Từ thuật ngữ y học sang... meme giới trẻ
Trong y học, "rút ống thở" là hành động mang tính quyết định, thường được áp dụng trong trường hợp người bệnh không còn khả năng hồi phục. Đây là thời điểm người thân hoặc đội ngũ y tế chấp nhận ngừng can thiệp và để bệnh nhân ra đi trong bình yên.
Tuy nhiên, khi vào tay cộng đồng mạng, đặc biệt là Gen Z cụm từ này mang “hơi thở” hoàn toàn khác. Thay vì gắn liền với sự mất mát hay chia ly, “rút ống thở” trở thành cách nói ví von cho những tình huống éo le, không còn đường lui, không còn cách cứu vãn, và... buông xuôi cho lẹ.
 |
| "Rút ống thở" là từ khóa gây bão mạng xã hội những ngày gần đây. (Ảnh: Chụp màn hình) |
 |
"Rút ống thở" được nhiều fanpage ứng dụng trong các ngữ cảnh hài hước, vui vẻ. (Ảnh: Chụp màn hình) |
Một người có thể dùng cụm từ này để tự “dằn mặt” bản thân hoặc bạn bè trong những khoảnh khắc “đen đủi dồn dập”: “Sáng đi học muộn, trưa mất ví, chiều bị crush từ chối. Ai rút ống thở giùm tôi với!”. Hay khi nói về một nghệ sĩ bị "đào" lại loạt scandal cùng lúc, dân mạng thường để lại bình luận: “Thấy idol hấp hối mà fan còn 'rút ống thở' giùm nữa, không cứu nổi luôn!”.
 |
| "Rút ống thở" liên quan tới những thị phi gần đây của nghệ sĩ. (Ảnh: Chụp màn hình) |
 |
| Một bạn fan dùng cụm từ này để chứng minh khả năng của hát live "đỉnh nóc" của idol. (Ảnh: Chụp màn hình) |
Dù không rõ cụm từ bắt nguồn từ đâu, nhưng từ cuối năm 2024, “rút ống thở” đã bắt đầu rộ lên trên các nền tảng như TikTok, X (Twitter), Facebook và được sử dụng phổ biến trong cả bình luận, caption hay những đoạn clip chế. Bước sang 2025, cụm từ này tiếp tục "hot trở lại" nhờ vào loạt drama đình đám trên mạng xã hội liên quan đến giới nghệ sĩ, từ chuyện tình ái đến các lùm xùm quảng cáo, từ thiện gần đây.
“Dùng cho đỡ... căng thẳng”
Bạn Lê Ngọc Hà (23 tuổi, Phú Thọ) chia sẻ: “Mình dùng ‘rút ống thở’ để nói đùa khi bị deadline dí hoặc gặp ngày xui xẻo liên hoàn. Nhiều lúc không muốn than thở quá nặng nề, mình chỉ cần nói ‘muốn rút ống thở’ là bạn bè hiểu hết tình hình rồi”.
Theo Hà, những từ lóng như thế này không chỉ giúp biểu đạt cảm xúc rõ ràng mà còn mang tính giải trí, gần gũi với giới trẻ. “Cũng như cách tụi mình hay dùng từ 'xịt keo', ‘toang’, hay ‘xỉu up xỉu down’ vậy. Có gì đó vừa cường điệu, vừa dễ thương, nghe là muốn bật cười liền”, bạn nói thêm.
 |
Lê Ngọc Hà chia sẻ thường dùng "rút ống thở" theo cách vui vẻ, tích cực. (Ảnh: NVCC) |
Còn với Nguyễn Hồng Anh (21 tuổi, Hà Nội), "rút ống thở" không đơn thuần là cách nói vui. “Đôi lúc mình thấy mình như đang rút ống thở thật khi stress quá nhiều, học hành, công việc, chuyện cá nhân dồn dập. Nhưng nói vậy cho vui thôi, vì tụi mình biết cười để vượt qua chứ không phải than vãn bi quan”.
Cô bạn cũng chia sẻ rằng, nhiều lúc chính những trend hài hước như vậy lại khiến bạn cảm thấy “dễ thở” hơn giữa cuộc sống đầy áp lực.
Chuyên gia nói gì?
Chia sẻ với phóng viên Chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, Tiến sĩ Trần Thị Hồng Hoa, khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nhận định: “Sự vận động và biến đổi là xu thế tất yếu của ngôn ngữ. Việc tái định nghĩa từ ngữ hay dùng sai nghĩa gốc là hiện tượng phổ biến trong ngôn ngữ mạng, nhất là với thế hệ trẻ”.
 |
Tiến sĩ Trần Thị Hồng Hoa, khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. (Ảnh: NVCC) |
Theo bà, từ lóng như “rút ống thở” thuộc nhóm từ ngữ biến thể với tính biểu cảm cao, thể hiện cảm xúc và tình huống một cách súc tích nhưng đậm chất văn hóa internet. “Giống như trước đây chúng ta có từ 'toang', 'về vườn', hay 'chán như con gián', thì ‘rút ống thở’ cũng phản ánh khả năng ‘thẩm thấu văn hóa’ nhanh nhạy của Gen Z", bà nói.
Tuy nhiên, bà cho biết hiện nay nhiều bạn trẻ ngày nay đang sử dụng ngôn ngữ tùy tiện, không hiểu đúng nghĩa của từ, lạm dụng dùng từ theo “trend”, dẫn đến tình trạng dùng sai, dùng ẩu, gây phản cảm cho người nghe. Đây là dấu hiệu "đi lùi” của ngôn ngữ, không nên cổ vũ, phát tán.
Tiến sĩ cũng khuyến cáo: “Với những từ tương đối nhạy cảm, liên quan đến đạo đức, tư tưởng, văn hóa… các bạn trẻ chú ý ngoài việc tìm hiểu nghĩa của từ còn cần cân nhắc về đối tượng giao tiếp và hoàn cảnh giao tiếp để có sự lựa chọn cho phù hợp. Muốn sáng tạo ngôn ngữ thì phải hiểu đúng, hiểu đủ về tất cả các yếu tố có ảnh hưởng đến ngôn ngữ đó. ”.
