Trần Ngọc Linh, sinh năm 2006, vừa kết thúc năm nhất ngành Báo chí và Truyền thông chiến lược (Journalism & Strategic Communication) tại Đại học Northwestern cơ sở Qatar. Hiện Linh đang về nước nghỉ hè và thực tập tại Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội.
 |
Ngọc Linh tại Đảo Ngọc nhân tạo (The Pearl Island) - địa điểm nổi tiếng tại thủ đô Doha, Qatar. |
Trong năm học đầu tiên, Linh đã xuất sắc lọt vào danh sách sinh viên xuất sắc của trường (Dean’s List). Trước đó, nữ sinh đã nhận được học bổng với tổng giá trị hơn 300 nghìn USD, khoảng 7.8 tỷ đồng, từ Quỹ Chính phủ Qatar (Qatar Foundation). Suất học bổng bao gồm học phí, ký túc xá, sinh hoạt phí và các chi phí khác trong suốt bốn năm học tại quốc gia Trung Đông này.
Học và thực hành Báo chí trong bối cảnh Global South
Khi còn học tại trường THPT Khoa học Giáo dục (HES), Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, Linh đã là một gương mặt nổi bật. Là thành viên của CLB Nội san HES Journal Club từ năm lớp 10, Linh sớm có điều kiện thực hiện những trang viết nghiệp dư đầu tiên khi tham gia sản xuất các ấn phẩm của nhà trường và câu lạc bộ. Cô cũng là thành viên đội tuyển môn Lịch sử và đạt được một số giải học sinh giỏi các cấp.
Những trải nghiệm đa dạng đã giúp Linh nhận ra niềm đam mê của mình với các vấn đề chính trị, văn hóa và xã hội. Đặc biệt, cô muốn tìm hiểu và đưa tin về những cộng đồng chưa nhận được nhiều chú ý trong bức tranh truyền thông toàn cầu, nơi mà tiếng nói phương Tây thường chiếm ưu thế.
Với thành tích học tập và ngoại khóa xuất sắc, Linh đã nhận được thư trúng tuyển và học bổng từ nhiều trường nước ngoài. Cuối cùng, cô quyết định chọn Đại học Northwestern cơ sở tại Qatar. Theo bảng xếp hạng US News, trường này xếp thứ 6 trong số các đại học tốt nhất nước Mỹ.
Chia sẻ với phóng viên Chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, Báo Tiền Phong, Linh cho biết: “Qatar có thể là quốc gia chưa quá quen thuộc với học sinh Việt Nam. Tuy nhiên, Trường Báo chí Medill của Northwestern từ lâu đã là cái tên danh tiếng trên thế giới trong ngành báo chí và truyền thông. Trước khi nộp hồ sơ, mình đã dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ về thế mạnh đào tạo và môi trường học thuật tại đây”.
 |
Kỷ niệm của Linh cùng bạn học trong ngày khai giảng tại Northwestern Qatar. |
Điểm đáng chú ý khiến Linh chọn học tại Northwestern Qatar là cơ hội được thực hành báo chí trong bối cảnh đặc thù của Global South (Nam Bán cầu hoặc Phương Nam toàn cầu). Đây là thuật ngữ chỉ các quốc gia châu Phi, Mỹ Latinh và các nước đang phát triển ở châu Á.
Trong bối cảnh này, vai trò của báo chí không chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin mà còn là một công cụ mạnh mẽ để kiến tạo xã hội. Các nhà báo không chỉ phản ánh hiện thực mà còn chủ động tham gia vào quá trình định hình, thay đổi và thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng.
Do đó, việc học và thực hành báo chí trong bối cảnh Global South giúp Linh có cái nhìn sâu sắc hơn về trách nhiệm xã hội của người làm báo, cũng như hiểu rõ hơn về cách truyền thông trở thành một động lực tích cực cho sự thay đổi và tiến bộ.
Thủ đô Doha của Qatar còn là nơi đặt trụ sở của Al Jazeera - hãng thông tấn lớn nhất của khối Ả Rập. Sự hợp tác giữa Northwestern Qatar và Al Jazeera tạo điều kiện để các sinh viên Báo chí như Linh được áp dụng kiến thức học thuật vào thực tiễn trong một môi trường chuyên nghiệp.
Trước khi lên đường du học, Linh đã đạt IELTS 8.0, vì vậy tiếng Anh không phải là trở ngại lớn đối với cô. Tuy nhiên, có những môn học với khối lượng tài liệu lên tới 120 trang mỗi tuần đã khiến nữ sinh cảm thấy choáng ngợp. Phải mất một thời gian cô mới dần quen với nhịp độ học tập và tìm ra phương pháp phù hợp để vượt qua thử thách này.
Điểm đặc biệt của các lớp học tại đây là mô hình thảo luận. Sinh viên không chỉ lắng nghe thụ động mà còn cần chủ động trình bày quan điểm và tranh luận về nội dung bài học. Để chuẩn bị cho những buổi thảo luận này, Linh dành hầu hết thời gian cuối tuần để đọc tài liệu, tổng hợp thông tin và nghiên cứu thêm các khía cạnh liên quan. Điều này không chỉ giúp cô tự tin hơn khi tham gia lớp học mà còn mang lại cơ hội đóng góp nhiều ý kiến mang tính xây dựng.
Bên cạnh đó, Linh cũng tận dụng các buổi học riêng với giáo sư và trợ giảng để thảo luận thêm về bài giảng, định hướng cho các bài tập lớn, cũng như giải đáp thắc mắc về những kiến thức học thuật khó. Điều này không chỉ giúp Linh nắm vững lý thuyết mà còn hỗ trợ rất nhiều trong việc thực hiện các dự án thực hành.
Trong năm nhất, Linh đặc biệt hứng thú với môn Xã hội học (Sociology). Môn học này đã mở rộng tầm hiểu biết của cô về các nền tảng xã hội, cùng với những quan điểm, tập quán và hành vi đa dạng trên khắp thế giới. Nhờ vậy, Linh có khả năng nhìn nhận các vấn đề xã hội một cách sâu sắc và đa chiều hơn, một kỹ năng thiết yếu cho sự nghiệp báo chí tương lai.
 |
Linh (ngoài cùng bên trái) cùng giáo sư và bạn học cùng nhóm làm phim. |
Ngoài các môn lý thuyết, Linh cũng say mê những tiết học thực hành. Cô đã được tìm hiểu cách sử dụng máy quay ENG (Electronic News Gathering) chuyên dụng, tự sản xuất phim ngắn đầu tay, biên tập video và dẫn bản tin trong phòng tin tức mô phỏng chuyên nghiệp. Những buổi thực hành này không chỉ mang lại trải nghiệm thú vị mà còn giúp rèn luyện các kỹ năng nghề nghiệp một cách bài bản từ sớm.
Với lớp học phân tích phim, Linh đã có thêm những hiểu biết cơ bản về điện ảnh. Môn học này đã khơi dậy trong cô sự tò mò với nền điện ảnh độc lập tại các quốc gia châu Á. Linh bị cuốn hút bởi cách các nhà làm phim tài tình sử dụng nghệ thuật để truyền tải những thông điệp nhân văn đầy ý nghĩa, trong bối cảnh lịch sử và chính trị đầy biến động của khu vực.
‘Cú sốc văn hoá’ ở xứ sở Trung Đông
Sau một năm ở Qatar, Linh đã có cơ hội khám phá bức tranh văn hóa đa sắc màu. Với phần lớn dân số là người nhập cư, cuộc sống tại đây mang đến cho Linh vô vàn cuộc giao lưu với nhiều nền văn hóa khác nhau, từ sảnh ký túc xá cho đến trung tâm sôi động của thủ đô Doha. Từ việc thưởng thức món Shawarma nổi tiếng đến trải nghiệm không gian Majlis truyền thống của người Qatar, với Linh, mỗi ngày đều chứa đựng những câu chuyện mới mẻ và những bài học đáng giá.
“Điều thú vị nhất là được tìm hiểu về văn hoá truyền thống của các quốc gia vùng Vịnh, Trung Đông, Bắc Phi và Nam Á, những khu vực thường ít được chú ý trên bản đồ truyền thông thế giới. Mỗi câu chuyện, mỗi trải nghiệm đều làm giàu thêm góc nhìn và sự hiểu biết của mình”, Linh nhớ lại.
Tuy nhiên, một trong những điều khiến cô gái Hà Nội bất ngờ nhất lại không phải là văn hóa, mà chính là thời tiết ở Qatar. Trước đây, Linh chỉ hình dung về những mùa hè ‘nắng cháy da’ và những sân vận động phải lắp điều hòa, nhưng mùa đông tại đây mới thực sự là một ‘cú sốc văn hóa’.
Vào tháng 11 và 12, nhiệt độ có lúc giảm xuống dưới 15 độ C, kèm theo những cơn gió biển lạnh buốt thổi với tốc độ hơn 40km/h. Chiếc vali đầy quần áo mùa hè mà Linh mang theo nhanh chóng trở nên vô dụng khi những ngày oi bức nhường chỗ cho tiết trời giá lạnh.
Dù vậy, khó khăn lớn nhất Linh phải đối mặt vẫn là nỗi nhớ nhà, một cảm giác chung của nhiều du học sinh xa xứ. Bởi lẽ đó, sau những giờ học và làm việc căng thẳng, cô thường xuyên gọi điện về cho gia đình và bạn bè để cập nhật tin tức từ Việt Nam. May mắn thay, khoảng cách giữa Việt Nam và Qatar chỉ là 8 giờ bay, nên trong năm vừa qua, Linh đã về thăm nhà vào ba tuần nghỉ đông và các tháng nghỉ hè.
Mong muốn theo đuổi những đề tài giàu bản sắc
Thực tập tại Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội, Linh có nhiệm vụ chính là hỗ trợ sản xuất chương trình chuyên đề về đặc sản Hà Nội. Cụ thể hơn, cô tham gia viết kịch bản, liên hệ các nhân vật phỏng vấn và cùng đoàn làm phim ghi hình tại nhiều nhà hàng, quán ăn nổi tiếng.
Là một du học sinh ngành Báo chí, Linh nhận thấy mình có những lợi thế nhất định trong quá trình thực tập. Trước hết, vì nội dung chương trình liên quan đến ẩm thực, một lĩnh vực Linh vô cùng đam mê, cô có thể chủ động đề xuất nhiều ý tưởng sáng tạo, từ các địa điểm ghi hình cho đến cách khai thác nội dung.
Thêm vào đó, với khả năng tiếng Anh lưu loát, Linh dễ dàng tiếp cận và phỏng vấn các thực khách nước ngoài tại những điểm du lịch. Cô đồng thời hỗ trợ dịch thuật phần nội dung này, giúp chương trình trở nên phong phú và dễ tiếp cận hơn với đa dạng đối tượng khán giả.
Tuy nhiên, trong quá trình làm việc thực tế, Linh nhận ra mình cần trau dồi thêm kỹ năng viết kịch bản sản xuất. Làm thế nào để câu chuyện trở nên lôi cuốn, phù hợp với nhiều đối tượng người xem mà vẫn đảm bảo tính thông tin là điều Linh đang học hỏi và hoàn thiện từng ngày.
 |
Linh đi xem trận đấu El Clasico Legends tại Sân vận động Quốc tế Khalifa hồi tháng 11/2024. |
Trong thời gian tới, Linh mong muốn cải thiện kỹ năng viết kịch bản, đồng thời nâng cao tư duy hình ảnh để đóng góp vào việc xây dựng những sản phẩm hấp dẫn và chất lượng hơn. Cô cũng dự định tìm hiểu sâu hơn về điện ảnh bằng cách tham gia tình nguyện tại studio làm phim của trường và các liên hoan phim quốc tế. Đây sẽ là cơ hội để Linh hiểu rõ hơn về những góc nhìn độc đáo mà điện ảnh có thể mang lại.
Về lâu dài, Linh đặt mục tiêu tiếp tục con đường học vấn bằng cách học cao học tại các trường báo chí hàng đầu thế giới. Song song với đó, cô hy vọng được tích lũy kinh nghiệm làm việc từ những kênh tin tức lớn trên thế giới.
Dù hành trình học tập và làm việc có thể đưa Linh đến nhiều nơi, mong muốn lớn nhất của cô là trở về Việt Nam. Cô mong muốn thực hiện những phóng sự sắc sảo, có chiều sâu, xoay quanh lĩnh vực văn hóa, xã hội và nghệ thuật trong nước - những đề tài giàu bản sắc và ý nghĩa.
(Ảnh: NVCC)
