“Thánh đường sân khấu cho bạn trẻ”
Kịch cafe diễn ra tại những nơi có không gian nhỏ như quán cafe với diện tích sân khấu chỉ khoảng 2m2. Mô hình này hướng đến yếu tố giải trí, là những câu chuyện tâm tình rất “đời”, thông qua cái tài của người nghệ sĩ biến vấn đề nhỏ thành những cảm xúc chạm đến trái tim người xem. Nó thôi thúc con người lòng vị tha và sự nhân ái, giải những nút thắt mà họ chưa thể gỡ trong đời sống.
Những bạn trẻ mang niềm yêu thích diễn xuất nhưng chưa có cơ hội đến với sân khấu lớn thường tìm đến kịch cafe như một nơi bắt đầu mơ ước. Nhiều nhóm kịch theo mô hình này có thành viên tốt nghiệp từ trường Sân khấu Điện ảnh, cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật hay “tay ngang” rẽ hướng... Nhóm kịch ‘Đời’ do nghệ sĩ Hồng Trang thành lập năm 2010, cũng là nơi xuất phát của nhiều tên tuổi có tiếng trong nghề như Võ Ngọc Tân, Võ Ngọc Tiến, Phúc Zelo...
“Khi nhóm mới thành lập ít năm, tôi diễn cùng và nhận thấy các bạn sinh viên có thể tham gia nên mời về hoạt động cùng nhóm. Kịch cafe là môi trường rất tốt để các bạn thực hành. Các bạn trẻ theo mô hình này sẽ vững tay nghề khi ra ngoài”, nghệ sĩ Hồng Trang chia sẻ.
Anh Phan Minh Tấn (tốt nghiệp khóa 2024 trường ĐH Sân khấu Điện ảnh), thành viên nhỏ tuổi nhất của nhóm kịch ‘Đời’, cho biết anh cảm thấy may mắn khi được trải nghiệm mô hình kịch cafe. Anh được học hỏi cách diễn và cảm nhận niềm đam mê từ những anh chị đi trước, nhờ đó mà anh ứng dụng được nhiều vào vở báo cáo tốt nghiệp của mình.
 |
Vở báo cáo tốt nghiệp “Án mạng đêm 30” của anh Phan Minh Tấn. (Ảnh: NVCC) |
Nhóm 'Mèo Hoang' là nhóm kịch cafe khác mới thành lập tháng 9/2024 do diễn viên, đạo diễn Minh Quốc thành lập cũng là một cánh cửa mở ra cơ hội cho những bạn trẻ muốn theo nghiệp diễn.
“Mèo Hoang là sân chơi cho các bạn trẻ được thử nghiệm cảm giác chuyên nghiệp. Tôi luôn muốn tập cho các bạn sự nghiêm túc. Chỉ khi nhận thấy các bạn đã đủ sức thì tôi mới dám bán vé”, ông “bầu” Minh Quốc cho hay.
 |
Hai vở diễn của nhóm kịch 'Mèo Hoang' đều do các bạn trẻ đảm nhận. (Ảnh: NVCC) |
“Là cơ hội nhưng cũng là thử thách”
10 năm trở lại đây, ngày càng ít những nhóm kịch cafe thật sự “sáng đèn”. Đến năm 2024, số lượng nhóm còn hoạt động chỉ trên dưới 5 nhóm.
Chị Nguyễn Thị Xuân Mai (29 tuổi, TP. HCM) theo dõi nhóm kịch ‘Đời’ đã 6 tháng, cho biết, ưu điểm của kịch cafe là gần gũi với người xem, giá cả phải chăng, diễn viên rất “đời”. Tuy nhiên, mô hình này đang dần biến mất, đó là một điều nuối tiếc.
Theo ThS Nguyễn Thị Bích Phượng - Giảng viên môn Lý luận Sân khấu, trường ĐH Sân khấu Điện ảnh TP. HCM, có nhiều lý do dẫn tới việc các nhóm kịch cafe không còn duy trì được như trước. Trong đó, kinh tế là vấn đề gây ảnh hưởng đến việc diễn cố định của nhóm. Kịch cafe là môn nghệ thuật tổng hợp nên đòi hỏi người nghệ sĩ phải vừa có tâm vừa có tài.
“Viết một kịch bản ngắn không hề dễ. Khoảng cách gần khán giả yêu cầu người nghệ sĩ phải diễn giỏi để thể hiện được hình tượng của nhân vật. Không gian sân khấu hẹp đòi hỏi diễn viên phải ứng biến nhanh nhạy, biết diễn với đạo cụ. Sự thấu hiểu và chia sẻ giữa các thành viên trong nhóm cũng là một yếu tố quan trọng”, ThS Bích Phượng chia sẻ.
 |
| Sân khấu của kịch cafe khá nhỏ với một đạo cụ duy nhất. |
Ngoài nguyên nhân suy giảm các nhóm kịch cafe thì việc các bạn trẻ còn thiếu kinh nghiệm trong diễn xuất cũng là một rào cản lớn. Theo nghệ sĩ Hồng Trang, nhóm kịch ‘Đời’ hiện không nhận thêm thành viên mới.
“Vì tính chất của kịch cafe nên yêu cầu các bạn phải có diễn xuất tốt, tôi thì không có nhiều thời gian để đào tạo các bạn. Thêm vào đó, mỗi tháng nhóm chỉ diễn một vở, không có nhiều sân khấu cho các bạn hoạt động nên tôi không dám nhận thêm thành viên”, bà “bầu” Hồng Trang tâm tình.
