Với tỷ lệ mắc chứng mất trí nhớ ngày càng tăng, điều quan trọng đối với người lớn tuổi là phải làm những gì có thể để ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự khởi phát của bệnh. Một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng một số hoạt động hàng ngày có lợi hơn những hoạt động khác trong việc duy trì sức khỏe não bộ.
Vào năm 2020, hơn 55 triệu người trên toàn thế giới đang sống chung với chứng mất trí nhớ. Và với hơn 10 triệu trường hợp mắc mới hàng năm, con số đó đang tăng lên nhanh chóng. Trong khi các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu các phương pháp điều trị, chữa bệnh tiềm năng thì một hướng đi khác là tập trung vào nghiên cứu các hoạt động có thể làm giảm nguy cơ phát triển căn bệnh này.
 |
Nhiều trò chơi góp phần giảm nguy cơ sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi một cách tốt nhất. Ảnh: Newatlas |
Trong một nghiên cứu mới của Đại học Monash ở Australia, các nhà nghiên cứu đã xem xét những hoạt động hàng ngày nào làm giảm nguy cơ sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi một cách tốt nhất.
Joanne Ryan - tác giả tương ứng của nghiên cứu - cho biết: “Chúng tôi đã có một cơ hội duy nhất để thu hẹp khoảng cách kiến thức bằng cách điều tra một loạt các hoạt động phong phú mà những người lớn tuổi thường thực hiện và đánh giá hoạt động nào phù hợp nhất với mục tiêu tránh chứng mất trí nhớ”.
Các nhà nghiên cứu đã thu thập dữ liệu từ 10.318 người Australia từ 70 tuổi trở lên tham gia nghiên cứu về Aspirin trong việc giảm các biến cố ở người cao tuổi (ASPREE) và nghiên cứu phụ Nghiên cứu theo chiều dọc về người cao tuổi (ALSOP) của ASPREE. Những người tham gia sống trong cộng đồng và không bị suy giảm nhận thức nghiêm trọng.
Thông tin về những hoạt động kích thích tinh thần và xã hội mà những người tham gia tham gia được thu thập thông qua bảng câu hỏi được thực hiện trong năm đầu tiên của thử nghiệm ASPREE. Các chủ đề của bảng câu hỏi bao gồm các hoạt động giáo dục, xóa mù chữ dành cho người lớn (các lớp học dành cho người lớn dạy cách sử dụng máy tính, viết nhật ký…), các bài tập rèn luyện trí óc (câu đố, ô chữ, chơi bài hoặc cờ vua…), sở thích sáng tạo (đồ gỗ, đan lát, vẽ tranh…), các hoạt động thụ động hơn (đọc, nghe nhạc…), các hoạt động mạng xã hội như gặp gỡ và tương tác với gia đình và bạn bè, đến thư viện, nhà hàng hoặc quán cà phê, viện bảo tàng và những nơi tương tự.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra mối liên quan của 19 biện pháp làm giàu lối sống với nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Các mô hình được điều chỉnh theo các biến số như tuổi tác, giới tính, chủng tộc và dân tộc, giáo dục, tình trạng kinh tế xã hội, tình trạng hút thuốc và uống rượu, chỉ số khối cơ thể (BMI) và các bệnh nội khoa hiện có như tiểu đường và huyết áp cao.
Về tần suất của các hoạt động giải trí, xem TV, nghe nhạc hoặc radio và đọc sách là phổ biến nhất, với hơn 73,5% người tham gia cho biết họ đã thực hiện các hoạt động này. Hơn một nửa (53,9%) cho biết luôn sử dụng máy tính; ngược lại, hầu hết (75,8%) chưa bao giờ vẽ hoặc vẽ.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc tăng tần suất tham gia các lớp học giáo dục, xóa mù chữ dành cho người lớn, sử dụng máy tính, viết thư và viết nhật ký - có liên quan đến việc giảm 11% nguy cơ sa sút trí tuệ. Tham gia thường xuyên hơn vào các hoạt động trí óc tích cực như chơi trò chơi, bài hoặc cờ vua và giải câu đố và ô chữ có liên quan đến việc giảm 9%.
Sở thích sáng tạo và các hoạt động trí óc thụ động giúp giảm 7% nguy cơ sa sút trí tuệ. Các hiệp hội này không đổi ngay cả khi điều chỉnh các biến số như giáo dục và tình trạng kinh tế xã hội và hầu như nhất quán giữa các giới tính.
Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng những hoạt động này liên quan đến sự tham gia chủ động, tư duy phản biện, lý luận logic và tương tác xã hội, dẫn đến kích thích nhận thức có thể làm tăng khả năng phục hồi chống lại các rối loạn não. Thực hiện các hoạt động trí óc tích cực như trò chơi ô chữ và câu đố, chơi trò chơi, cờ vua hoặc bài thường có tính chất cạnh tranh và liên quan đến các chiến lược phức tạp và giải quyết vấn đề cũng như cung cấp sự tương tác xã hội.
Khá bất ngờ khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng quy mô của mạng lưới giữa các cá nhân và tần suất hoạt động xã hội không liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ. Mặc dù vậy, họ nói rằng điều này không nên ngăn cản mọi người tìm kiếm các mối quan hệ xã hội nếu đó là điều họ thích.
Nhà khoa họcJoanne Ryan cho biết: “Những người tham gia có nhận thức lành mạnh và có khả năng đã có cuộc sống tích cực về mặt xã hội, do đó lợi ích nhận thức của các mạng xã hội mạnh mẽ có thể ít rõ ràng hơn ở nhóm này so với công chúng nói chung”.
Các nhà nghiên cứu cho biết nghiên cứu cung cấp một hướng dẫn thiết thực về các hoạt động có lợi cho sức khỏe não bộ liên tục và có thể giúp những người lớn tuổi và các chuyên gia chăm sóc người cao tuổi nghĩ ra một phương pháp có mục tiêu để giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.
Joanne Ryan cho biết: “Tôi nghĩ kết quả của chúng tôi cho chúng ta biết rằng việc vận dụng tích cực kiến thức được lưu trữ trước đó có thể đóng vai trò lớn hơn trong việc giảm nguy cơ sa sút trí tuệ so với các hoạt động giải trí thụ động hơn. “Giữ cho tâm trí hoạt động và thử thách có thể đặc biệt quan trọng.”
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí JAMA Network Open.
