Dãy nhà trọ ở bên cạnh đê Nguyễn Khoái, phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Những người thuê trọ ở đây, hầu hết là người lao động tự do.

Căn phòng của ông Hà Văn Tương, (59 tuổi, quê Nam Định) và vợ nằm ở phía ngoài cùng, gần cổng sắt. Ánh nắng giữa trưa chiếu thẳng vào căn phòng khiến căn phòng vốn đã bí bách nay lại càng ngột ngạt hơn.

Căn phòng 10m2, không có điều hòa. Dưới tiết trời nóng như nung, chiếc quạt cũ kĩ phát ra những tiếng cót két. Mặc dù đã chạy hết công suất nhưng nhiệt độ trong phòng vẫn không dễ chịu hơn ngoài trời là bao.

Ông Tương làm lao động tự do, những hôm không có việc hoặc mệt, muốn ở nhà nghỉ ngơi, nhưng phòng thì chật, trời thì oi, lâu lắm rồi ông chưa có một giấc ngủ sâu. "Ở nhà này nóng lắm, nhưng phải chịu vì biết đi đâu bây giờ", ông nói.

Ông luôn treo một bức tranh làng quê nhỏ ở trong phòng. Nhìn vào bức tranh, ông chậm lại. "Sống ở Hà Nội đôi khi phải đánh đổi, nhiều cái không được như ở quê nhưng bù lại có việc để chúng tôi kiếm sống hàng ngày. Ở tuổi của tôi, đáng lẽ đã được "nghỉ hưu" rồi nhưng vì mưu sinh nên vẫn phải cố gắng", ông chia sẻ.

Mọi hoạt động thường ngày của hai vợ chồng ông Tương bà Hường đều diễn ra trong căn phòng chưa đầy 10m2 này kể cả nấu nướng.

Phòng chỉ đủ diện tích kê chiếc giường đơn, chiếc tủ nhỏ và một vài vật dụng sinh hoạt khác. Chiếc giường "đa năng" của vợ chồng ông bà đảm nhận một lúc nhiều nhiệm vụ từ chỗ ngủ, nghỉ ngơi, bây giờ kiêm "nhiệm vụ" làm bàn ăn cho ông bà.

Trong ảnh là bà Lê Thụy Bình (87 tuổi quê ở Bắc Ninh). Bà bán nước trong chợ, cứ mỗi trưa đến bà lại đẩy xe hàng từ chợ về phòng để nghỉ ngơi.

Khi chúng tôi đến xóm trọ đằng sau chợ Long Biên, bà Bình đang phe phẩy chiếc quạt xốp trên tay "thời tiết như thế này tôi không tài nào mà ngủ được". Tuổi đã cao, nhiều khi đẩy xe nước từ chợ về đến nhà mệt chỉ muốn nằm chợp mắt một lúc nhưng khi đặt lưng xuống thì mảnh chiếu nhựa nóng ran bà đành lấy nước lau nhà rồi trải túi ni lông xuống sàn nằm. Tối đến, bớt nóng thì mới nằm trên giường, bà Bình chia sẻ.

Về đến phòng, điều đầu tiên bà làm sau khi đẩy xe nước vào chính là lau sàn bằng nước mát. "Có những hôm lau đằng trước thì đằng sau đã khô rồi nên phải lau đến mấy lượt"

Anh Lê Trí Thiết cũng tìm đủ mọi cách để "sinh tồn" trong thời tiết khắc nghiệt này. Công việc của anh là đẩy xe hàng nên chủ yếu làm vào ban đêm, ban ngày ở nhà nghỉ ngơi. Những lúc ở nhà, anh thường hất nước lên mái tôn để giảm bớt nhiệt.

Không chỉ làm mát mái mà sàn nhà cũng thường xuyên được anh làm mát bằng cách dội nước.

Phòng anh Triết có 5 người, chủ yếu họ đều làm việc ở chợ, chỉ cần một nơi để ngủ. Để có một giấc ngủ thoải mái, 5 anh em đã bàn nhau "quây phòng" để lắp điều hòa. "Cả khu trọ này có mỗi mình nhà tôi có điều hòa còn lại mọi người đều chỉ dùng quạt điện" anh Triết cho hay. Trong ảnh là "phòng điều hòa" của nhóm anh Triết.

Thế nhưng "phòng điều hòa" của các anh cũng chỉ được che chắn tạm bằng những tấm kính, tấm gỗ mỏng ọp ẹp ghép vào nhau. "Nhiều khi, phòng tôi là nơi mọi người tụ tập để "hưởng ké" điều hòa", anh Thiết nói.