Ngô Quang Phúc, 23 tuổi, là sinh viên duy nhất của Trường Vật liệu tốt nghiệp loại Xuất sắc trong lễ tốt nghiệp tháng 5/2025 tại Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST). Chàng trai Hạ Long có điểm tổng kết học tập (CPA) đạt 3.66/4.0 và điểm rèn luyện 94/100, đứng thứ nhất trong hơn 200 sinh viên khóa 65 ngành Kỹ thuật vật liệu.
 |
| Một số thành tích nổi bật của Phúc. |
Trước đó, Phúc đã nhận tin vui khi trở thành một trong hai sinh viên Việt Nam trúng tuyển chương trình thạc sĩ SERP+ (Surface, Electro, Radiation and Photo-chemistry - Bề mặt, Bức xạ, Điện tử-Quang hóa) kèm học bổng toàn phần Erasmus Mundus niên khoá 2025-2027. Ngoài ra, Phúc còn nhận được học bổng toàn phần thạc sĩ từ Đại học Quốc lập Đài Loan (NTU).
Tiến bộ nhỏ mỗi ngày tạo nên động lực lớn
Chia sẻ với phóng viên Chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, Báo Tiền Phong, Phúc cho biết: “Mình chọn SERP+ vì được học tập tại ba quốc gia châu Âu trong hai năm, rất hợp với người có số chủ đạo 5 theo thần số học yêu thích tự do như mình. Mình hạnh phúc khi được khám phá thế giới bằng chính nỗ lực học hành chăm chỉ của bản thân”.
Chương trình SERP+ theo thiên hướng Hóa vật liệu sẽ tiếp nối nền tảng kiến thức của ngành Kỹ thuật vật liệu mà Phúc đã tích lũy ở bậc cử nhân. Theo Phúc, Kỹ thuật vật liệu là ngành học không chỉ đòi hỏi kiến thức vững chắc về vật lý, hóa học mà còn yêu cầu khả năng lập trình tốt, cùng tư duy toán học sắc bén để phục vụ cho các tính toán và mô phỏng số.
Theo trang web chính thức của SERP+, từ năm 2008, chương trình đã thu hút gần 300 sinh viên đến từ hơn 50 quốc gia theo học. Mỗi năm, chỉ có khoảng 20 sinh viên xuất sắc nhất trúng tuyển SERP+ nhận được học bổng Erasmus Mundus, bao gồm miễn học phí, bảo hiểm, nhà ở, các phụ phí khác và trợ cấp sinh hoạt hàng tháng.
Trong hai năm tới, Phúc sẽ lần lượt học tại Đại học Paris-Saclay (Pháp), Đại học Porto (Bồ Đào Nha) và Đại học Genova (Ý). Phúc đặc biệt yêu thích Paris-Saclay, ngôi trường nổi tiếng nằm tại thủ đô Paris lãng mạn và cổ kính, được bảng xếp hạng QS thế giới theo nhóm lĩnh vực 2025 xếp hạng 1 tại Pháp và hạng 40 thế giới ở nhóm Kỹ thuật và Công nghệ.
 |
| Phúc tại lễ tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội hồi tháng 5/2025 |
Từng là một người rất ghét môn Tiếng Anh, khi mới bước chân vào Bách Khoa, Phúc thậm chí còn không biết chia động từ thế nào cho đúng. Một ngày nọ, lời giảng của thầy giáo dạy môn Giải tích 1 đã thay đổi suy nghĩ của cậu: “Phần lớn tri thức về khoa học công nghệ trên thế giới này được viết bằng tiếng Anh. Nếu các em không học nó, các em sẽ tự giới hạn chính mình”.
Câu nói ấy khiến Phúc suy nghĩ rất nhiều và nhận ra tiếng Anh không chỉ là một môn học mà còn là công cụ sống còn trong hành trình học thuật. Dù đã đạt IELTS 7.0 nhưng với Phúc, đó chỉ là điều kiện cần để du học nhưng chưa đủ. Cậu muốn học thêm một ngoại ngữ khác để thích nghi tốt hơn tại châu Âu.
Ban đầu, Phúc chỉ chú ý đến học bổng trường hoặc học bổng giáo sư, chưa nghĩ đến học bổng chính phủ hay học bổng cạnh tranh như Erasmus Mundus của Liên minh châu Âu (EU) vì còn tự ti về hồ sơ. Tuy nhiên, trong quá trình liên hệ các lab, một nữ giáo sư người Việt tại Pháp đã nhận thấy tiềm năng của cậu và gợi ý nộp hồ sơ vào chương trình SERP+. Dù chỉ còn 15 ngày để chuẩn bị, cậu vẫn quyết định thử sức và đã thành công.
 |
| Thực tập tại Viện Hàn lâm Khoa học Đài Loan (Academia Sinica) năm 2024. |
Khi được hỏi về cách học, Phúc cho biết bản thân chưa từng thức khuya ôn bài. Cậu ý thức rõ ràng việc học Bách Khoa rất áp lực và là một hành trình dài, không thể đánh đổi sức khỏe lấy kết quả ngắn hạn. Ngoài giờ học, Phúc chơi bóng rổ, chạy bộ, tập gym đều đặn 4-5 buổi mỗi tuần. Chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế tối đa đồ ngọt giúp cậu giữ gìn sức khỏe, đáp ứng tốt yêu cầu học tập và nghiên cứu.
Để duy trì động lực, Phúc tin rằng quản lý thời gian hiệu quả là yếu tố then chốt. Cậu đã thử nghiệm nhiều phương pháp như Pomodoro, 52/17, Time Blocking hay Flowtime. Trong đó, Phúc nhận thấy Pomodoro là phù hợp nhất. Tuy nhiên, phiên bản Pomodoro truyền thống 25 phút và nghỉ 5 phút là chưa đủ cho các công việc lớn, nên cậu đã cá nhân hoá thành phiên bản học 70 phút và nghỉ 10 phút.
 |
| Một số thành tích và phương pháp học tập mà Phúc đã thực hiện. |
Những ngày không lên lớp, Phúc cố gắng duy trì 5-6 phiên học như vậy mỗi ngày. Sự đều đặn này giúp Phúc nhận thấy những tiến bộ nhỏ mỗi ngày, từ đó tạo động lực lớn để tiếp tục nỗ lực. Là một người ‘nghiện’ cà phê nên Phúc đặc biệt thích những quán 'quiet study café'. Cậu thường đến đây học một mình để dễ tập trung và duy trì cảm hứng học tập lâu dài nhờ không gian yên tĩnh, thoải mái.
Khoa học, Gia đình và Đất nước
Trước khi lên đường du học vào mùa thu này, Phúc làm việc tại Phòng thí nghiệm Khoa học Vật liệu tính toán thuộc Trường Vật liệu tại Bách Khoa. Cậu được hướng dẫn bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lịch, người từng nhận Giải thưởng Khoa học công nghệ Quả cầu vàng 2019 và là Phó Giáo sư trẻ nhất Việt Nam năm 2021. Đối với Phúc, thầy Lịch không chỉ là nguồn động lực to lớn mà còn là hình mẫu để cậu noi theo.
 |
| Phúc cùng thầy hướng dẫn PGS.TS. Lê Văn Lịch và bạn cùng lab. |
Hướng nghiên cứu mà Phúc đang theo đuổi là ứng dụng các mô hình máy học (machine learning) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong tính toán, thiết kế, mô phỏng số các loại vật liệu tiên tiến và vật liệu chức năng. Hiện tại, cậu tập trung vào hai loại vật liệu: hợp kim nhớ hình (Shape Memory Alloys - SMAs) và hợp kim entropy cao (High Entropy Alloys - HEAs).
Trong đó, SMAs nổi bật với khả năng ‘ghi nhớ’ hình dạng ban đầu và tự động trở lại trạng thái đó khi gặp nhiệt độ phù hợp, được ứng dụng rộng rãi trong y sinh (như stent mạch máu, dây chỉnh nha) hay robot mềm (soft robotics).
Còn HEAs là những hợp kim đặc biệt với cấu trúc nhiều nguyên tố đa dạng, mang lại độ bền cao, chịu nhiệt tốt và chống ăn mòn, rất phù hợp cho ngành hàng không, công nghiệp quốc phòng và các thiết bị công nghiệp nặng chịu điều kiện khắc nghiệt.
Phúc tin rằng sự kết hợp giữa AI với khoa học vật liệu sẽ rút ngắn thời gian tính toán, thiết kế, đồng thời tạo ra những vật liệu mới với ứng dụng xã hội cao. Cậu đặc biệt hào hứng và muốn theo đuổi hướng đi này lâu dài.
 |
| Bố, mẹ, chị gái và anh rể đến chúc mừng Phúc trong ngày tốt nghiệp đại học. |
Sau những thành tích đạt được, điều khiến Phúc tự hào nhất chính là sự công nhận từ gia đình. Lớn lên trong một gia đình nghiêm khắc, đề cao việc học, Phúc vẫn nhớ như in ngày nhận tin trúng tuyển Bách Khoa, bố cậu chỉ nói ngắn gọn: ‘Tốt rồi’.
Bố và cậu ít nói chuyện và có sự khác biệt tính cách, Phúc hiếm khi nhận được lời khen trực tiếp từ bố. Mãi sau này, cậu mới biết bố vẫn luôn tự hào kể về cậu với mọi người. Với Phúc, sự công nhận thầm lặng ấy còn quý giá hơn bất cứ thành tích nào mà cậu từng đạt được.
Dù là người hoạt ngôn, vui tính, nhưng khi nói về những dự định lớn, Phúc có xu hướng giữ kín cho riêng mình. Điều này xuất phát từ quan điểm sống mà cậu luôn tâm niệm “Work hard in silence: let your success make the noise” (Cứ nỗ lực trong im lặng, hãy để thành công tạo ra tiếng vang). Phúc tin rằng nỗ lực thực sự không cần phô trương, thành quả sẽ là câu trả lời rõ ràng nhất.
"Mình chỉ chia sẻ dự định với thầy cô và các anh chị cùng lab - những người mình tin tưởng, sẵn sàng lắng nghe, luôn ủng hộ mà không bao giờ phán xét ước mơ hay tham vọng của mình", Phúc cho hay.
 |
| Những người bạn, anh em thân thiết ở Bách Khoa. |
Dưới góc nhìn của Phúc, thế hệ trẻ Việt Nam, đặc biệt là Gen Z, đang may mắn được sống và trưởng thành trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây là thời kỳ đất nước chuyển mình mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng và khát khao khẳng định vị thế trên bản đồ tri thức toàn cầu.
"Chúng ta, những người trẻ, không chỉ là nhân chứng mà còn là lực lượng trung tâm, mang trên vai trọng trách xây dựng và cống hiến cho tương lai dân tộc", Phúc nhấn mạnh.
Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 22/12/2024 đã khẳng định rõ vai trò then chốt của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Điều này mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho sinh viên ngành kỹ thuật - những người trực tiếp góp phần thúc đẩy các đột phá công nghệ và tri thức mới.
Trong bối cảnh ấy, Phúc tin rằng tinh thần học tập suốt đời trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Cậu rất tâm đắc với lời chia sẻ của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Học tập suốt đời để dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh vì lợi ích chung, để trở thành người có ích cho xã hội”.
 |
| Phúc đặt hoa tri ân cựu sinh viên Bách Khoa trong ngày tốt nghiệp. |
Cũng theo Phúc, đây không chỉ là kim chỉ nam mà còn là lời nhắc nhở đầy tâm huyết về vai trò và trách nhiệm của mỗi người trẻ trong hành trình phát triển bản thân và cống hiến cho đất nước. Cậu khẳng định, chỉ khi mang trong mình tinh thần học hỏi không ngừng, thế hệ trẻ mới đủ bản lĩnh để giải quyết những vấn đề mới, chưa có tiền lệ, xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, từ yêu cầu đổi mới và khát vọng mãnh liệt về một Việt Nam hùng cường đang chuyển mình từng ngày.
Với thái độ cầu thị và khiêm nhường, chàng trai 23 tuổi hy vọng có thể đóng góp một phần nhỏ bé vào hành trình lớn của dân tộc - hành trình kiến tạo tri thức, chuyển hóa đổi mới và lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng sinh viên Việt Nam.
Ảnh: NVCC
