Theo lương y Bùi Hồng Minh, mọi người đừng thần thánh hóa công dụng của hoa đậu biếc, chỉ nên coi chúng là đồ uống cải thiện sức khỏe, lạm dụng có thể rước bệnh vào thân.
Thời gian gần đây, nhiều người nói về tác dụng của hoa đậu biếc như "thần dược” trong chuyện chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ trị bệnh tiểu đường, giảm cân, làm đẹp da... khiến không ít người hiểu lầm rằng chúng là bài thuốc "trị bách bệnh". Thậm chí quên luôn loại hoa này nếu được sử dụng quá liều lượng có thể gây hại, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Trả lời về tác dụng của hoa đậu biếc, lương y Bùi Hồng Minh (Phó Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội) cho biết, đậu biếc còn được gọi là đậu hoa tím, bông biếc, là một loài cây leo, thân thảo, sống nhiều năm. Trong y học cổ truyền, hoa đậu biếc có thể được sử dụng để kiểm soát mồ hôi, lợi tiểu, giải độc cơ thể và từ đó giúp làn da được mềm mịn, căng bóng hơn. Đồng thời, trà đậu biếc còn là một trong những loại nước uống giúp cải thiện lượng đường trong máu, ngừa bệnh tiểu đường.
Nghiên cứu khoa học cũng cho thấy trong hoa đậu biếc có chứa chất proanthocyanidin - chất này có tác dụng cải thiện hệ thần kinh trung ương, cải thiện lưu thông máu và tăng cường trí nhớ. Đồng thời chứa hợp chất anthocyanin có tác dụng giúp cơ thể tăng sinh collagen, giúp cải thiện độ đàn hồi của da.
Dù vậy lương y Bùi Hồng Minh cho rằng mọi người không nên thần thánh hóa công dụng của hoa đậu biếc mà chỉ nên coi chúng là món đồ uống hỗ trợ cải thiện sức khỏe. Thậm chí hoa đậu biếc khi bị lạm dụng, sử dụng sai liều lượng thì có thể khiến người dùng rước bệnh.
Dưới đây là danh sách 5 đối tượng không nên hoặc chỉ nên hạn chế dùng hoa đậu biếc do chuyên gia khuyến cáo.
Người bị huyết áp thấp, đường huyết thấp
Theo lương y Hồng Thuý Hằng (Hội Đông y Cà Mau): Trong Y học cổ truyền, hoa đậu biếc có tác dụng làm giảm trị bệnh âu lo, chống trầm cảm, an thần, lợi tiểu, giải nhiệt, làm dịu và săn da… Tuy nhiên, chúng lại mang tính hàn, có thể gây lạnh bụng do đó những người có tiền sử huyết áp thấp và đường huyết thấp không nên dùng nhiều kẻo gây ra tình trạng choáng váng và chóng mặt, buồn nôn.
Phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt hoặc đang mang thai
BS Nguyễn Hữu Minh (bác sĩ chuyên khoa ngoại thần kinh ung bướu tại TP.HCM) cho biết: Nghiên cứu khoa học cho thấy hoa đậu biếc chứa rất nhiều anthocyanin - đây là hợp chất chống oxy hóa, có thể góp phần phòng ngừa bệnh ung thư cho con người. Xong mặt trái của nó lại là gây ức chế tính ngưng kết tiểu cầu, làm giãn cơ trơn mạch máu, thúc đẩy sự co bóp tử cung nên không nên dùng trong các trường hợp: phụ nữ có thai hoặc đang hành kinh kẻo làm ảnh hưởng đến thai nhi và sức khỏe.
Người đang dùng thuốc chống đông máu
Cũng bởi hoa đậu biếc chứa nhiều chất anthocyanin nên có thể làm ngưng kết tiểu cầu, chậm đông máu, khiến thuốc mất đi tác dụng. Do đó, theo các bác sĩ chuyên khoa, người đang có vấn đề về khả năng đông máu, đang uống thuốc chống đông máu thì nên tránh dùng trà hoa đậu biếc.
Người cao tuổi, trẻ nhỏ
BS Minh cho biết, đối với những bệnh nhân lớn tuổi có bệnh nền mạn tính việc dùng thêm bất cứ thực phẩm chứa hoạt chất anthocyanin như hoa đậu biếc cũng cần phải thận trọng. Ngoài ra, cơ thể của trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh vẫn còn non yếu, chưa hoàn thiện nên không phù hợp để sử dụng loại trà hoa này khi có lẫn hạt.
Người đang điều trị bệnh, người sắp phẫu thuật
Người đang điều trị bệnh cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Người sắp phẫu thuật dù tiểu phẫu hay đại phẫu cũng không nên dùng hoa đậu biếc, đến khi sức khỏe hồi phục có thể sử dụng trở lại theo sự tư vấn của chuyên gia.
Theo giới chuyên gia, một số sai lầm dưới đây có thể khiến đậu biếc phản tác dụng:
Pha trà hoa đậu biếc bằng nước quá nóng
Nhiều người nghĩ trà đậu biếc càng được pha nóng thì càng thơm ngon, nhưng sự thật là nước quá nóng sẽ làm ảnh hưởng đến hương vị của trà và chất lượng của đậu biếc. Hơn nữa nước nóng còn ảnh hưởng đến thực quản, hệ tiêu hóa và răng lợi.
Nhiệt độ thích hợp để pha trà là khoảng 75 độ C. Tức là nước đun sôi để nguội khoảng 10 phút.
Sử dụng quá nhiều hoa đậu biếc trong ngày
Trà đậu biếc không nên sử dụng nhiều vì chúng có chứa caffeine, có thể khiến bạn cảm thấy bồn chồn, lo lắng, khó tiêu, tăng nhịp tim, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Mỗi ngày chỉ nên uống 1 – 2 tách trà hoa đậu biếc được pha vừa phải.
Sử dụng hoa đậu biếc cho bà bầu, trẻ nhỏ
Bà bầu và trẻ sơ sinh là đối tượng được khuyến cáo không nên dùng hoa đậu biếc. Trong hạt của hoa đậu biếc có chứa anthocyanin – một hợp chất có khả năng làm tử cung co bóp dữ dội. Chính vì thế, phụ nữ đang trong thai kỳ không nên sử dụng quá nhiều kẻo ảnh hưởng đến thai nhi.
Ngoài ra, cơ thể của trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh vẫn còn non yếu, chưa hoàn thiện nên không phù hợp để sử dụng loại hoa này kẻo sinh tác dụng phụ.
Lạm dụng, tin mù quáng vào trà đậu biếc khiến bệnh trở nặng
Trên mạng xã hội tràn lan thông tin trà hoa đậu biếc có tác dụng tiêu trừ triệt để ung thư, tim mạch, tiểu đường... điều này khiến không ít người tin tưởng mù quáng vào chúng mà từ chối được điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Từ đó, bệnh thêm nặng, cơ thể dễ suy kiệt do không được điều trị bệnh trong thời điểm vàng.
Những người đang chuẩn bị làm phẫu thuật hoặc dùng thuốc chống đông máu phải hạn chế dùng hoa đậu biếc. Bên cạnh đó, những ai có tiền sử huyết áp thấp và đường huyết thấp cũng không nên dùng nhiều. Đậu biếc có các thành phần làm hạ huyết áp và giảm đường huyết, gây nên tình trạng choáng và chóng mặt, buồn nôn.
Lưu ý cần nhớ khi dùng trà hoa đậu biếc
Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội) cho biết: Dù có một vài nghiên cứu nói về tác dụng của hoa đậu biếc với làn da và việc điều trị bệnh nhưng không phải vì vậy mà chúng ta tin tưởng mù quáng mà không điều trị theo chẩn đoán của bác sĩ.
Lương y nhấn mạnh chỉ nên xem trà hoa đậu biếc như một thức uống hỗ trợ cải thiện sức khỏe chứ không nên coi là thuốc, có tác dụng chữa bệnh. Không nên vì chủ quan, lạm dụng hoa đậu biếc mà để bệnh tình thêm nặng đến mức không thể cứu chữa. Nếu sử dụng thì nên dùng với lượng vừa phải (1-2 ly mỗi ngày), không nên dùng dài ngày, nên mua hoa có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn vệ sinh, tránh việc lẫn tạp chất, phơi sấy không đảm bảo chất lượng có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe người dùng.
