Người bán trẻ loay hoay giữ khách
Đoàn Thị Mây (24 tuổi, Lào Cai) có nghề tay trái là bán phụ kiện điện thoại trên Shopee không giấu nổi lo lắng khi chia sẻ về chính sách mới: “Sắp tới, mình phải chịu thêm phí hoàn hàng, tức là nếu khách trả hàng vì bất kỳ lý do gì, mình vẫn mất phí vận chuyển. Nếu không muốn, phải đăng ký gói PiShip tốn 2.300 đồng/đơn. Chưa kể, tổng các loại phí sàn đã lên tới khoảng 18% doanh thu.”
 |
| Đoàn Mây lo lắng về chính sách mới của Shopee. |
Shopee đã điều chỉnh phí cố định cho nhiều ngành hàng quan trọng như thời trang, mỹ phẩm, nhà cửa và đời sống, sức khỏe, mẹ và bé…, với mức dao động từ 9-10%, tăng mạnh so với trước. Ngoài ra, người bán còn phải chịu phí thanh toán 5%, phí dịch vụ gói Freeship Extra 6% tối đa 50.000 đồng/sản phẩm.
Cùng chung nỗi lo, Nguyễn Quỳnh Anh (22 tuổi, bán quần áo handmade trên TikTok Shop) nhận định: “Trước đây, người mua chọn sàn TMĐT vì giá rẻ, nhưng khi phí sàn tăng, giá không còn hấp dẫn như trước, có thể khiến lượng khách giảm mạnh.” Quỳnh Anh ước tính, nếu không thay đổi chiến lược kinh doanh, mỗi tháng cô nàng có thể mất một khoản đáng kể vì phí sàn.
Trần Mai Hương (24 tuổi, làm việc trong lĩnh vực vận hành Shopee) nhận định rằng từ ngày 1/4, phí cố định trên Shopee sẽ không còn giữ mức 4% như trước mà thay đổi tùy theo ngành hàng, dao động từ 2-10%.
"Những ngành hàng có phí cố định thấp như máy tính, laptop, ô tô, xe máy sẽ có lợi thế hơn, trong khi các ngành hàng phổ biến như thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng sẽ phải chịu mức phí cao hơn từ 7-10%", Hương phân tích.
 |
Mai Hương phân tích về sự thay đổi phí cố định và chính sách freeship trên sàng TMĐT. |
Bên cạnh việc điều chỉnh phí, Shopee cũng có sự thay đổi lớn về chính sách vận chuyển. Trước đây, người bán muốn áp dụng mã freeship cho khách hàng phải đăng ký gói Freeship Extra với mức phí 6%. Tuy nhiên, từ tháng 4, Shopee sẽ hủy bỏ gói này và thay vào đó hỗ trợ phí ship 0 đồng cho mọi đơn hàng.
"Điều này có nghĩa là người bán không còn phải chịu phí giao hàng nữa, nhưng đổi lại, phí cố định trên từng đơn hàng sẽ tăng để bù đắp chi phí này. Người bán cần cân nhắc kỹ lưỡng trước những thay đổi này để có chiến lược kinh doanh phù hợp", Hương nhận định.
Không ít người trẻ đang bán hàng online ví việc kinh doanh trên sàn thương mại điện tử giống như “xây nhà trên đất người khác”, khi mà chính sách của sàn có thể thay đổi bất cứ lúc nào, khiến họ phải liên tục điều chỉnh chiến lược.
“Trước đây, nhiều người nói kinh doanh online tiết kiệm được tiền thuê mặt bằng, nhưng giờ phí sàn cao chẳng khác nào thuê một cửa hàng truyền thống,” Mây bày tỏ.
Trên TikTok Shop, phí hoa hồng đối với nhà bán hàng thông thường cũng tăng từ 3% lên 4%. Trong khi đó, nhóm nhà bán hàng thuộc Shop Mall bị áp dụng mức phí dao động từ 6,05-7,7%. Lazada cũng đã tăng phí từ ngày 1.2, với mức phí cố định từ 3% lên 4%, đồng thời điều chỉnh phí vận chuyển Freeship Max từ 8% xuống 6%.
Người mua đau đầu vì giá tăng
Trần Ngọc Mỹ Lam (22 tuổi), một “tín đồ” mua sắm online, thừa nhận cô nàng bắt đầu thấy lo khi nghe tin: “Trước đây, mình thích đặt hàng trên Shopee vì giá rẻ hơn cửa hàng, lại có mã giảm giá và freeship. Nhưng nếu giá tăng, mình chắc chắn sẽ phải tính toán lại.”
Không chỉ Lam mà nhiều bạn trẻ khác cũng đang cân nhắc lại thói quen mua sắm của mình.
 |
Vũ Thị Diệu Yến (22 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Mình thường đặt hàng trên TikTok Shop vì thích những sản phẩm độc lạ, giá tốt. Nhưng nếu giá sản phẩm bị đẩy lên do phí sàn, mình có thể sẽ quay lại mua sắm trực tiếp tại các cửa hàng để tránh rủi ro về chất lượng.”
Ngoài ra, một số bạn trẻ lo ngại rằng việc tăng giá sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm săn sale trong các dịp mega live và khuyến mãi lớn như 4.4, 6.6 hay 11.11. “Trước đây, những dịp này là cơ hội để mua hàng với giá siêu rẻ, nhưng nếu chi phí tăng cao, chắc chắn các mã giảm giá cũng sẽ bị hạn chế hoặc giá gốc sản phẩm bị đội lên trước khi áp dụng khuyến mãi,” Yến nói thêm.
Tuy nhiên, không phải bạn trẻ nào cũng quá lo lắng về việc giá cả tăng. Đặng Thị Hồng Hoa (21 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: "Mình không quá quan tâm đến việc giá có tăng hay không, miễn là chất lượng sản phẩm tương xứng. Việc sàn TMĐT tăng phí có thể khiến người bán nâng cấp chất lượng sản phẩm và dịch vụ, điều này lại có lợi cho người tiêu dùng về lâu dài."
 |
Hoa cho rằng đây chính là động lực cho người bán cải thiện sản phẩm thay vì chỉ cạnh tranh bằng giá thấp. |
Hoa cũng cho rằng các nhà bán hàng nên xem đây là một động lực để cải thiện sản phẩm thay vì chỉ cạnh tranh bằng giá thấp. 'Nếu giá có cao hơn một chút nhưng đổi lại mình được sản phẩm chất lượng tốt hơn, chính sách đổi trả rõ ràng và dịch vụ hậu mãi tốt, thì mình vẫn sẽ chọn mua trên sàn TMĐT thay vì mua bên ngoài,' cô nhấn mạnh.để mua hàng với giá siêu rẻ, nhưng nếu chi phí tăng cao, chắc chắn các mã giảm giá cũng sẽ bị hạn chế hoặc giá gốc sản phẩm bị đội lên trước khi áp dụng khuyến mãi,” Bảo Trâm nói thêm.
Thị trường thay đổi, ai thích nghi tốt hơn?
Dữ liệu từ hãng Metric cho thấy năm vừa qua, doanh số thương mại điện tử tại Việt Nam đạt hơn 318.900 tỉ đồng, nhưng có tới 165.000 shop phải “cuốn gói” khỏi sàn vì không thể chống đỡ với áp lực chi phí gia tăng.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Mai Lan, chuyên viên marketing tại công ty Cổ phần One Mount Group, việc tăng phí trên các sàn TMĐT phản ánh sự thay đổi chiến lược kinh doanh. Trước đây, các sàn thường 'đốt tiền' để thu hút người bán và khách hàng, nhưng giờ đây, họ đang tập trung vào tính bền vững và tối ưu hóa lợi nhuận. Điều này đồng nghĩa với việc người bán phải thay đổi cách kinh doanh, không còn có thể dựa vào giá rẻ mà phải đầu tư vào dịch vụ và thương hiệu riêng.
 |
Người tiêu dùng sẽ dần quen với việc giá sản phẩm cao hơn và tập trung vào các yếu tố khác như dịch vụ hậu mãi, thời gian giao hàng. (Ảnh minh họa) |
Chị nhấn mạnh rằng các thương hiệu lớn sẽ có lợi thế trong bối cảnh này, vì họ có thể tận dụng kênh bán hàng đa nền tảng và xây dựng chiến lược tiếp cận khách hàng tốt hơn. Trong khi đó, các cửa hàng nhỏ lẻ có thể gặp nhiều khó khăn hơn nếu không có sự thích nghi linh hoạt.
Thạc sĩ nhận định người tiêu dùng sẽ dần quen với việc giá sản phẩm cao hơn và tập trung vào các yếu tố khác như dịch vụ hậu mãi, thời gian giao hàng nhanh hơn, cũng như sự tin cậy của thương hiệu. Điều này đặt ra yêu cầu cao hơn cho người bán trong việc nâng cao chất lượng và trải nghiệm mua sắm.
Ảnh: NVCC
