Trong bối cảnh số hóa lan rộng, công việc không còn bị ràng buộc bởi địa điểm hay khung giờ truyền thống. Đặc biệt, đối với thế hệ gen Z – những người sinh từ khoảng năm 1997 đến 2012 – khái niệm lao động không chỉ là mưu sinh mà còn là quá trình tìm kiếm sự phát triển bền vững về tinh thần, năng lực và bản sắc cá nhân.
Trần Đặng Thu Ngân (sinh năm 2005, Vĩnh Long), hiện đang là thực tập sinh bán thời gian tại công ty Thương mại điện tử, chia sẻ rằng yếu tố quyết định sự gắn bó với một doanh nghiệp không chỉ là lương thưởng. Theo Ngân, “văn hóa tại văn phòng làm việc rất quan trọng vì nó ảnh hưởng khá nhiều đến tâm trạng, và từ tâm trạng đó sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất công việc”. Ngân đánh giá cao một môi trường công bằng, văn minh, nơi đồng nghiệp hỗ trợ nhau nhiệt tình. Bên cạnh đó, cô cũng thẳng thắn nhìn nhận thách thức lớn nhất là cách để cân bằng giữa đi học và đi làm. Tuy vậy, sau một thời gian thích nghi, Ngân đã dần cải thiện kỹ năng quản lý thời gian – một năng lực được xem là cốt lõi trong thời đại làm việc linh hoạt.
 |
| Định nghĩa về lao động của gen Z không đơn thuần là đến công ty và làm việc. (Ảnh: AI) |
Từ một góc nhìn khác, Nguyễn Thị Lan Anh (sinh năm 2005, Bắc Ninh) cho biết cô đánh giá cao sự linh hoạt mà môi trường số mang lại. Không cần di chuyển, chủ động thời gian và không gian là những lợi thế rõ rệt. Tuy nhiên, Lan Anh cũng nhận thấy sự thiếu tương tác trực tiếp đôi khi tạo ra những rào cản trong trao đổi công việc. Cô chia sẻ: “Nhiều khi mình có việc gấp, cần hỏi các anh chị thì phải qua Zalo, mất thời gian chờ phản hồi. Thêm vào đó, hướng dẫn qua tin nhắn cũng khó tiếp thu hơn so với trò chuyện trực tiếp.”
Câu chuyện từ Ngân và Lan Anh phản ánh bức tranh rộng hơn về kỳ vọng của thế hệ Z với môi trường lao động. Họ không chấp nhận những khung mẫu cứng nhắc, cũng không đặt duy nhất mục tiêu tài chính lên hàng đầu. Họ ưu tiên cơ hội học hỏi và phát triển lộ trình nghề nghiệp rõ ràng. Sự chuyển dịch này đòi hỏi các doanh nghiệp, tổ chức phải thiết kế trải nghiệm nhân sự, đặc biệt trong việc ứng dụng công nghệ để hỗ trợ học tập nội bộ, tương tác nhóm và đánh giá hiệu quả công việc linh hoạt.
Đối với thế hệ Z, lao động không chỉ là thực hiện nhiệm vụ được giao. Đó là hành trình đồng hành với tổ chức, nơi họ được lắng nghe, phát triển và nhìn thấy tương lai nghề nghiệp. Và chính điều đó đang dần định hình một định nghĩa mới về lao động trong kỷ nguyên số – nơi con người, công nghệ và sự kết nối cùng tạo nên giá trị bền vững.
