Bắt đầu từ 2 chiếc máy may
Gặp Đoan Thùy tại “showroom” công ty ở tận Bến Cát (Bình Dương), cô gái nhỏ nhắn kể về bước khởi sự của mình: “Tôi xuất thân trong gia đình thuần nông. Không có điều kiện để học lên cao. Năm 2005, từ Nha Trang đặt chân vào Sài Gòn, trong túi lúc đó còn đúng 20.000 đồng. Tôi bắt đầu với công việc rửa ly cho một quán của ông chủ người Ấn Độ. Mức lương lúc đó chỉ 1,2 triệu đồng nhưng đã là con số mơ ước. Không bằng cấp, xin việc rất vất vả. Nhất là sau khi có gia đình, tìm kiếm công việc thích hợp lại càng khó”.
Từ Sài Gòn, Thùy về Bình Dương lập nghiệp. Với số tiền tích cóp ít ỏi, cô gái trẻ bắt đầu với 2 chiếc máy may gia công. Nhưng những xáo trộn một lần nữa khiến Thùy chuyển hướng và quyết định chọn ngành gỗ, với sự đồng hành của người bạn đến từ Hà Lan. Khởi nghiệp trong ngành gỗ cần nhiều vốn, kinh nghiệm lại chưa có. Đó là một thử thách lớn: “Tôi không học hành cao, không tốt nghiệp trường lớp chuyên ngành, không bằng cấp, tiếng Anh thì chữ được chữ mất, không sinh ra trong gia đình có truyền thống làm gỗ, đọc bản vẽ, thiết kế cũng không luôn”, Thùy kể lại. Wilsons Hill bắt đầu ra mắt từ 2012 và chọn hướng đi thiên hẳn về thương mại. Wilsons Hill vừa xuất khẩu, vừa thiết kế, thi công công trình nội thất.
Vừa làm vừa học, nghề dạy nghề. Khi mở “showroom” đầu tiên, một người bạn đã nửa đùa nửa thật với cô gái này: “Một năm sau sẽ đóng cửa”. Nhưng 3 năm sau, anh bạn quay lại và ngạc nhiên khi công ty luôn tăng trưởng 300%/năm. Nhớ lại thời điểm đó, Thùy cho rằng, giải quyết bài toán cho bước khởi nghiệp, cái khó không phải là vốn mà là khả năng thiết kế để hiểu được khách hàng. Hai năm 2015 - 2016 là giai đoạn thành công nhất của Wilsons Hill, với thế mạnh xuất khẩu hàng từ gỗ tràm. “Mỗi năm, doanh thu tăng trưởng 3 - 4 lần. Willsons Hill hợp tác với các xưởng nhỏ để cung cấp hàng. Nhưng khi gầy dựng được một hệ thống cung cấp tin cậy và ổn định thì chúng tôi… mất khách hàng. Trong ngành gỗ có chuỗi liên kết nhưng lúc đó, tôi không đủ kinh nghiệm để hình dung nó ra sao”.
 |
Quãng 2016 - 2017 là giai đoạn khó khăn với Thùy: Lựa chọn công việc hay gia đình. “Có nên ngưng tất cả để quay về làm công việc của một người mẹ? Tôi suy nghĩ rất nhiều và có hướng dành thời gian cho con. Nhưng anh em đồng hành từ ngày đầu đã động viên tôi ở lại. Một người anh nói “cô Thùy không làm thì tôi phải đi chỗ khác. Mà lớn tuổi rồi, lỡ phải nghỉ tiếp, tôi không biết đi đâu”. Tôi đã từng rất vất vả khi đi xin việc nên hiểu tâm trạng đó. Và chính câu nói đó khiến tôi phải tiếp tục”, Thùy tâm sự.
Thất bại cho mình nghị lực
Thị trường chính của Wilsons Hill hiện nay là Mỹ, Hà Lan, Úc, New Zealand... với các sản phẩm chủ yếu từ gỗ thông, sồi, tràm và dẻ gai. Chiến lược mới mà Đoan Thùy định hình cho công ty một năm qua là từ đơn thuần thương mại sang tăng dần sản xuất. Củng cố lại từ sản xuất, tìm kiếm và thiết lập các đối tác “đồng hành về chiến lược, cùng hỗ trợ nhau”, hơn là mua bán đơn thuần, vốn không bền vững.
Hiện tại, công ty có 100 công nhân viên và dự định tăng lên 150 – 180 người từ nay đến cuối năm để đáp ứng nhu cầu công việc. “Sau một năm hướng thêm vào sản xuất và ổn định bộ máy, tôi thấy con đường lựa chọn là đúng đắn. Sản xuất đã khó, với một người không chuyên về kỹ thuật như tôi thì sản xuất càng khó hơn. Nhưng nếu biết kết hợp giữa nhu cầu của khách hàng, giá cả và mục tiêu doang nghiệp đề ra thì sẽ tìm được giải pháp. Wilsons Hill là ngôi nhà chung cho các anh em giữ được cái cốt lõi của doanh nghiệp, tiến độ và chất lượng cho khách hàng. Vì vậy, định hướng tương lai vẫn chú trọng vào thương mại và hỗ trợ phát triển cho các nhà cung cấp, cách đó nhanh và tốt hơn”.
Nhiều người nói, làm thương mại nhẹ nhàng hơn, chỉ cần mươi nhân viên là ổn. Còn Wilsons Hill từ thương mại lại chuyển sang sản xuất, với cả trăm công nhân, liệu có “bơi ngược dòng”? “Thế mạnh của tôi là có thể tự thiết kế và nắm được thị trường nên không bị lệ thuộc vào mẫu mã từ khách”. Wilsons Hill không đầu tư đội ngũ thiết kế hùng hậu mà tự Thùy cùng nhóm thiết kế thăm dò thị trường, lên ý tưởng và triển khai từng bộ sản phẩm sẽ tung ra vào thời điểm thích hợp. Nữ CEO cho rằng, đối với thiết kế hiện nay, phức tạp quá sẽ làm khó khâu sản xuất. Chỉ cần đơn giản hơn về tổng thể nhưng tỉ mỉ và “sâu” hơn ở cái nhỏ hơn sẽ có sản phẩm đẹp và giá bán phù hợp. Đầu tư lớn, trả lương cao cho thiết kế chưa hẳn đã thành công khi thói quen của đội ngũ này thường cố định ở sự phức tạp và “hoành tráng”. Trong khi cái tồn tại với thị trường chính là sự đơn giản và thực tế. “Tôi vẫn thường nói với các bạn thiết kế: “Nếu sản phẩm là cô gái, hãy là cô gái dễ thương, không cần quá đẹp”.
Ngành gỗ đòi hỏi nhiều kiến thức, đôi khi quá sức với một phụ nữ. Làm cách nào để từ một cô gái “không biết gì về nghề gỗ” có được như hôm nay? Cô gái 36 tuổi cho rằng: “Phương cách để vượt qua khó khăn là động não tìm cách giải quyết. Bù đắp cho những thiếu hụt về vốn, kỹ năng... là vừa làm vừa học, từ cách đọc màu đến tỷ lệ, đường nét... Người khác làm ngày 8 tiếng/ngày thì mình làm 10 -12 tiếng/ngày. Nghề sẽ dạy nghề. Khi nhìn lại những giai đoạn khó khăn, tôi không bi quan mà thầm cảm ơn những rủi ro, không suôn sẻ trong kinh doanh, những lần bị mất khách, bị “đá” ra ngoài... May là gặp khó sớm, chứ để 5 - 7 năm nữa mà bị thì chắc không còn thời gian để bắt đầu lại. Thất bại luôn tiếp thêm cho mình nghị lực”.
