Công nghệ là chìa khóa giúp thanh niên khuyết tật khởi nghiệp bền vững

Ngày 20/8, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Thanh niên Khuyết tật Việt Nam phối hợp với Công ty TCP Việt Nam tổ chức tọa đàm “Hỗ trợ thanh niên khuyết tật khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo”.

Buổi tọa đàm không chỉ là nơi chia sẻ chính sách mà còn là diễn đàn sống động, nơi những khát vọng, khó khăn và các mô hình kinh doanh đầy nghị lực của người trẻ khuyết tật được cất lên mạnh mẽ. Giữa những thách thức về tiếp cận vốn, công nghệ và định kiến, tinh thần khởi nghiệp và kỷ nguyên số đang mở ra những con đường chưa từng có.

Nhiều mô hình khởi nghiệp

Tại tọa đàm đã ghi nhận nhiều câu chuyện khởi nghiệp đầy cảm hứng, nghị lực vươn lên. Các mô hình kinh doanh trải dài từ dịch vụ truyền thống đến các lĩnh vực đòi hỏi công nghệ cao.

Anh Nguyễn Thái Thành (khiếm thính) đã xây dựng thành công một salon tóc tại Hà Nội, không chỉ phục vụ khách hàng mà còn trở thành nơi đào tạo nghề cho cộng đồng người điếc. Anh chia sẻ về rào cản ngôn ngữ và việc thiếu các phương pháp giáo dục chuyên biệt, nhưng vẫn kiên trì tạo ra một môi trường làm việc hòa nhập cho những người đồng cảnh ngộ.

Anh Phạm Văn Thái (từ Cao Bằng) mang đến mô hình sản xuất đặc sản địa phương với sản phẩm măng tỏi ớt và giấm táo. Mô hình đạt được nhiều kết quả. Anh trăn trở: "Chúng tôi muốn làm sao tiếp cận được mã quét, mã vạch để sản phẩm có thể đi xa hơn, thay vì chỉ bán trong tỉnh”, anh nói.

Nổi bật trong xu thế chuyển đổi số là câu chuyện của chị Trần Ngọc Ánh, người đang quản lý một đội chuyên về marketing online. Vượt qua những giới hạn về thể chất, chị và đội nhóm đã triển khai thành công nhiều dự án SEO, backlink cho cả khách hàng trong nước và quốc tế, điển hình là thị trường Hàn Quốc. Chị Ánh mong muốn xây dựng một website đa quốc gia và có thêm các công cụ hỗ trợ đa dạng về ngôn ngữ và công nghệ để giúp các bạn có những dạng tật khác nhau cùng tham gia.

Rào cản không chỉ là khiếm khuyết

Qua các chia sẻ, có thể thấy thách thức lớn nhất của thanh niên khuyết tật không chỉ đến từ khiếm khuyết của bản thân mà còn là công nghệ như câu chuyện của anh Nguyễn Văn Thái, vốn và chính sách.

Chị Nguyễn Thị Chi - Đồng sáng lập, Phó GĐ doanh nghiệp xã hội Chạm Vào Xanh, chỉ ra một nghịch lý: "Để được vay vốn ưu đãi, doanh nghiệp cần có trên 30% lao động là người khuyết tật đã đóng bảo hiểm xã hội. Nhưng chúng tôi cần vốn thì mới có thể tuyển dụng và đóng bảo hiểm cho các bạn. Đây là một vòng luẩn quẩn".

Chị Trần Thị Thắm (từ Đồng Tháp) bày tỏ sự lo ngại về việc thiếu các trung tâm can thiệp sớm cho trẻ em có vấn đề về trí tuệ ở các vùng nông thôn. Việc không được hỗ trợ kịp thời khiến các em mất đi "giai đoạn vàng" để phát triển và hòa nhập, gây khó khăn cho con đường học tập và khởi nghiệp sau này.

Hệ sinh thái hỗ trợ đang dần hình thành

Trao đổi tại tọa đàm, bà Đinh Thị Thụy - Trưởng phòng Người Khuyết tật Cục Bảo trợ xã hội (Bộ Y tế) đã hệ thống hóa hàng loạt chính sách của Đảng và Nhà nước, từ Luật Người khuyết tật, các cam kết quốc tế như Công ước về quyền của người khuyết tật, đến các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ sinh kế, dạy nghề, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Bà Thụy nhấn mạnh, theo Nghị định 67 và 74, người khuyết tật có giấy xác nhận đều có thể vay vốn với lãi suất chỉ bằng 50% lãi suất của hộ nghèo, tối đa lên tới 100 triệu đồng để sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, các cơ sở sản xuất kinh doanh sử dụng từ 30% lao động là người khuyết tật trở lên có thể được vay vốn tối đa đến 2 tỉ đồng.

Theo bà Thụy, Bộ Nội vụ đang sửa đổi Nghị định 74, nếu được Chính phủ phê duyệt thì hạn mức sẽ tăng gấp đôi cho cá nhân (200 triệu) và gấp 5 lần cho cơ sở (10 tỷ đồng). Người khuyết tật đi làm vẫn giữ nguyên trợ cấp xã hội, không bị cắt. Nhà nước cũng đã bao phủ bảo hiểm y tế cho người khuyết tật nặng và đặc biệt nặng, và đang nghiên cứu mở rộng cho nhóm nhẹ để giảm chi phí cho doanh nghiệp tuyển dụng…

Anh Nguyễn Phan Duy Khôi – Giám đốc Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp Việt Nam, anh Nguyễn Lâm Thanh – đại diện TikTok Việt Nam, đều nhấn mạnh vai trò của công nghệ. Các chương trình đào tạo miễn phí về livestream, ứng dụng AI, xây dựng kênh bán hàng đang được triển khai, giúp các bạn trẻ khuyết tật rút ngắn khoảng cách và tiếp cận thị trường hiệu quả hơn.

Theo anh Khôi, Trung tâm đã phối hợp triển khai các khóa đào tạo miễn phí về AI, kinh tế số, thương mại điện tử… đào tạo cho các thanh niên nói chung và thanh niên khuyết tật nói riêng; trong vòng 3 tháng đã đào tạo trên 10.000 người. Đồng thời, đang nghiên cứu các chương trình đào tạo đặc thù phù hợp với khả năng và nhu cầu của thanh niên khuyết tật, hỗ trợ xây dựng kênh kinh doanh online, kết nối với ngân hàng, phát triển mô hình affiliate marketing mở ra nhiều cơ hội để các bạn chủ động tạo thu nhập và khẳng định giá trị bản thân.

Từ thực tế tiếp xúc với nhiều bạn trẻ khuyết tật, tôi thấy rằng để họ có thể khởi nghiệp bền vững thì khoa học công nghệ chính là chiếc chìa khóa quan trọng. Chúng ta cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, tạo ra môi trường thuận lợi để thanh niên khuyết tật có cơ hội khởi nghiệp trên nền tảng số. Trong đó, việc nâng cao năng lực số phải được đặt lên hàng đầu", anh Nguyễn Phan Duy Khôi.

Phát biểu kết luận tọa đàm, anh Nguyễn Kim Quy - Ủy viên Ban Thường vụ T.Ư Đoàn, Phó Chủ tịch thường trực T.Ư Hội LHTN Việt Nam đánh giá cao các ý kiến phát biểu của các đại biểu tại buổi toạ đàm. Anh Quy cho biết, Ban tổ chức sẽ ghi nhận và sẽ có báo cáo tổng hợp, đề xuất liên quan tới các chính sách dành cho cộng đồng người thanh niên khuyết tật nói chung và cộng đồng thanh niên khuyết tật nói riêng.