Những ký ức còn mãi
Xuất hiện trong chương trình Cine 7 - Ký ức phim Việt phát sóng ngày 19/7, NSƯT Thanh Loan chia sẻ về những kỷ niệm khi đóng phim Bài ca ra trận - tác phẩm của cố đạo diễn, NSND Trần Đắc.
Bộ phim Bài ca ra trận góp phần truyền tải câu chuyện về lòng yêu nước và nghị lực phi thường của thế hệ thanh niên trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước dưới góc nhìn lãng mạn của cố đạo diễn Trần Đắc.
Lý tưởng sống - chiến đấu - hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc cùng nỗ lực sống đẹp, sống có ích của người trẻ tuổi thời bấy giờ đã nuôi dưỡng sức sống của bộ phim trong lòng công chúng suốt hơn nửa thế kỷ qua.
Nhớ lại những kỷ niệm khi đóng phim Bài ca ra trận, NSƯT Thanh Loan cho biết vai Lê trong phim đánh dấu sự trưởng thành trong quãng đời làm nghề của bà. "Khi tham gia bộ phim Bài ca ra trận của cố đạo diễn, NSND Trần Đắc, tôi là diễn viên ở Nhà hát kịch Quân đội. Sau những vai diễn điện ảnh thành công, năng lực của tôi được nhà hát ghi nhận, từ đó, tôi được giao nhiều vai chính hơn", NSƯT Thanh Loan nhớ lại.
Người đồng hành cùng NSƯT Thanh Loan trong những thước phim thời đó là diễn viên Dũng Nhi (vai Nam) và NSND Như Quỳnh (vai Mai). Bà ấn tượng với sự thể hiện của hai bạn diễn dù đây là lần đầu họ đóng phim điện ảnh.
"Chúng tôi hoạt động trong lĩnh vực sân khấu, được mời đóng điện ảnh là sang lắm. Ai cũng háo hức vì việc tuyển diễn viên do cả đạo diễn, quay phim, họa sĩ chọn lựa kỹ càng. Để được chọn, diễn viên phải diễn xuất có nghề, góc độ khuôn hình có phù hợp với nhân vật mình… Các bạn diễn của tôi dù lần đầu đóng điện ảnh nhưng họ rất có duyên. Bản thân khi theo dõi các bạn diễn, mình cũng học hỏi được nhiều điều", NSƯT Thanh Loan nói.
Một trong những trường đoạn trong phim Bài ca ra trận mà NSƯT Thanh Loan nhớ nhất là cảnh làng quê quay ở Hà Tây có rừng dừa, sông Đáy, khi hoàng hôn đổ xuống. Cả đoàn làm phim chỉ có khoảng 15-20 phút để quay trước khi hoàng hôn lặn.
"Để có được bối cảnh đó đoàn làm phim phải chờ rất lâu và phải chuẩn bị đầy đủ từ rất sớm. Phân cảnh đó là một đôi bạn trẻ - Lê và Nam - ngồi ngắm hoàng hôn bên dòng sông, một đoàn quân đi qua, trêu ghẹo đôi bạn trẻ, cô gái ngượng quá, liền giấu mặt vào vai Nam. Phân cảnh này cả hai diễn rất thật, khiến tôi như trở về tuổi thiếu nữ của mình", NSƯT Thanh Loan chia sẻ.
Làm công văn xin vải, may váy cho diễn viên
Nhân vật Lê trải qua quá trình chuyển mình từ một cô gái nông thôn học lớp 10 đến khi có cơ hội du học nước ngoài. Sự thay đổi này được thể hiện rõ qua trang phục, từ áo dài truyền thống đến những bộ váy hiện đại. Tuy nhiên, trong bối cảnh thời bao cấp, việc chuẩn bị trang phục gặp nhiều khó khăn.
"Để làm được bộ váy đẹp cho Lê, đạo diễn phải làm công văn gửi tới khu mậu dịch Cửa Nam để xin đăng ký mua một mảnh vải hoa. Phim quay vào thời bao cấp và mỗi người chỉ được cấp 4 mét/năm. Vì vậy, rất khó có vải hoa để may váy", NSƯT Thanh Loan cho biết.
Trong ký ức của diễn viên Thanh Loan, một câu nói đã ăn sâu vào tâm trí thế hệ thanh niên lúc bấy giờ: "Cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến đánh quân thù". Bộ phim Bài ca ra trận đã khắc họa rõ nét lý tưởng sống cao đẹp của thế hệ thanh niên Việt Nam trong những năm tháng chiến tranh, khi họ gác bút lên đường ra chiến trận, sống, chiến đấu và hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.
Tuy nhiên, bộ phim không chỉ thể hiện hình ảnh những chiến sĩ trên chiến trường mà còn khắc họa một bộ phận thế hệ trẻ khác - những học sinh, sinh viên ưu tú không trực tiếp tham gia chiến đấu ở chiến trường, nhưng lại khao khát bước ra thế giới, lĩnh hội tri thức mới để quay về đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh bảo vệ vẹn toàn lãnh thổ và chung tay xây dựng phát triển đất nước.
Dù ở trên mặt trận bom đạn hay trên mặt trận tri thức, họ đều là những người trẻ - những chiến sĩ thể hiện tinh thần đoàn kết và khát vọng cống hiến cho quê hương. Chính tinh thần đó đã giúp bộ phim có sức sống cho đến tận ngày nay.
Bài ca ra trận đã giành được Giải Bông sen bạc tại LHP Việt Nam lần thứ III năm 1975. "Tôi tự hào bởi sự tận hiến của mình đã góp phần giúp bộ phim đoạt giải. Bộ phim và diễn viên được khán giả nhớ đến, sau đó bản thân cũng được đồng nghiệp ghi nhận. Với tôi đó là một phần thưởng cao quý", NSƯT Thanh Loan trân trọng cơ hội mà bộ phim mang lại.
