Làm freelance, thu nhập nghìn đô
Trần Minh Đức (26 tuổi, quê Thái Bình) là một kỹ sư phần mềm đã thành công khi làm việc từ xa cho một công ty công nghệ có trụ sở tại Mỹ. Tốt nghiệp ngành Công nghệ thông tin tại một trường đại học lớn ở Hà Nội, thay vì ở lại thành phố tìm việc văn phòng như bạn bè cùng khóa, Đức quyết định về quê và thử sức với các dự án làm việc từ xa.
“Ban đầu, mình chỉ nghĩ làm việc freelance để kiếm thêm thu nhập trong lúc tìm công việc ổn định. Nhưng sau vài tháng, mình nhận ra làm việc từ xa cho các công ty nước ngoài không chỉ có thu nhập cao mà còn mang lại cơ hội phát triển kỹ năng rất lớn,” Đức chia sẻ.
 |
| Minh Đức đang làm việc cho một công ty công nghệ có trụ sở tại Mỹ với mức lương khoảng 60 triệu đồng. (Ảnh: NVCC) |
Để tiếp cận các nhà tuyển dụng quốc tế, Đức đầu tư thời gian, công sức xây dựng hồ sơ chuyên nghiệp trên LinkedIn và tham gia các nền tảng freelancer như Upwork và Fiverr. Sau vài dự án nhỏ, kỹ năng của anh chàng dần được công nhận, một công ty công nghệ ở Mỹ đã mời anh chàng quê Thái Bình làm việc toàn thời gian từ xa với mức lương 2.500 USD/tháng (tương đương khoảng 60 triệu đồng).
“Mình làm việc từ 7h sáng đến 3h chiều, trùng khớp với múi giờ của công ty bên Mỹ. Thời gian còn lại trong ngày, mình có thể học thêm các kỹ năng cũng như phụ giúp gia đình. Sự linh hoạt này khiến mình có cảm giác cân bằng hơn trong cuộc sống,” Đức kể.
Nguyễn Thanh Vân (27 tuổi, quê Đà Nẵng), hiện đang là freelancer mảng thiết kế đồ họa cho một công ty tại Anh, chia sẻ: “Khách hàng nước ngoài có yêu cầu rất cao về tiến độ và chất lượng công việc. Có những lúc mình phải làm liên tục 10–12 tiếng mỗi ngày để kịp deadline. Chưa kể, làm việc lệch múi giờ cũng khiến mình nhiều đêm thức trắng.”
Vân cho biết, khi mới bắt đầu làm việc từ xa, cô nàng phải học cách tự quản lý thời gian và kỷ luật bản thân. Không có sự giám sát trực tiếp từ cấp trên, việc tự đặt mục tiêu và duy trì tiến độ công việc là yếu tố sống còn. Tuy vậy, nhờ những nỗ lực không ngừng, hiện tại Vân có mức thu nhập gần 50 triệu đồng mỗi tháng.
Dù áp lực cao nhưng Vân cho rằng lợi ích mà công việc từ xa mang lại là xứng đáng: “Thay vì phải chen chúc ở các thành phố lớn, mình có thể làm việc ngay tại quê nhà, gần gia đình và không lo về chi phí sinh hoạt đắt đỏ. Điều quan trọng là mình được tự do sáng tạo và làm điều mình yêu thích.”
Không dành cho người thiếu kỷ luật
Khảo sát đầu năm 2022 của công ty tuyển dụng và nhân sự Anphabe tại Việt Nam, với hơn 500.000 thành viên, cho thấy xu hướng chuyển từ việc làm cố định (fulltime) sang làm việc từ xa tại Việt Nam đang tăng.
Báo cáo cho biết, 14% nguồn nhân lực tri thức Việt Nam hiện là lao động tự do toàn thời gian, 26% làm tự do bán thời gian, 13% làm song song công việc cố định và bán thời gian.
Không chỉ làm việc bán thời gian hoặc theo từng dự dự án, nhiều người trẻ Việt Nam hiện nay lựa chọn làm việc từ xa toàn thời gian cho các công ty nước ngoài. Hoàng Hải Nam (26 tuổi, quê Hải Phòng), hiện đang làm lập trình viên web3.0, đã ký hợp đồng chính thức với một công ty phần mềm lớn của Canada mà không cần phải di cư ra nước ngoài.
 |
| Công việc của Nam bắt đầu từ 8 giờ sáng, kết thúc vào 4 giờ chiều. (Ảnh: NVCC) |
Nam chia sẻ: “Công việc của mình bắt đầu lúc 8 giờ sáng và kết thúc vào 4 giờ chiều, hoàn toàn theo giờ làm việc bên phía Canada. Với mức lương hơn 3.000 USD/tháng, mình không chỉ có thu nhập gấp 3 lần so với làm việc trong nước mà còn tiết kiệm được thời gian và chi phí di chuyển.”
Nhờ công nghệ phát triển, mọi công việc của Nam được quản lý qua các nền tảng như Slack, Trello và Zoom. Điều này giúp anh giữ liên lạc thường xuyên với đội nhóm dù cách nhau nửa vòng trái đất. Nam cho biết, việc làm từ xa cũng giúp anh chàng có thêm thời gian cho sở thích cá nhân và dành cho gia đình: “Cuối tuần, mình thường đưa gia đình đi chơi, không phải lo lắng quá nhiều về lịch làm việc vì đã hoàn thành hết các nhiệm vụ từ trước đó.”
Tuy nhiên, Nam thừa nhận rằng công việc này không dành cho những ai thiếu sự kỷ luật và khả năng tự học hỏi.
“Làm việc từ xa đòi hỏi mình phải chủ động rất nhiều. Đôi khi khối lượng công việc quá lớn khiến mình phải làm việc đến 1–2 giờ sáng. Nhưng bù lại, cơ hội học hỏi từ môi trường làm việc quốc tế là vô giá.”
Theo các chuyên gia, xu hướng làm việc từ xa sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới, đặc biệt là tại Việt Nam – nơi có nguồn nhân lực trẻ, năng động và nhiều tiềm năng. Chỉ với một chiếc laptop và kỹ năng chuyên môn vững vàng, người trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể gia nhập thị trường lao động quốc tế mà không cần phải di chuyển ra nước ngoài.
Ông Eric Trần, Trưởng phòng Tiếp thị truyền thông của Công ty CP Anphabe (quận 1, TP HCM), cho rằng các công cụ công nghệ hiện nay không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành mà còn giúp thu hút và giữ chân nhân tài. Bên cạnh đó, làm việc từ xa còn cải thiện sự linh hoạt trong công việc và nâng cao mức độ hài lòng của người lao động. Tuy vậy, làm việc từ xa cũng tồn tại một số bất cập, đáng kể nhất là những trở ngại trong giao tiếp và tương tác giữa các thành viên.
Sự thiếu vắng các cuộc gặp gỡ trực tiếp khiến việc trao đổi thông tin, chia sẻ ý tưởng hay phối hợp giữa các bộ phận trở nên kém hiệu quả. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng công việc và sự gắn kết của tập thể.
“Nhân viên làm việc từ xa dễ có cảm giác bị cô lập và thiếu kết nối với đồng nghiệp cũng như doanh nghiệp. Tình trạng này có thể làm giảm tinh thần làm việc và cản trở sự phát triển lâu dài của tổ chức” – ông Eric Trần nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Mai Lan, chuyên gia tuyển dụng tại Công ty Cổ phần One Mount Việt Nam, nhận định: “Trong bối cảnh công nghệ và các nền tảng làm việc trực tuyến phát triển mạnh mẽ, khoảng cách địa lý không còn là rào cản giữa người lao động và nhà tuyển dụng. Người trẻ Việt Nam nếu biết tận dụng cơ hội này sẽ có thu nhập rất cạnh tranh so với mặt bằng chung.”
Để thành công với mô hình làm việc toàn cầu hóa, người trẻ cần trang bị kỹ năng ngoại ngữ, khả năng giao tiếp trực tuyến hiệu quả và tinh thần tự học không ngừng nghỉ. Đặc biệt, cần học cách quản lý thời gian và cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân để tránh rơi vào tình trạng kiệt sức, mệt mỏi do làm việc trái múi giờ.
"Để thành công với mô hình làm việc toàn cầu hóa, người trẻ cần trang bị kỹ năng ngoại ngữ, khả năng giao tiếp trực tuyến hiệu quả và tinh thần tự học không ngừng nghỉ. Đặc biệt, cần học cách quản lý thời gian và cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân để tránh rơi vào tình trạng kiệt sức, mệt mỏi do làm việc trái múi giờ", bà cho biết thêm.
