Nhiều vướng mắc trong quản lý thuốc lá mới

0:00 / 0:00
0:00
Thuốc lá thế hệ mới (TLTHM), bao gồm thuốc lá nung nóng (TLNN), thuốc lá điện tử (TLĐT), là một trong những lĩnh vực còn đang có khoảng trống về mặt pháp lý. Cho đến nay, chính sách kiểm soát các sản phẩm này vẫn còn nhiều ý kiến khác biệt trong hướng tiếp cận giữa việc cấm hay quản lý mặt hàng này.

Tại cuộc họp gần nhất về các vấn đề chung, nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh việc xây dựng chính sách cần hết sức cầu thị, lắng nghe, tháo gỡ những vướng mắc của thực tiễn. Cụ thể, các cơ quan Bộ ngành cần tiếp tục thực hiện đúng tinh thần "cho dù chỉ một ý kiến còn khác nhau cũng được nghiên cứu, giải trình đầy đủ".

Trên tinh thần này, việc thống nhất ý kiến giữa các bộ ngành để tháo gỡ các vướng mắc, từ đó ứng xử với TLTHM là cần thiết và cấp thiết để sớm có câu trả lời cho Chính phủ nói riêng, xã hội nói chung.

Tránh hiểu lầm, cực đoan

Tại các kỳ họp giữa các Bộ cũng như tại Phiên giải trình về trách nhiệm về quản lý Nhà nước đối với TLNN và TLĐT do Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội hồi đầu tháng 5, một trong các nội dung tranh luận giữa các đại biểu đó là liệu TLNN có phải là sản phẩm thuốc lá? Về bản chất, so với thuốc lá điếu truyền thống, TLNN tuy có cách sử dụng khác nhau, nhưng về nguyên liệu sử dụng là thành phần thuốc lá thì cả hai sản phẩm này đều giống nhau. Nhưng chính vì sự khác biệt trong cách sử dụng nên các bộ tham mưu cho Chính phủ vẫn còn có những quan điểm khác nhau về vấn đề này.

Trong khi đó, từ 2018, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại kỳ họp Hội nghị Các bên lần thứ 8 (COP8) đã chính thức công nhận TLNN là thuốc lá. Điều này cũng được nêu rõ trong Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC) mà Việt Nam là thành viên.

Đồng thời, WHO cũng khuyến nghị các quốc gia cần quản lý sản phẩm này dưới luật kiểm soát thuốc lá hiện hành của nước sở tại.

Giải thích rõ thêm về khuyến nghị này, tại tọa đàm “Nghiên cứu khoa học về giải pháp không khói để hỗ trợ quản lý thuốc lá” mới đây, ông Lê Thành Hưng - Trưởng phòng Tiêu chuẩn chất lượng nông nghiệp thực phẩm, Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh: “Cần hiểu rõ quan điểm này của WHO trên toàn cầu đối với TLNN, để tránh những hiểu lầm đáng tiếc, cực đoan". Theo ông Hưng, vì TLNN là thuốc lá, nên WHO khuyến cáo chung là cần thận trọng trong việc quản lý. Nếu luật quản lý thuốc lá hiện hành của nước sở tại như thế nào thì sẽ quản lý TLNN như vậy, bao gồm dán nhãn, nêu rõ tác hại, chính sách ngăn chặn tiếp cận các sản phẩm thuốc lá đến với giới trẻ.

Nhiều vướng mắc trong quản lý thuốc lá mới ảnh 1

Ông Lê Thành Hưng phát biểu tại tọa đàm. Nguồn: Báo Pháp luật Việt Nam

“Chúng ta phải hiểu như thế, chứ không phải nghĩ là đưa sản phẩm vào quản lý thì sẽ dễ tiếp cận hơn”, ông Hưng cho hay.

Khuyến nghị các quốc gia cần thận trọng với chính sách quản lý TLNN của WHO là điều dễ hiểu. Thực tiễn hiện nay ngày càng nhiều quốc gia đang thiên về hướng “ưu ái” các sản phẩm này khi đưa ra mức thuế chỉ bằng một nửa so với thuốc lá điếu, như Philippines, Nhật Bản, Indonesia, New Zeand, v.v.

Từ diễn tiến quốc tế cho đến tình hình thực tiễn trong nước, các chuyên gia cho rằng cần sớm đưa TLNN vào định nghĩa trong hệ thống các văn bản pháp lý liên quan đến thuốc lá hiện nay và xác định TLNN là thuốc lá, thay vì để tiếp tục diễn ra tranh luận giữa các bộ ngành. Vì điều này dẫn đến trì hoãn việc đưa ra chính sách quản lý, trong khi WHO và các văn bản quốc tế đã xác định rõ TLNN là sản phẩm gì.

Vướng mắc về nhu cầu người dùng thực tiễn và cơ sở khoa học

Không chỉ liên quan đến việc định danh TLNN có phải là sản phẩm thuốc lá, mà các căn cứ khoa học, cơ sở pháp lý, nhu cầu người dùng thực tiễn liệu có thật sự được tính đến trong đề xuất cấm đang được đưa ra hiện nay, cũng đang được các ĐBQH đặt vấn đề.

Ông Tạ Văn Hạ , Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội cho rằng: “Chúng ta đang đặt vấn đề đó là cấm hay không cấm sản phẩm này. Vậy thì, muốn cấm cũng phải có căn cứ về pháp lý, cơ sở khoa học, thực tiễn..., thậm chí quyền lợi, quyền con người, trong đó có cả đối tượng đã đang nghiện thuốc lá”. Dưới góc độ người dùng, theo ông Hạ, “cũng phải tính đến hơn cả chục triệu người đang sử dụng thuốc lá để họ được quyền tiếp cận những sản phẩm có thể giảm độc hại hơn, tốt hơn cho sức khỏe”.

Nhiều vướng mắc trong quản lý thuốc lá mới ảnh 2

Ông Tạ Văn Hạ

Cũng tại Phiên giải trình đầu tháng 5, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà, Phó ban Công tác Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định: “Bộ Y tế cần làm rõ nguyên nhân tại sao lại có các ứng xử khác nhau giữa TLNN, TLTHM so với thuốc lá truyền thống, dựa trên các bằng chứng khoa học.”

Còn ĐBQH Nguyễn Hoàng Mai , Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đặt vấn đề: “Bộ Công Thương và Bộ Y tế đã nghiên cứu toàn diện các hoạt chất có trong các sản phẩm này chưa, có loại nào thuộc danh mục cấm hay có điều kiện? Để cấm hay quản lý cũng cần phải nghiên cứu, đánh giá đầy đủ”.

Có ý kiến tại phiên giải trình, đại diện lãnh đạo Quốc hội nêu rõ, những kiến nghị về hoàn thiện pháp luật đối với các sản phẩm TLTHM cần bảo đảm tính khả thi, tính thống nhất của hệ thống pháp luật và có giải pháp thực hiện phòng, chống tác hại.

Việc quản lý TLTHM cho đến nay vẫn tồn tại nhiều ý kiến khác biệt, dù vấn đề này đã được thảo luận trong suốt gần 10 năm qua.Trong kết luận của phiên giải trình nêu trên có đề cập: Các Bộ cần sớm trình phương án quản lý TLNN, TLĐT cho Chính phủ vào cuối năm 2024.

MỚI - NÓNG
Thi tốt nghiệp THPT 2025: Lần đầu theo chương trình mới, tăng cường đánh giá năng lực và giảm áp lực cho thí sinh
Thi tốt nghiệp THPT 2025: Lần đầu theo chương trình mới, tăng cường đánh giá năng lực và giảm áp lực cho thí sinh
SVVN - Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 sẽ là lần đầu tiên áp dụng theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, với mục tiêu đánh giá toàn diện năng lực học sinh, đồng thời giảm áp lực và chi phí cho thí sinh và xã hội. Bộ GD - ĐT đang chuẩn bị kỹ lưỡng các điều kiện để tổ chức kỳ thi nghiêm túc, an toàn và hiệu quả.
Tỏa sáng Nghị lực Việt 2024: Tuyên dương 38 gương thanh niên khuyết tật tiêu biểu
Tỏa sáng Nghị lực Việt 2024: Tuyên dương 38 gương thanh niên khuyết tật tiêu biểu
SVVN - Tối ngày 7/10, tại Hà Nội, T.Ư Hội LHTN Việt Nam phối hợp cùng Ủy ban Quốc gia về người khuyết tật Việt Nam và TCP Việt Nam tổ chức chương trình “Tỏa sáng Nghị lực Việt”, năm 2024. Chương trình tuyên dương 38 gương thanh niên khuyết tật tiêu biểu, những người đã vượt qua nghịch cảnh, nỗ lực vươn lên trong cuộc sống và đóng góp tích cực cho cộng đồng. 
ĐHQG TP. HCM tiên phong trong việc giảm bớt phương thức thức tuyển sinh vào năm 2025
ĐHQG TP. HCM tiên phong trong việc giảm bớt phương thức thức tuyển sinh vào năm 2025
SVVN - PGS. TS Vũ Hải Quân - Giám đốc ĐHQG TP. HCM cho biết, năm 2025, ĐHQG TP. HCM thống nhất chủ trương thực hiện 3 phương thức tuyển sinh đại học gồm: (1) Xét tuyển thẳng; (2) Xét tuyển dựa trên kết quả Kỳ thi Đánh giá năng lực do ĐHQG TP. HCM tổ chức; (3) Xét tuyển dựa trên kết quả thi tốt nghiệp THPT. Đồng thời, ĐHQG TP. HCM khuyến khích các đơn vị xây dựng phương thức xét tuyển kết hợp.

Có thể bạn quan tâm

Sinh viên sốt sắng ‘săn’ vé tàu Tết qua mạng

Sinh viên sốt sắng ‘săn’ vé tàu Tết qua mạng

SVVN - Vé tàu Tết Ất Tỵ 2025 được mở bán sớm hơn các năm trước, cụ thể là 8h sáng ngày 6/10, Công ty Cổ phần Vận tải Đường sắt Sài Gòn bắt đầu mở bán qua 2 kênh trực tiếp và online. Trái với cảnh chờ đợi ở sân ga, nhiều bạn trẻ ưu tiên mua vé qua các kênh online như website www.dsvn.vn, các ứng dụng ví điện tử (MoMo, ZaloPay, VNPay), app Vé tàu trên điện thoại di động…
Nữ sinh giàu nghị lực vượt lên chính mình, tỏa sáng với ước mơ học ngành Tâm lý học Giáo dục

Nữ sinh giàu nghị lực vượt lên chính mình, tỏa sáng với ước mơ học ngành Tâm lý học Giáo dục

SVVN - Lê Thảo Nguyên, cô gái khuyết tật đầy nghị lực, đã vượt qua mọi khó khăn để theo đuổi ước mơ học ngành Tâm lý học Giáo dục tại trường ĐH Quy Nhơn. Với sự kiên cường và sự hỗ trợ từ gia đình, Nguyên trở thành tấm gương người khuyết tật tiêu biểu, được vinh danh trong chương trình ‘Tỏa sáng nghị lực Việt’, năm 2024.
Nữ cán bộ Đoàn xuất sắc chinh phục danh hiệu Thủ khoa: Hành trình từ giảng đường đến cống hiến xã hội

Nữ cán bộ Đoàn xuất sắc chinh phục danh hiệu Thủ khoa: Hành trình từ giảng đường đến cống hiến xã hội

SVVN - Vũ Thu Hằng – Thủ khoa tốt nghiệp trường ĐH Ngoại ngữ (ĐHQG Hà Nội) không chỉ gây ấn tượng với thành tích học tập xuất sắc mà còn là một cán bộ Đoàn đầy nhiệt huyết. Với vai trò Ủy viên Ban Thường vụ Đoàn Trường, Hằng đã tích cực tham gia và lãnh đạo nhiều hoạt động Đoàn – Hội, đồng thời đại diện sinh viên Việt Nam tham gia các chương trình giao lưu quốc tế. Hành trình của Hằng là minh chứng cho sự kết hợp hoàn hảo giữa kiến thức vững chắc và tinh thần cống hiến cho cộng đồng.
Thủ khoa Hồng Nga: Từ ước mơ đến hiện thực - Một hành trình cảm hứng

Thủ khoa Hồng Nga: Từ ước mơ đến hiện thực - Một hành trình cảm hứng

SVVN - Hoàng Thị Hồng Nga - Thủ khoa kép đầu vào và đầu ra ngành Công nghệ Nông nghiệp, trường ĐH Công nghệ (ĐHQG Hà Nội) có điểm học tập xuất sắc 3,78/4,0. Trong quá trình học tập 4,5 năm tại trường, nữ sinh đã nhận nhiều học bổng danh giá, đồng thời có 6 bài báo được công bố trên các tạp chí khoa học và hội nghị quốc tế.
Chinh phục địa hình: Giải đua ôtô – môtô Tuyên Quang 2024 đầy kịch tính

Chinh phục địa hình: Giải đua ôtô – môtô Tuyên Quang 2024 đầy kịch tính

SVVN - Giải trình diễn lái xe và đua ô tô - mô tô địa hình mở rộng lần thứ III, năm 2024 diễn ra ngày 28/9 tại tỉnh Tuyên Quang, quy tụ gần 60 đội đua từ khắp cả nước và một số nước trên thế giới. Với mục tiêu là nâng cao ý thức lái xe an toàn và khuyến khích các tay đua tham gia hoạt động xã hội, từ thiện ở những vùng khó khăn. Các vận động viên sẽ thi đấu trên các cung đường dài 2,5 km và 3,5 km, mang đến những màn trình diễn kỹ thuật mạo hiểm đầy ấn tượng.
Hành trình theo đuổi âm nhạc cổ điển của chàng nghệ sĩ Piano 9X tài năng

Hành trình theo đuổi âm nhạc cổ điển của chàng nghệ sĩ Piano 9X tài năng

SVVN - Nhật Anh tốt nghiệp Học viện Âm nhạc Hannover tại Đức và là một nghệ sĩ tài năng với nhiều thành tích nổi bật tại các cuộc thi Piano. Mang tình yêu lớn dành cho âm nhạc cổ điển, thông qua các buổi hòa nhạc cộng đồng, Nhật Anh mong muốn đưa loại hình nghệ thuật âm nhạc hàn lâm này đến gần hơn với giới trẻ và khán giả Việt.
Giới trẻ Malaysia 'phát cuồng' vì gỏi cuốn Việt Nam: Hơn 1.000 cuốn được bán trong tích tắc!

Giới trẻ Malaysia 'phát cuồng' vì gỏi cuốn Việt Nam: Hơn 1.000 cuốn được bán trong tích tắc!

SVVN - Gần đây, gỏi cuốn Việt Nam đã bất ngờ trở thành "hot trend" tại Malaysia, thu hút sự quan tâm giới trẻ nước này. Sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu tươi ngon cùng phong cách chế biến độc đáo biến món ăn trở thành lựa chọn yêu thích trong thực đơn hàng ngày của nhiều bạn trẻ tại xứ sở tháp đôi.