Ngày 21/9, tại Ninh Bình, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Quân đoàn 1, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân đoàn phối hợp với Báo Quân đội nhân dân (QĐND) tổ chức tọa đàm với chủ đề: Viết tiếp truyền thống “Thần tốc - Quyết thắng”.
 |
Các đại biểu tham dự tọa đàm tiến hành dâng hương, viếng Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ Quân đoàn 1 và tham quan Bảo tàng Quân đoàn. |
Dưới sự chủ trì của Thiếu tướng Trương Mạnh Dũng - Tư lệnh Quân đoàn 1, Thiếu tướng Nguyễn Đức Hưng - Chính ủy Quân đoàn 1 và Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Tổng Biên tập Báo QĐND, tọa đàm có sự tham dự của Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ Nguyễn Huy Hiệu - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 1; lãnh đạo, đại biểu các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội.
Là quân đoàn chủ lực, cơ động, dự bị chiến lược đầu tiên của QĐND Việt Nam, Quân đoàn 1 được thành lập ngày 24/10/1973. Sự ra đời của Quân đoàn đánh dấu bước trưởng thành lớn mạnh của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển mới của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Trải qua 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đoàn 1 đã có những đóng góp xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
 |
Thiếu tướng Nguyễn Đức Hưng - Chính ủy Quân đoàn 1, phát biểu khai mạc toạ đàm, sáng 21/9. |
Phát biểu tại tọa đàm, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 1, nêu rõ: Để tiếp tục tăng cường thế và lực của ta, chủ động tạo thời cơ và tranh thủ thời cơ, giành thắng lợi quyết định trên chiến trường, ngày 15/10/1973, Quân ủy Trung ương họp, kịp thời đề ra những chủ trương lớn về quân sự, đề nghị Bộ Chính trị cho thành lập một số quân đoàn chủ lực cơ động trực thuộc Bộ Quốc phòng nhằm nâng cao khả năng chiến đấu của lực lượng vũ trang, đáp ứng với yêu cầu tác chiến trước mắt, đồng thời thiết thực chuẩn bị lực lượng cho kế hoạch chiến lược lâu dài, cơ bản của cách mạng miền Nam. Theo đề nghị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, tháng 10/1973, Bộ Chính trị đã phê chuẩn việc thành lập các quân đoàn chủ lực.
Theo đó, thực hiện nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 24/10/1973, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Bí thư Quân ủy Trung ương, Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 142/QĐ-QP thành lập Quân đoàn 1, trực thuộc Bộ Quốc phòng.
 |
Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ - Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân, báo cáo đề dẫn tọa đàm. |
Để chuẩn bị cho sự ra đời chính thức về mặt tổ chức của Quân đoàn 1, thực hiện sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, ngày 22/10/1973, Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết số thành lập Đảng bộ Quân đoàn 1; đến ngày 4/11/1973, Quân ủy Trung ương trực tiếp triệu tập hội nghị Đảng ủy Quân đoàn lần thứ nhất tại Hà Nội. Thượng tướng Văn Tiến Dũng - Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam tới dự, chỉ đạo hội nghị và công bố Quyết định thành lập Quân đoàn 1, Nghị quyết thành lập Đảng bộ Quân đoàn; đồng thời giao nhiệm vụ cho Quân đoàn.
“Sau một thời gian dày công tìm kiếm, khảo sát, Bộ Tư lệnh Quân đoàn quyết định và được Bộ phê chuẩn chọn khu vực Tam Điệp (Ninh Bình) để đặt Sở chỉ huy Quân đoàn. Đây là khu vực có địa hình hiểm yếu và thuận tiện giao thông, nhất là có trục đường bộ 1A và tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua”, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cho biết.
 |
| Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 1 phát biểu tại tọa đàm. |
Theo ông Hiệu, ngày 6/1/1974, Đảng ủy Quân đoàn tổ chức hội nghị Đảng ủy lần thứ hai, đề ra 3 yêu cầu để toàn Quân đoàn phấn đấu. Đó là, Quân đoàn 1 là một binh đoàn chiến dịch cơ động, thường được nhận nhiệm vụ trên hướng chủ yếu của chiến dịch. Đối tượng trước mắt của Quân đoàn là quân đội Sài Gòn, có không quân và hải quân Mỹ chi viện… Trong chiến đấu, Quân đoàn phải tiêu diệt từng sư đoàn địch, thực hiện tiêu diệt lớn về chiến dịch, góp phần làm thay đổi cục diện chiến trường.
Cùng với đó, Quân đoàn 1 là một tổ chức binh chủng hợp thành quy mô lớn đầu tiên của Quân đội ta, yêu cầu tập trung thống nhất cao. Để phát huy sức mạnh tổng hợp, phải xây dựng Quân đoàn chính quy, hiện đại, sẵn sàng chiến đấu cao nhất và hoàn thành mọi nhiệm vụ cấp trên giao cho.
 |
Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị tham dự tọa đàm phát biểu ý kiến. |
Đồng thời, là một binh đoàn chủ lực cơ động, nhiệm vụ chủ yếu của Quân đoàn là huấn luyện và chiến đấu, song dù thời bình hay thời chiến, Quân đoàn cũng phải tham gia làm kinh tế. Trước mắt cần ra sức tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, tự túc một phần lương thực, thực phẩm, giảm bớt sự đóng góp của nhân dân, tích cực góp phần xây dựng kinh tế, củng cố hậu phương.
Về tên gọi truyền thống của Quân đoàn, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cho biết, tại hội nghị lần thứ hai (6/1/1974), Đảng ủy Quân đoàn 1 đã tiến hành thảo luận, có ý kiến đề nghị lấy tên “Binh đoàn Tam Điệp” gắn với địa danh lịch sử nơi Quân đoàn ra đời.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến lại cho rằng nên lấy tên gọi “Binh đoàn Quyết thắng” vừa thể hiện ý chí chiến đấu sẵn có của các đơn vị trong đội hình Quân đoàn, vừa thể hiện truyền thống “Quyết chiến, quyết thắng” của Quân đội ta. Ý kiến này được hội nghị nhất trí tán thành và “Binh đoàn Quyết Thắng” chính thức trở thành tên gọi truyền thống của Quân đoàn. Đảng ủy cũng nhất trí quyết định phát hành tờ báo nội bộ mang tên “Binh đoàn Quyết thắng”.
 |
| Hơn 30 ý kiến phát biểu và gửi tham luận đã phản ánh khá toàn diện, đầy đủ và sâu sắc về chặng đường 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đoàn 1 |
Theo Thiếu tướng Nguyễn Đức Hưng - Chính ủy Quân đoàn 1, tọa đàm đã đạt mục đích, yêu cầu đề ra. Hơn 30 ý kiến phát biểu và gửi tham luận đã phản ánh khá toàn diện, đầy đủ và sâu sắc về chặng đường 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đoàn 1; khẳng định chủ trương đúng đắn, sáng suốt, mang ý nghĩa chiến lược của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trong việc thành lập Quân đoàn 1 - Quân đoàn chủ lực đầu tiên của QĐND Việt Nam.
Các tham luận tại tọa đàm đã nêu bật những chiến công vang dội của Quân đoàn 1 trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhất là trong Chiến dịch Hồ Chí Minh và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Trong thời kỳ mới, để phát huy truyền thống “Thần tốc - Quyết thắng” của Quân đoàn, các đại biểu đề ra nhiều giải pháp để cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ toàn Quân đoàn thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị trung tâm huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; đồng thời điều chỉnh tổ chức biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, tăng gia sản xuất, tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh và thực hiện các nhiệm vụ khác mà Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng giao cho.
