Emilie Wapnick là một người đa năng lực từ việc trải nghiệm đa dạng ngành nghề. Không chỉ dừng chân ở một sự nghiệp cố định, Emilie Wapnick còn là một nhà sản xuất âm nhạc, nghệ thuật, luật sư, đồng thời là tác giả sách… Emilie Wapnick cũng từng xuất hiện trong chương trình TED Talk với bài diễn thuyết đạt hơn 5 triệu lượt xem và được chuyển ngữ sang 36 thứ tiếng. Cô cộng tác với các tờ báo và kênh truyền hình lớn như: The New York Times, Fast Company, Forbes, The Huffington Post… Emilie Wapnick còn được biết đến là người sáng lập và biên tập của trang Puttylike.com, blog chứa đựng đầy đủ những nguồn lực hữu ích và là nơi để những người đa năng lực kết nối với những người đa năng lực khác…
Trong cuốn sách Đa năng trong thế giới phẳng, Emilie Wapnick không chỉ dừng lại ở việc đưa ra định nghĩa hoàn toàn lý thuyết suông về người đa năng lực, mà còn làm nổi bật 5 phẩm chất của một người đa năng lực (multipotentialite). Đó là: Đồng bộ hóa ý tưởng và tham gia giải quyết nhiều vấn đề “hội tụ”: Nhạy bén học hỏi nhanh, Khả năng thích ứng, Dự đoán trước xu hướng, Khả năng kết nối tốt. Thông qua những câu chuyện ví dụ và bài học được đúc kết, độc giả sẽ hiểu được cách những người đa năng lực tư duy, từ đó, biết cách lắng nghe, hợp tác, khai thác tiềm năng của họ một cách phù hợp và đạt hiệu quả cao.
Trong số những phẩm chất đó, tôi nhận thấy, khả năng thích nghi là yếu tố quan trọng của người đa năng lực trong thế giới phẳng. Thiết nghĩ, chúng ta có thể nhìn thấy thực tế, trước tình hình đại dịch, khả năng thích nghi khiến chúng ta trở nên linh hoạt hơn trong một nền kinh tế không ổn định. Việc có nhiều nguồn thu nhập từ nhiều công việc tự do khác nhau giúp chúng ta ổn định cuộc sống. Đại dịch giúp chúng ta hiểu câu nói “không nên bỏ tất cả trứng vào cùng một giỏ” thực sự rất đúng đắn.
Ở giai đoạn diễn biến phức tạp của tình hình đại dịch, khó khăn nhiều nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội để người trẻ khai phá bản thân trải nghiệm ở những khía cạnh mới, mở một lối đi riêng cho mình. Chẳng hạn, nếu mất việc hướng dẫn viên du lịch, chúng ta có thể tìm công việc liên quan đến dạy tiếng Anh tại trung tâm. Nếu mất việc ở vị trí nhân viên ở công ty tư vấn bán hàng, bạn có thể học hỏi thêm nghề “makeup artist”. Nếu đang là nhân viên marketing cho công ty đa quốc gia, bạn yêu thích về thiền thì có thể chuyển sang làm HLV yoga trị liệu sức khỏe tinh thần…
Lần giở những điều thú vị ở chương hai “Người đa năng lực: Những kẻ phất phơ hay nhà cách tân?”, Emilie Wapnick thẳng thừng chỉ ra rằng, nhiều cuốn sách hướng nghiệp giúp chúng ta ‘cắt gọt” các lựa chọn để đi theo khuynh hướng “một sự nghiệp cố định một chuyên môn”. Các trường đại học hay cao đẳng yêu cầu chúng ta phải xác định một chuyên ngành… Nhưng trong thế giới phẳng, nhà tuyển dụng, doanh nghiệp… cần bạn nhiều hơn một kỹ năng. Thiết nghĩ, bạn có quyền học nhiều môn, sách đọc nhiều thể loại, ăn được nhiều món, nghe được nhiều loại nhạc… Vậy tại sao cứ phải chọn một việc duy nhất khi chúng ta còn chưa biết khả năng của mình?
Phân tích về yếu tố chuyên môn hóa với sự đa dạng sáng tạo, Emilie Wapnick lý giải rằng, chuyên môn là điều quan trọng, nhưng nó không phải yếu tố duy nhất để đánh giá sự thành công, hạnh phúc trong nghề nghiệp hoặc đóng góp xã hội. Ngoài chuyên môn, tính sáng tạo, sự khéo léo và đam mê cũng quan trọng không kém. Theo tác giả, việc bạn mải đào sâu một lĩnh vực duy nhất là hợp lý, nhưng đôi khi, sự đa dạng lại kích thích và truyền năng lượng cho ta.
Điểm sáng của “Đa năng trong thế giới phẳng” là lối viết của tác giả. Những quan điểm, trải nghiệm và kinh nghiệm “một người, nhiều việc” được viết khá chân thật, dễ hiểu. Còn những bài học, ví dụ.. mà tác giả rút ra luôn được trình bày rõ ràng, mạch lạc, đôi lúc có phần lý giải dí dỏm… Các chủ đề từng chương được minh họa chi tiết bằng các ví dụ với các biểu đồ, “tips” thực hành ngắn để độc giả cầm bút lên, ghi chú vào giấy để ghi nhớ.
Hơn hết, nếu bạn mới ra trường và khá mông lung với những lựa chọn của mình. Hay nếu bạn muốn tìm những chỉ dẫn hữu ích để trải nghiệm nhiều đam mê cùng lúc mà không bị áp lực thì cuốn sách này hoàn toàn đáp ứng nhu cầu đó. Các phần nội dung như: Cách chọn ra dự án ưu tiên thực hiện trong hàng loạt đam mê bằng mô hình lưu đồ (flowchart), cách sắp xếp thời gian phân bổ hợp lý giữa nhiều công việc cùng lúc bằng kỹ thuật quả cà chua, các ví dụ về lĩnh vực liên ngành để người đa năng lực thử nghiệm khi chóng chán công việc hiện tại… được tác giả liệt kê và phân tích ở phần sau quyển sách. Bạn đọc có thể đọc từ đầu đến cuối để có cái nhìn rõ ràng hơn về đặc điểm của người đa năng lực (multipotentialite); hoặc có thể chọn đọc theo ưu tiên vấn đề mình đang cần tìm hiểu.
Các chỉ dẫn trong sách đi từ tổng quát đến cụ thể và rất chi tiết, truyền cảm hứng để bạn lên kế hoạch cho phép bản thân trở thành bất cứ điều gì bạn muốn. Hãy thử nghiệm, lặp đi lặp lại và cá nhân hóa tất cả để tìm hiểu các lĩnh vực mới và biết rõ tiềm năng, mặt hạn chế của bản thân. Từ đó, bạn có thể tự do lựa chọn và thích nghi với mọi sự thay đổi trong thế giới phẳng đầy năng động này.
