Trong Coherence (Hiện tượng siêu nhiên, 2013), 8 người bạn gặp gỡ tại bữa tiệc thường niên. Một đêm tụ tập hàn huyên bình thường. Chỉ có điều bất thường duy nhất: Một ngôi sao chổi đang bay qua bầu trời đêm. Họ không hề biết mình sắp sửa trải qua buổi tối kỳ lạ và kinh hãi nhất trong đời.
|
Sao chổi
Chuyện phim bắt đầu khi nữ chính Emily (Emily Baldoni) đang lái xe đến bữa tiệc. Cô gọi điện thoại cho bạn trai Kevin (Maury Sterling), đề cập đôi chút về một quyết định quan trọng nào đó. Bất ngờ, màn hình điện thoại nứt vỡ và cô mất liên lạc với anh. Đây là một thủ thuật gợi tò mò của đạo diễn kiêm biên kịch James Ward Byrkit trong bộ phim đầu tay. Anh nổi tiếng khi chấp bút cho bộ phim hoạt hình thắng giải Oscar Rango (Tắc kè nhát gan, 2011).
Một lúc sau, Emily đến nơi hẹn là nhà riêng của vợ chồng Mike (Nicholas Brendon) và Lee (Lorene Scafaria). Bạn trai Kevin đến ngay sau đó, vui vẻ như chưa có gì xảy ra. Ngoài ra, bữa tiệc còn hai cặp đôi khác. Hugh (Hugo Amstrong) và Beth (Elizabeth Gracen), thường xuyên tranh cãi về khoa học và sự mê tín. Amir (Alex Manugian) và Laurie (Lauren Maher) không có gì nổi bật, trừ việc Laurie là tình cũ của Kevin. Sự xuất hiện của Laurie khiến Emily có chút khó chịu.
Như bao bữa họp mặt khác, họ bắt đầu tán gẫu về đủ thứ. Qua đó, người xem bắt đầu hiểu thêm về lớp nền của các nhân vật. Emily là một cô gái thiếu quyết đoán, từng đánh mất sự nghiệp bởi một lựa chọn tồi. Hiện tại, cô cũng đang trì hoãn quyết định xem có theo Kevin đến Việt Nam làm việc hay không. Laurie thì dường như vẫn còn tình cảm với Kevin. Mike từng là một diễn viên thành công nhưng thất bại bởi tật nghiện rượu và tính khí thất thường...
Chuyện xảy ra kế tiếp giống như một tập phim của “serie” The Twilight Zone (Miền ảo ảnh, 2002 - 2003). Chủ đề nhanh chóng chuyển sang sao chổi. Emily kể một câu chuyện kinh dị ở lần gần nhất sao chổi bay qua. Một người phụ nữ đã báo cảnh sát khi nhìn thấy người chồng xuất hiện, vì bà khăng khăng đã giết ông ta đêm hôm trước. Đúng lúc đó, đèn điện vụt tắt. Mike và Hugh quyết định tìm đến ngôi nhà sáng đèn ở phía xa để gọi điện thoại. Khi trở về, cả hai khăng khăng đã nhìn thấy điều lạ: Ở ngôi nhà kia, có 8 “người” khác giống hệt họ!
 |
Cuộc giải đố
Coherence không giấu giếm là một phim độc lập kinh phí thấp, từ bối cảnh đơn giản đến cách sử dụng camera cầm tay. Cốt truyện nhóm bạn tập hợp và bị cuốn vào những hiện tượng kỳ bí cũng khá quen thuộc. Nhưng đôi khi, các nhà làm phim có thể mang đến rất nhiều trải nghiệm, với rất ít sự hỗ trợ. Sức hấp dẫn của Coherence không đến từ kỹ xảo hoành tráng hay các góc quay choáng ngợp, mà ở lượng chất xám đầu tư vào. Phim chỉ quay trong 5 đêm nhưng bộ đôi biên kịch Byrkit và Alex Manugian phải mất hơn một năm để hoàn thành kịch bản.
Thoạt tiên, người xem dễ nhầm lẫn rằng, Coherence là phim về du hành thời gian. Nhưng từng chút một, chúng ta nhận ra mọi thứ phức tạp hơn nhiều. Những câu đố được đặt ra: Nhóm bạn tìm thấy một chiếc hộp từ “ngôi nhà kia”, trong đó có bức ảnh của từng người được đánh số. Khi ra ngoài kiểm tra, họ kinh hoàng bắt gặp những phiên bản của chính mình trên con đường. Những chi tiết trong ngôi nhà liên tục biến đổi... Thưởng thức Coherence giống như đang tham gia một cuộc thi giải đố thú vị, với những gợi ý mơ hồ như thí nghiệm “con mèo của Schrödinger” hay “vùng tối không - thời gian”.
Đạo diễn James Ward Byrkit dẫn dắt bộ phim theo lối tối giản. Không có các “shot” hình hay hiệu ứng sáng tạo, đôi lúc, còn hơi đơn điệu với lối chuyển cảnh “màn tối” lặp lại. Nhưng điều đó phù hợp với cốt truyện Coherence. Chúng ta sẽ không muốn bị phân tâm quá nhiều, bởi tâm trí còn vướng bận với việc giải đố. Bù lại, bộ phim đậm đặc không khí giả tưởng pha lẫn kinh dị đáng giá. Màn đêm bao phủ như cơn ác mộng không lối thoát. Ngôi sao chổi lấp lánh như điềm báo chẳng lành, lưu vào tiềm thức người xem.
Các nhân vật trong phim có được lối hành xử tự nhiên đáng tin. Khi họ ngạc nhiên hay hoảng sợ, những phản ứng hiện lên chân thật và thuyết phục. Đó là do tất cả đều là... thật. Để khỏa lấp đôi chút hạn chế về diễn xuất, đạo diễn Byrkit không hề cho các diễn viên biết trước kịch bản hay thể loại. Thậm chí, họ còn không biết ai là vai chính. Ở mỗi cảnh quay, anh chỉ đề ra một “mục tiêu” và để họ tự xoay sở. Nhân vật Mike, do đồng biên kịch Alex Manugian thủ vai, được cài vào để định hướng cho mỗi trường đoạn. Cách làm này tỏ ra khá hiệu quả.
 |
Điều không thể tránh
Có lẽ, bạn sẽ cần một bài giải thích dài để hiểu rõ Coherence, với những chi tiết dày đặc của nó. Phim có cái kết tạo cảm giác dễ dãi thường thấy của dòng giật gân, hẳn sẽ khiến một số người không hài lòng. Nhưng giống như Emily bước vào bóng đêm, bộ phim đưa người xem vào một hành trình hồi hộp của các bí ẩn khoa học được điện ảnh chắp cánh. Coherence chạm vào trí tò mò của ta theo cách một quyển sách về vũ trụ làm mê say một đứa trẻ. Ở đó không chỉ có sự thật, mà còn mở ra những khả năng.
Về cốt lõi, thông điệp của Coherence là về cách con người lựa chọn và thay đổi. Ý tưởng của Byrkit trong phim ảnh hưởng khá nhiều bởi Jean-Paul Sartre, nhà triết học thế kỷ 20. Một trong những tư tưởng hiện sinh của Sartre, vốn tác động mạnh mẽ đến lối sống của giới trẻ thời ông, là “lựa chọn làm nên con người”. Cuộc đời vốn không có ý nghĩa, trừ khi ta gán cho nó một ý nghĩa. Bằng những lựa chọn và quyết định, chúng ta tự tạo ra bản thân mình. Đó vừa là điều hiển nhiên, vừa là trách nhiệm và cũng là sự tự do.
Trong Coherence, với mỗi quyết định trong đời, nữ chính Emily tạo ra một phiên bản tốt hơn hoặc tệ hơn của chính mình. Sự nghiệp mất đi của cô là hệ quả của một quyết định tồi. Sự do dự của cô là nguyên nhân cho các quyết định ấy. Emily không hề muốn thay đổi, trong công việc hay tình yêu. Nhưng cô không thể không chọn, như lời Kevin: “Em không nói có, nghĩa là em nói không”. Bộ phim mang đến hình dung về cách chúng ta sống cuộc đời này. Mỗi người là kết quả của những lựa chọn, từ lúc sinh ra cho đến khi chết đi, mỗi ngày, mỗi lúc. Đó là điều không thể tránh.
 |
Coherence mang đến thông điệp tích cực cho những người trẻ, vốn ngày càng dễ hoang mang trước những lựa chọn cuộc đời: Trốn tránh khỏi những trách nhiệm là vô nghĩa. Giống như câu thoại trong Memento (Kiếm tìm kí ức, 2002): “Dù bạn có nhắm mắt lại, thế giới này cũng không biến mất”. Điều duy nhất ta có thể làm là lựa chọn và chấp nhận những gì xảy đến, học hỏi từ kết quả, lớn lên, trưởng thành. Hoặc ta sẽ trở thành Emily, lang thang vĩnh viễn trong bóng tối của hối hận và nuối tiếc.
