Trong cuộc trò chuyện với chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, cậu đã chia sẻ về quá trình học tập, làm việc tại đất nước mặt trời mọc, cũng như lý do thôi thúc cậu xây dựng quỹ học bổng đặc biệt này.
Hai lần giành được học bổng danh giá
Năm lớp 9, Khải đạt giải Ba học sinh giỏi môn Sinh học của thành phố Hà Nội. Đây chính là bước đà giúp cậu đỗ vào lớp chuyên Sinh của trường THPT Chuyên, Đại học Sư phạm Hà Nội.
 |
Nguyễn Quang Khải hiện đang theo học Thạc sĩ tại Trường Đại học Kyushu - một trong trường đại học danh tiếng nhất Nhật Bản. |
Tại ngôi trường nổi tiếng này, học kỳ nào Khải cũng giành được học bổng khuyến khích học tập. Ngoài ra, cậu còn đạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi chọn HSG Duyên hải và Đồng bằng Bắc bộ năm 2015, Giải Ba Kỳ thi chọn HSG Quốc gia năm 2016.
Với kết quả đó, Khải được tuyển thẳng vào một số trường đại học trong nước. Dù vậy, cậu luôn ấp ủ việc đi du học để bước ra thế giới, để thoả mãn đam mê khám phá các tri thức khoa học. Năm 2017, Khải sang Đại học Kyushu theo học cử nhân với học bổng toàn phần của Chính phủ Nhật Bản.
 |
Khải cùng các bạn sinh viên quốc tế tại lớp học chuyên ngành (ảnh trái) và các bạn sinh viên Nhật Bản tại lớp học tiếng Nhật (ảnh phải). |
“Tiêu chí chọn quốc gia du học của mình là một nơi có ngành Sinh học phát triển. Tại thời điểm đó, Nhật Bản là lựa chọn hàng đầu và phù hợp nhất với mình. Học bổng MEXT chi trả toàn bộ học phí và có trợ cấp hàng tháng, nên mình có thể giảm bớt gánh nặng tài chính. Ngoài ra, mối quan hệ Việt - Nhật nồng ấm và ngày càng phát triển cũng khiến mình thấy an tâm hơn” - cậu lý giải.
Chương trình cử nhân Tài nguyên Sinh học và Môi trường Sinh học (Bioresource and Bioenvironment) mà Khải theo học được thiết kế và giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh. Ngoài một số môn như Tiếng Nhật học cùng người bản địa, bạn cùng lớp của cậu là các sinh viên đến từ nhiều đất nước, nhiều nền văn hoá khác nhau. Với thành tích học tập và ngoại khoá xuất sắc, cậu được chọn là đại diện sinh viên quốc tế phát biểu trong Lễ tốt nghiệp đại học.
 |
Cậu thay mặt các sinh viên quốc tế phát biểu tại Lễ tốt nghiệp. |
 |
Ngày tốt nghiệp Đại học. |
Năm 2020, khi chuẩn bị hồ sơ học cao học, nhận thấy tình hình thế giới vẫn nhiều điều khó đoán bởi đại dịch COVID-19, cộng thêm đề tài nghiên cứu vẫn chưa thật sự chín muồi, Khải quyết định gắn bó thêm với Trường Đại học Kyushu. Trải qua nhiều vòng xét tuyển, Khải nhận tin vui khi tiếp tục đạt học bổng MEXT cho bậc Thạc sĩ.
Học bổng toàn phần Chính phủ Nhật Bản (học bổng Monbukagakusho - MEXT) vốn được xem là mơ ước của tất cả du học sinh tại xứ sở hoa anh đào. Bởi đây là học bổng lớn nhất của Chính phủ Nhật Bản, bao gồm vé máy bay, học phí, sinh hoạt phí và các khoản hỗ trợ khác. Bởi mức độ cạnh tranh cao nên Khải là một trong số ít người đã chinh phục thành công học bổng này ở cả hai bậc học.
Học bổng dành riêng cho khối chuyên Sinh
Với Khải, ba năm dưới mái trường Chuyên Sư phạm chính là khoảng thời gian “đã định hình tính cách, con người mình của ngày hôm nay”. Xuất phát từ tình cảm yêu mến ấy, học bổng dành riêng cho học sinh khối chuyên Sinh đã được cậu thành lập và duy trì suốt nhiều năm liên tiếp.
Ban đầu, học bổng này được Khải trích từ khoản học bổng lớn mà cậu nhận được trong quá trình du học. Từ năm 2017, học bổng được trao cho các bạn học sinh thủ khoa đầu lớp chuyên Sinh của Trường THPT Chuyên, Đại học Sư phạm Hà Nội. Dù chỉ là món quà nhỏ nhưng Khải tin rằng nó có thể là nguồn động viên, khích lệ to lớn, không chỉ cho người nhận học bổng mà còn cho toàn bộ các bạn học sinh khối chuyên Sinh của trường. Sắp bước sang năm thứ 7 hoạt động, quỹ học bổng ngày càng nhận được thêm sự ủng hộ cả về vật chất lẫn tinh thần từ các cựu học sinh khác.
 |
Trao học bổng. |
“Trong hai năm đầu, mình có dịp về Việt Nam và trực tiếp trao học bổng vào lễ khai giảng năm học mới. Mình thật sự rất vui và tự hào khi thấy các em khoá dưới vỗ tay, cổ vũ nồng nhiệt khi thấy khối chuyên của mình được xướng tên” - Khải nhớ lại.
Là người từng chinh chiến và gặt hái không ít giải thưởng học sinh giỏi, Khải thấu hiểu hơn hết những khó khăn, vất vả cũng như áp lực của những học sinh được tuyển chọn để tham dự kỳ thi học sinh giỏi các cấp. Do đó, trong tầm nhìn dài hạn, cậu hy vọng học bổng này có thể tự chủ, phát triển quy mô lớn hơn và mở rộng đối tượng trao tặng, hướng đến các thành viên trong đội tuyển học sinh giỏi môn Sinh học.
Đối với cậu, điều hạnh phúc nhất sau nhiều năm trao học này chính là khi nhận ra có nhiều người khác đang hành động giống mình, quay trở về và đóng góp cho các thế hệ tương lai của khối chuyên Sinh nói riêng và ngôi trường Chuyên Sư phạm nói chung.
Cuộc sống của một người trẻ say mê khoa học
Đến nay, Khải đã gắn bó với Fukuoka - thành phố lớn nhất trên đảo Kyushu của Nhật Bản được hơn 6 năm. Mùa thu năm ngoái, cậu bắt đầu chương trình Thạc sĩ ngành Khoa học Sinh học và Công nghệ Sinh học (Bioscience and Biotechnology) tại Trường Đại học Kyushu. Chuẩn bị cho đề tài luận văn, cậu cũng làm việc tại phòng nghiên cứu Hoá sinh Hải dương học, tập trung tìm hiểu cơ chế hoá sinh của nhiều loài sinh vật biển.
 |
| Khải cùng các giảng viên và bạn học trong ngày bảo vệ khoá luận tốt nghiệp đại học. |
“Đối với mình, văn hoá Nhật Bản thật sự tuyệt vời. Đó là một quốc gia với những nét rất riêng, khác với phần còn lại của châu Á và cũng khác với phần còn lại của thế giới. Đến bây giờ, mình vẫn thấy đúng đắn và rất hài lòng với lựa chọn này” - cậu chia sẻ.
Khi không phải lên lớp, cậu gắn mình với phòng thí nghiệm, đôi khi nghiên cứu thực địa cho một vài dự án bên ngoài. Lúc rảnh rỗi, cậu hiếm khi sử dụng mạng xã hội mà dành tâm trí cho các sở thích như chơi cầu lông hay cờ vua.
Phần lớn thời gian của cuộc trò chuyện, Khải say mê nói về những niềm vui, sự hạnh phúc của một người theo đuổi con đường làm khoa học. “Mình hiểu rằng điều quan trọng nhất của các ngành khoa học là không được đứng yên tại chỗ, cả về tư duy lẫn ý tưởng”.
Cậu nhớ mùa hè năm thứ ba đại học, khi thực tập tại Viện quốc gia về Sinh học cơ bản (National Institute of Basic Biology). Không phải những kiến thức hay kỹ thuật liên quan đến tế bào gốc mà đến giờ vẫn thường xuyên áp dụng, cậu nhớ nhất chính là cách làm việc và cuộc sống của một người làm khoa học.
“Nhiều quá trình sinh học không thể đoán trước về mặt thời gian, nên có những hôm 11 giờ đêm, mình vẫn vội vàng chạy đến phòng thí nghiệm. Nhờ thế mà mình nhận ra công việc nghiên cứu thú vị hơn nhiều so với những công việc văn phòng ‘9-to-5’ thường thấy” - Khải cho biết.
Hiện tại, cậu còn tham gia vào một dự án nghiên cứu về sự phát triển của đậu nành. Dù không liên quan quá nhiều đến hướng nghiên cứu chính, nhưng công việc này đã giúp cậu rèn luyện thêm về khả năng suy nghĩ khoa học.
Từng ngược xuôi tìm kiếm các cơ hội du học, từng tự gây dựng quỹ học bổng từ năm 19 tuổi, cũng từng trăn trở từ rất sớm về những câu hỏi như “Mình là ai? Mình làm được gì và sẽ để lại gì cho cuộc đời này?”, Khải nghĩ đã đến lúc những kiến thức, kinh nghiệm mà mình đã tích luỹ cần được lan toả.
 |
Đi chơi cùng bạn học. |
Cậu đã và đang nhận lời giúp đỡ cho một số em học sinh trong quá trình tìm hiểu về du học, hay đưa ra những lời khuyên thiết thực trong việc chọn ngành, chọn trường. Những thông tin tuyển sinh quan trọng, cách học tốt ngoại ngữ, ôn luyện các chứng chỉ quốc tế như IELTS, SAT, ICT hay cách viết luận, lựa chọn giáo sư, tất cả đều được Khải nhiệt tình chia sẻ. Định hướng trở thành một mentor (người hướng dẫn, cố vấn) đồng hành cũng các bạn trẻ đang được chàng trai này từng bước thực hiện.
Hãy cùng hy vọng trong tương lai, thật nhiều may mắn và thuận lợi sẽ đến với Khải trong học tập, nghiên cứu cũng như các dự án cộng đồng mà cậu đang nỗ lực triển khai.
