Bài phát biểu gây rúng động
Ngày 23/2, Judith Godrèche xuất hiện trên sân khấu Lễ trao giải César (phiên bản Oscar của Pháp) lần thứ 49 để kêu gọi điện ảnh Pháp đối mặt với sự thật về bạo lực tình dục và lạm dụng thể xác trên sóng truyền hình trực tiếp.
 |
Judith Godrèche biến Lễ trao giải César 2024 trở thành diễn đàn chống nạn lạm dụng và tấn công tình dục trong ngành điện ảnh Pháp. Ảnh: AP. |
“Đã một thời gian rồi, tiếng nói được giải phóng, hình tượng lý tưởng về ông cha ta tan vỡ, quyền lực gần như rơi vào trạng thái hỗn loạn, liệu chúng ta có thể nhìn thẳng vào sự thật được không?... Đã được một khoảng thời gian, tôi lặp đi lặp lại lời nói của mình nhưng tôi không nghe thấy các vị dù chỉ là một chút. Các vị ở đâu? Các vị đang nói gì vậy? Một lời thì thầm. Nửa từ... Thật khó để đứng đây trước mặt tất cả quý vị tối nay. Tuy nhiên, cuối cùng, tôi cho rằng điều đó phải xảy ra. Mặt đối mặt, nhìn vào mắt nhau...
Điện ảnh được tạo nên từ mong muốn của chúng ta về sự thật. Những bộ phim theo dõi chúng ta nhiều như cách chúng ta xem chúng. Nó cũng được tạo ra từ nhu cầu của chúng ta đối vấn nhân loại. Không ư? Vậy tại sao? Tại sao lại cho phép thứ nghệ thuật mà chúng ta vô cùng yêu thích này, thứ nghệ thuật gắn kết chúng ta lại với nhau, được sử dụng làm vỏ bọc cho nạn buôn bán trái phép các cô gái?
Bởi vì vì phải biết rằng nỗi cô đơn này là của tôi nhưng cũng là nỗi cô đơn của hàng ngàn người trong xã hội chúng ta. Nó nằm trong tay các vị. Chúng ta đang ở trong tâm điểm chú ý. Vào buổi bình minh của một ngày mới, chúng ta có thể quyết định rằng những người đàn ông bị buộc tội hiếp dâm không được phép thực hiện các cảnh quay trong rạp chiếu phim. Chúng ta không thể phớt lờ sự thật vì đó không phải những đứa trẻ, con trai, con gái chúng ta. Với cùng sức mạnh đạo đức mà chúng ta sử dụng để sáng tạo, chúng ta hãy can đảm nói to những gì chúng ta biết trong âm thầm...”, trích bài phát biểu của Godrèche.
Khán giả im lặng cho đến khi Godrèche kết thúc. Sau đó, những tràng pháo tay như sấm vang lên cho thấy sự hoan nghênh nhiệt liệt.
Việc César và Canal+ France, đơn vị nắm bản quyền phát sóng và giám sát lễ trao giải, cho Godrèche cơ hội phát biểu tại sự kiện điện ảnh hàng đầu nước Pháp được đánh giá là dấu hiệu cho thấy thời thế đã thay đổi theo hướng tích cực hơn.
Năm 2020, khi bước ra khỏi hội trường tổ chức Lễ trao giải César lần thứ 45 để phản đối “kẻ hiếp dâm trẻ em” Roman Polanski được vinh danh với nhiều giải thưởng cho tác phẩm An Officer And A Spy, trong đó có Đạo diễn xuất sắc nhất, nữ diễn viên Adèle Haenel nhận được rất ít sự ủng hộ từ thế giới điện ảnh. Đây là một trong những tác nhân để Haenel đi đến quyết định tuyên bố giải nghệ vào năm 2023. Cô chỉ trích Pháp dung túng cho “những kẻ xâm hại tình dục”.
Một thay đổi đáng ghi nhận khác là vào năm 2023, Học viện César ra quy định cấm những người có phim đủ điều kiện nhưng bị truy tố vì hành vi bạo lực, đặc biệt là có tính chất tình dục, không được tôn vinh dưới bất kỳ hình thức nào tại lễ trao giải, bất kể là công khai hay riêng tư ở hậu trường.
 |
Adèle Haenel bỏ dở Lễ trao giải César 2020 khi đạo diễn tai tiếng Roman Polanski liên tiếp thắng giải. Ảnh: AP. |
Sự nhơ nhuốc trong ngành điện ảnh Pháp
Judith Godrèche gây tiếng vang tại César chỉ ba tuần sau khi nữ diễn viên 7X nộp đơn kiện chống lại đạo diễn Benoît Jacquot với cáo buộc “cưỡng hiếp trẻ vị thành niên dưới 15 tuổi bằng bạo lực” và Jacques Doillon về tội tấn công tình dục. Hai đạo diễn nổi tiếng của Pháp phủ nhận lời buộc tội.
Godrèche có quan hệ tình cảm với Jacquot trong 6 năm vào cuối những năm 1980 và đầu thập niên 1990. Chuyện tình bắt đầu khi nữ diễn viên mới 14 tuổi còn Jacquot đã 40 tuổi. Godrèche tham gia hai bộ phim do Jacquot đạo diễn The Beggars và The Dischanted, nhờ đó mà được đề cử tại César 1991 cho Nữ diễn viên triển vọng nhất.
Trên đài phát thanh France Inter vào đầu tháng 2, Godrèche khẳng định chưa bao giờ bị Jacquot thu hút nhưng cuối cùng vẫn ở bên ông, lên giường với ông và là người vợ trẻ con của ông.
“Tôi đã bị nhồi sọ, cứ như thể tôi gia nhập một giáo phái vậy”, cô nói, không quên nhấn mạnh mối quan hệ bị hủy hoại bởi bạo lực, sự giam cầm và kiểm soát.
Người đẹp Bimboland gọi đó là mối quan hệ sai lầm và cô nằm dưới sự ảnh hưởng của người yêu cũ. Năm 2023, cô ra mắt bộ phim truyền hình Icons Of French Cinema, trong đó tiết lộ những gì đã xảy ra với cô khi còn là thiếu niên. Trong đơn kiện đầu tháng 2, Godrèche tố Jacquot cưỡng hiếp và lạm dụng thể xác cô.
 |
| Judith Godrèche kiện người yêu Benoît Jacquot sau gần 40 năm. Ảnh: Alamy. |
Trong khi đó, Jacques Doillon bị Godrèche cáo buộc lạm dụng tình dục cô vào năm 15 tuổi khi quay chung phim. Doillon hơn cô 28 tuổi.
Vài giờ trước lễ trao giải, Bộ trưởng văn hóa Pháp Rachida Dati chỉ trích nền điện ảnh nước này nhắm mắt làm ngơ trong nhiều thập kỷ trước bạo lực tình dục. Bà ca ngợi lòng dũng cảm của Godrèche khi lên tiếng và chia sẻ trải nghiệm đau thương của mình.
“Không có sự trừng phạt nào dưới danh nghĩa nghệ thuật. Tự do sáng tạo không có gì phải bàn cãi, nhưng ở đây chúng ta không nói về nghệ thuật, mà là về tội ác chống lại một đứa trẻ. Quan hệ tình dục với trẻ em dưới 15 tuổi là phạm tội”, nữ chính trị gia nhấn mạnh trên tạp chí The French Film.
Sau lời buộc tội của Godrèche, những phụ nữ khác quyết định lên tiếng, góp phần thúc đẩy phong trào #MeToo đang gia tăng ở Pháp.
Nữ diễn viên Isild Le Besco (41 tuổi) cáo buộc Jacquot về hành vi bạo lực tâm lý và thể xác trong mối quan hệ bắt đầu khi cô mới 16 tuổi, còn nam đạo diễn đã 52 tuổi. Cô cũng cáo buộc Doillon chọn người khác cho vai trò mà lẽ ra cô được chọn vì từ chối những gợi ý về tình dục của ông.
Anna Mouglalis (45 tuổi) cũng cáo buộc Jacques Doillon tấn công tình dục vào năm 2011.
Haenel cũng nằm trong danh sách những nữ diễn viên đầu tiên công khai ủng hộ #MeToo khi đệ đơn khiếu nại đạo diễn Christophe Ruggia. Cô tuyên bố bị Ruggia quấy rối tình dục khi đóng phim của ông lúc còn nhỏ. Nhà làm phim 59 tuổi phủ nhận cáo buộc và vụ việc vẫn đang tiếp diễn.
Ngành công nghiệp điện ảnh Pháp trước đó đã chấn động trước cáo buộc quấy rối tình dục đối với nam diễn viên gạo cội Gérard Depardieu. Ông trở thành nhân vật trung tâm của chương trình điều tra Complément d'Enquête – được lên ý tưởng từ đơn kiện của nữ diễn viên Charlotte Arnould vào năm 2018, tố tài tử 76 tuổi hai lần cưỡng hiếp cô. Ngoài ra, nữ diễn viên Pháp Hélène Darras, Sophie Marceau, Vahina Giocante, nhà báo Tây Ban Nha Ruth Baza cùng nhiều phụ nữ khác cũng đưa ra cáo buộc tấn công tình dục vào năm 2023.
 |
Gérard Depardieu khiến thế giới điện ảnh Pháp chia sẻ vì hàng loạt cáo buộc cưỡng hiếp và tấn công tình dục. Ảnh: Getty Images. |
Trước hàng loạt lời tố cáo, khoảng 600 nhân vật trong giới nghệ thuật và giải trí của Pháp đã ký đơn phản đối để bảo vệ biểu tượng diễn xuất. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron công khai bênh vực Depardieu trong talkshow trước Giáng sinh 2023. Nó được ví như cái tát mạnh vào mặt tất cả nạn nhân bạo lực tình dục.
Vào thời điểm đó, trang tin điều tra Mediapart mỉa mai: “Đó là ví dụ minh họa hoàn hảo và nham hiểm về thế giới không chịu để mọi thứ thay đổi. Đó là sự đổi trắng thay đen, trong đó tên đao phủ (quái vật) tự coi mình là nạn nhân, với sự giúp đỡ của bạn bè. Như thường lệ trong các trường hợp bạo lực tình dục và dựa trên cơ sở giới tính đối với phụ nữ, suy đoán vô tội đối với kẻ phạm tội giống như suy đoán dối trá đối với những phụ nữ làm chứng chống lại ông ta”.
