Ngày 18/7, Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TPHCM cho biết đang điều trị cho hai bệnh nhân mắc viêm não Nhật Bản. Trong đó, một trường hợp đặc biệt nghiêm trọng là thanh niên 26 tuổi, sống nhờ máy thở gần hai năm vì di chứng nặng nề sau khi mắc bệnh.
Theo TS.BS Hồ Đặng Trung Nghĩa, Trưởng khoa Nhiễm Việt - Anh, bệnh nhân là anh V.C.T. (26 tuổi, quê An Giang). Anh T. được chẩn đoán viêm não Nhật Bản cách đây gần hai năm và đến nay vẫn chưa thể tự thở, hoàn toàn phụ thuộc vào máy thở. Anh tỉnh táo, có thể giao tiếp bằng ánh mắt nhưng đã bị liệt toàn bộ tứ chi, mất khả năng vận động.
"T. gần như chắc chắn phải chịu di chứng suốt đời. Cơ hội phục hồi rất thấp" - BS Nghĩa chia sẻ.
Thời điểm nhập viện, vợ của T. đang mang thai. Suốt thời gian dài nằm viện, anh chưa từng có cơ hội được bế con mình. Từ người khỏe mạnh, là lao động chính trong nhà, T. giờ đây sống phụ thuộc hoàn toàn vào sự chăm sóc của nhân viên y tế.
Một trường hợp khác là nam bệnh nhân 33 tuổi, cư trú tại TP.HCM cũng được chẩn đoán viêm não Nhật Bản vào đầu mùa hè năm nay. Sau gần hai tháng điều trị tích cực, bệnh nhân đã được cai máy thở. Tuy nhiên, sức khỏe bệnh nhân vẫn còn rất yếu, bị teo cơ, yếu nửa người và phải điều trị phục hồi chức năng dài hạn.
Trước đó, vào tháng 5, một thanh niên khoảng 20 - 22 tuổi cũng được chẩn đoán mắc viêm não Nhật Bản. Sau thời gian điều trị, bệnh nhân đã xuất viện song không lâu sau tái nhập viện với các triệu chứng sốt, đau đầu. Kết quả xét nghiệm không tìm ra tác nhân gây bệnh, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc viêm não tự miễn và chuyển viện để điều trị tiếp.
Bác sĩ Nghĩa cho biết, các triệu chứng khởi phát của viêm não Nhật Bản thường không đặc hiệu, gồm sốt, đau đầu. Bệnh tiến triển nhanh. Người bệnh có thể rơi vào trạng thái lơ mơ, gồng cứng cơ, co giật và hôn mê. Hầu hết bệnh nhân chỉ được đưa đến bệnh viện khi đã trong tình trạng nặng khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, do vi rút viêm não Nhật Bản gây ra, lây qua muỗi Culex – loại muỗi thường sinh sản ở các khu vực chăn nuôi gia súc như lợn, bò, ngựa. Sau khi đốt động vật mang vi rút, muỗi truyền mầm bệnh sang người. Vi rút sau đó theo đường máu xâm nhập lên não, gây ra tình trạng viêm não nghiêm trọng.
Dù thường được nhắc đến ở trẻ nhỏ, viêm não Nhật Bản vẫn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tại Việt Nam, khoảng 40% trẻ bị viêm não là do virus này gây ra. Tỷ lệ người trưởng thành mắc bệnh cũng đang có dấu hiệu gia tăng, nhất là nhóm chưa tiêm đủ hoặc đúng lịch vắc xin phòng bệnh.
Bệnh có tỷ lệ tử vong khoảng 20 - 30%, trong khi khoảng 30 - 50% bệnh nhân sống sót phải đối mặt với những di chứng nặng như liệt, rối loạn tâm thần, ngôn ngữ, co giật, động kinh. Riêng tại khoa Nhiễm Việt - Anh, tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân viêm não Nhật Bản dao động từ 10 - 20% song tỷ lệ để lại di chứng lên tới 70%.
Viêm não Nhật Bản hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Bác sĩ khuyến cáo tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Trẻ em cần được tiêm đầy đủ 3 mũi vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, sau đó tiêm nhắc lại mỗi 3 năm/lần để duy trì kháng thể bảo vệ. Trường hợp không tiêm đủ liều vẫn có nguy cơ mắc bệnh và để lại biến chứng nghiêm trọng.
TS.BS Hồ Đặng Trung Nghĩa cảnh báo: “Người dân nên chủ động kiểm tra lại lịch tiêm chủng của bản thân và con em, đặc biệt là những người sống ở vùng nông thôn, khu vực có chăn nuôi gia súc để kịp thời tiêm bổ sung, tránh những hậu quả đáng tiếc do viêm não Nhật Bản gây ra”.
