Từng rơi vào trường hợp lừa đảo, Tuyết (K19, ngành Công nghệ Thực phẩm, trường ĐH Nguyễn Tất Thành) kể: “Mình đi làm thêm, có người gửi qua Facebook với tin nhắn cần tuyển sinh viên làm thêm ở quán này và gửi chi tiết thông tin về địa điểm, mức lương. Tuy nhiên, khi đến đó thì có một người khác ra mời chào kinh doanh dưới hình thức đa cấp. Sau đó, mình được hẹn đến buổi hội nghị và bắt nộp 200.000 đồng để chuộc lại CCCD mà họ giữ trước đó. Bên trong trụ sở rất hoành tráng, có rất nhiều sinh viên của các trường khác, mình phát hiện là lừa đảo và trốn được ra ngoài”.
Tuyết chia sẻ trường hợp lừa đảo mà bản thân từng gặp. |
Thượng úy Vũ Mạnh Tuấn - Phó Bí thư Đoàn Thanh niên, trường CĐ Cảnh sát Nhân dân 2 chia sẻ câu chuyện mà các bạn trường CĐ Công nghệ Thủ Đức gặp phải: “Các bạn thường được các đối tượng nhắn tin tuyển dụng và hẹn đến một địa điểm. Tuy nhiên, trước khi bước vào, mỗi người phải để lại các giấy tờ thông tin quan trọng như CCCD, CMND... Và khi đi ra, mỗi bạn được yêu cầu nộp 200.000 đồng để lấy lại.. Rất may là các bạn đã thông báo kịp thời cho công an phường và nhà trường đến để xử lý”.
Rất đông các bạn sinh viên tham gia Hội thảo. |
Cũng từng nắm bắt thông tin lừa đảo, chị Nguyễn Thị Thu Thảo - Bí thư Đoàn trường, Phó Trưởng phòng Công tác sinh viên, trường ĐH Nguyễn Tất Thành - Trưởng Ban Tổ chức buổi tọa đàm, kể câu chuyện: “Mình đã từng nhận được phản hồi lừa đảo từ các bạn sinh viên trường, khi các đối tượng lừa đảo bán thông tin đồng phục của trường thông qua hình thức online, dù trường chỉ bán trực tiếp. Trường hợp thứ hai là phụ huynh bị lừa đóng học phí cho con em mình, các đối tượng gửi đơn trúng tuyển và yêu cầu chuyển tiền nộp học phí để giữ hồ sơ”.
Chị Thảo chia sẻ về "bẫy lừa đảo" mà các bạn sinh viên trường mình gặp phải. |
Vượt qua cản trở tâm lý, nâng cao cảnh giác cho mọi người
Tâm lý con người bình thường như sợ hãi, xấu hổ khi mình bị lừa đã khiến cho các bạn trẻ lựa chọn im lặng trước các “bẫy” việc làm. Nói về vấn đề này, anh Lê Xuân Dũng – Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ học sinh, sinh viên TP. HCM chia sẻ: “Đa phần các bạn bị lừa sẽ không lên tiếng hoặc tặc lưỡi “của đi thay người”, vậy nên tôi đề xuất mở chuyên mục “Tôi bị lừa” và các bạn sẽ gửi ẩn danh, chia sẻ những tình huống thực tế giúp nâng cao cảnh giác, đề phòng cho các bạn trong thời đại số hôm nay”. “Đồng thời, tâm lý nhanh - vội - gấp, sợ cơ hội vụt mất, sợ mất chỗ làm, hết chỗ tốt... cũng dễ khiến các bạn "sập bẫy" của kẻ xấu”, anh Dũng chia sẻ thêm.
Hai diễn giả anh Lê Xuân Dũng – Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ học sinh, sinh viên TP. HCM (giữa), Thượng úy Vũ Mạnh Tuấn - Phó Bí thư Đoàn Thanh niên trường CĐ Cảnh sát Nhân dân 2 (phải) cùng với sự dẫn dắt của nhà báo Nguyễn Dũng - báo Tiền Phong (trái) trong buổi Tọa đàm. |
Về "típ" cảnh báo trước “bẫy việc làm”, anh Lê Xuân Dũng nói thêm: “Các bạn cần lọc website chính thống, vào trang, tra cứu tên miền, kiểm tra thông tin, các đối tượng chủ động liên hệ... lương cao hơn mức bình thường, chính là bất thường. Đồng thời, các hội thảo với mô hình đa cấp, đánh vào tâm lý ham giàu của nhiều người cũng cần được lưu ý”.
Chia sẻ thêm về việc kiếm việc làm dịp Tết, anh tiếp tục lưu ý: “Lương tết dao động từ 23.000 - 25.000 đồng/giờ ở các quán cà phê, cửa tiệm hàng. Tết cận kề, các vị trí như nhân viên siêu thị, bảo vệ thời vụ tết, Logistics, hay nhân viên của Grab, Be... đăng tuyển liên tục. Các bạn cần tiếp cận fanpage chính thống”.
Ban Tổ chức tặng quà cho các khách mời tại chương trình. |
Thượng úy Vũ Mạnh Tuấn cho biết, khi rơi vào các các trường hợp bị lừa đảo, thay vì chọn giải pháp in lặng, các bạn trẻ cần thông tin lại cho người thân, không nên chống trả mà tỉnh táo và bình tĩnh xử lý. “Mỗi bạn trẻ nên là một tuyên truyền viên, một cảnh tỉnh viên để tuyên truyền cho những người xung quanh không mắc vào những “bẫy” lừa”, Thượng úy Tuấn nhấn mạnh.
Cách nhận diện việc làm “thật” - “giả”
1. Thông tin công ty, việc làm không rõ ràng: Cần dành thời gian tìm hiểu địa chỉ, website công ty.
2. Thông tin tuyển dụng sơ sài, sai chính tả (đặc biệt lưu ý trên MXH). Cần tìm hiểu về tài khoản của người đăng, lưu ý đến cách bình luận kiểu “xin job”, “inbox”; những trang web khóa thông tin, khóa bình luận khán giả, không có địa chỉ, thông tin rõ ràng thường lập lên để lừa đảo, bán hàng giả...
3. Luôn có lời chào mời hấp dẫn: những cụm từ được sử dụng “việc nhẹ lương cao”, “cần gấp”, “không yêu cầu kinh nghiệm”, “nhận 500.000 đồng/ngày”, "đi làm ngay”, “việc nhẹ nhàng”...
4. Không cần thử việc hay kiểm tra năng lực: Những công ty uy tín thường có 2 - 3 vòng kiểm tra, có yêu cầu về số lượng, vị trí công việc rõ ràng cụ thể.