nguồn tài liệu tiếng Pháp về văn hóa Ê Đê và cần thời gian kiểm chứng thông tin cũng như phiên dịch một cách chính xác nhất. “Tuy là cả một hành trình dài nhưng bọn mình vẫn tin, chỉ cần có sự kiên nhẫn và nhiệt huyết thì việc gì cũng có thể”, anh Lưu Ngọc Vũ, sáng lập dự án Ede Yarns chia sẻ.

Qua dự án, nhóm bạn trẻ còn mong muốn địa phương sẽ để tâm đến sự minh bạch trong sản xuất, tránh để người tiêu dùng hiểu nhầm rằng sản phẩm bán thủ công là sản phẩm thủ công. Đồng thời, sau một thời gian khảo sát, Ede Yarns nhận ra địa phương gần như không ai có kiến thức về kỹ năng nhuộm sợi tự nhiên nên việc kết nối người dân với văn hóa truyền thống càng cấp thiết hơn nữa.

MỚI - NÓNG

Có thể bạn quan tâm

Từ sinh viên ngành Marketing đến KOC truyền cảm hứng

Từ sinh viên ngành Marketing đến KOC truyền cảm hứng

SVVN - Nguyễn Minh Đạt - chàng trai 21 tuổi đến từ Hưng Yên, vừa tốt nghiệp trường Cao đẳng FPT Polytechnic Hà Nội, đang từng bước hiện thực hóa ước mơ trở thành người truyền cảm hứng cho giới trẻ. Từ một sinh viên năng động, Đạt đã gặt hái những thành công bước đầu trong vai trò người mẫu ảnh, KOC (Key Opinion Consumer) trong lĩnh vực thời trang và nhà sáng tạo nội dung trên TikTok, minh chứng cho sự nỗ lực, đam mê và tinh thần sống tích cực, lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến cộng đồng.
Nguyễn Hà My – Cô gái vàng Thể dục Nghệ thuật truyền cảm hứng tại Đại hội 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' 2025

Nguyễn Hà My – Cô gái vàng Thể dục Nghệ thuật truyền cảm hứng tại Đại hội 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' 2025

SVVN - Là vận động viên đầu tiên giành HCV Thể dục Nghệ thuật cho Việt Nam tại đấu trường khu vực khi mới 14 tuổi, Nguyễn Hà My ghi dấu ấn bằng tài năng, ý chí kiên cường và khát vọng vươn lên mạnh mẽ. Năm 2025, cô là một trong 444 đại biểu dự Đại hội 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' toàn quốc lần thứ VIII – nơi hội tụ những người trẻ sống lý tưởng, sống trách nhiệm và luôn nỗ lực phụng sự cộng đồng.
Từ sinh viên Kinh tế đến người mẫu ảnh mang khát vọng quảng bá văn hóa Việt

Từ sinh viên Kinh tế đến người mẫu ảnh mang khát vọng quảng bá văn hóa Việt

SVVN - Với niềm đam mê nghệ thuật, đặc biệt là thời trang và sân khấu, Vũ Lê Phương không chỉ muốn trở thành một người mẫu chuyên nghiệp mà còn khao khát lan tỏa vẻ đẹp văn hóa Việt Nam qua từng khung hình, từng bước đi. Hành trình của cô gái trẻ này không thiếu những thử thách, nhưng ý chí kiên cường và tình yêu với nghề đã giúp Phương vượt qua tất cả để tỏa sáng.
Cao Giang - Nữ phát thanh viên với dự án ‘Hương sắc xứ trà’, lan tỏa giá trị văn hoá trà Việt

Cao Giang - Nữ phát thanh viên với dự án ‘Hương sắc xứ trà’, lan tỏa giá trị văn hoá trà Việt

SVVN - Giữa làn sương sớm trên đồi chè Tân Cương (Thái Nguyên), hình ảnh một cô gái trẻ trong trang phục dân tộc, tay nâng giỏ chè xanh, miệng nở nụ cười tươi, trở thành điểm nhấn giữa không gian ngập tràn hương trà. Đó là Cao Giang – phát thanh viên Gen Z được yêu mến trên các nền tảng truyền thông. Tham gia dự án “Hương sắc xứ trà”, Giang không chỉ trải nghiệm và ghi lại vẻ đẹp nghề làm trà truyền thống, mà còn lan tỏa tình yêu, sự trân quý với văn hóa trà Việt tới đông đảo người trẻ hôm nay.
Huỳnh Phạm Thuỷ Tiên: ‘Tôi tự hào được sống trong những ngày lịch sử’

Huỳnh Phạm Thuỷ Tiên: ‘Tôi tự hào được sống trong những ngày lịch sử’

SVVN - TP. HCM những ngày cuối tháng Tư rực rỡ cờ hoa, không khí rộn ràng từ những tuyến phố đến các chương trình văn hóa – chính trị đang diễn ra khắp nơi Chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025). Trong dòng cảm xúc của người trẻ hôm nay, Huỳnh Phạm Thủy Tiên – Á hậu 2 'Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022', có những trải lòng đầy xúc động về hành trình sống, học tập, cống hiến của bản thân tại thành phố mang tên Bác.