Những ngày cũ ấy, mình còn gọi đó là chiếc gác-măng-giê

Những ngày cũ ấy, mình còn gọi đó là chiếc gác-măng-giê
SVVN - Hễ nhắc đến cái chạn bát hay gác-măng-giê thì ít nhiều ai cũng nghe, từng được biết vì đó là đồ vật luôn hiện hữu trong nhiều gia đình ngày xưa.

Càng lớn, con người ta thường thích hoài cổ về những ngày xưa. Những ngày mà tủ lạnh, lò vi sóng,… hay tựu trung là những món đồ điện tử tiện nghi còn là thuật ngữ và là thứ vật phẩm xa xỉ với nhiều người Việt Nam. Nhưng hễ nhắc đến cái chạn bát hay gác-măng-giê thì ít nhiều ai cũng nghe, từng được biết và là đồ vật luôn hiện hữu trong nhiều gia đình.

Tôi may mắn được sinh ra và lớn lên trong thời đại giao thoa giữa lối sống cũ và nhịp sống tân thời đang trỗi mình mạnh mẽ. Và càng may mắn hơn khi sinh ra ở nông thôn, nơi dung dưỡng và bồi đắp nên trong tôi một lối sống bình dị với những vật dụng tuy đơn giản nhưng cũng ít người biết đến ngày nay, như chiếc gác-măng-giê là một điển hình. Đâu đó trong góc bếp nhà tôi vẫn còn lưu lại hình ảnh chiếc gác-măng-giê cũ sờn cho đến những năm đầu thập niên 2000, cả gia đình mới thay lại một chiếc mới và giờ thì không còn dùng đến nữa.

Những ngày cũ ấy, mình còn gọi đó là chiếc gác-măng-giê ảnh 1

Cái thời nhà chưa được lát gạch bông láng bóng như bây giờ, chiếc tủ đứng đó nơi góc bếp, trên nền nhà đôi chỗ tróc xi-măng. Đứng đó nhưng cũng chẳng vững, cứ khập khiễng không thôi vì nền có được trơn tru, láng mịn bao giờ! Mẹ phải lấy dăm ba mảnh giấy gấp lại rồi lót dưới chân của chiếc tủ để nó có thể ổn định hơn. Gác-măng-giê có từ thời Pháp thuộc, dân Việt ta đã mượn chữ  “Garde à manger” trong tiếng Pháp để biểu thị cho một đồ vật mà chưa từng có ở Việt Nam trước đó. Gác-măng-giê trở thành lối nói “sang” của dân thị thành bấy giờ, còn ở nông thôn nó được gọi đơn giản hơn là gác chạn hay chạn bát. Ngày nay, tùy theo từng vùng miền mà người ta có những cách gọi khác nhau, tạo nên một sự  “đa thanh” nhưng vô cùng “đồng điệu” của một thứ vật phẩm những ngày xưa vọng về. Nhà tôi thì hay gọi nó là sập-băng-rê, còn bạn bè tôi trong Sài Gòn khi được hỏi về thì có người còn nói nó là gạc-con-giê (rê), gạc-măng-giê.

Những ngày cũ ấy, mình còn gọi đó là chiếc gác-măng-giê ảnh 2

Đã qua lâu lắm rồi, cái thần trí của con người cũng lúc này lúc khác. Tôi chỉ mường tượng lại được đôi chút về dáng hình của chiếc gác-măng-giê đầu tiên mà gia đình tôi sử dụng. Chiếc tủ không quá cao, nhưng đối với tôi khi ấy, nó là một cái gì đó rất to lớn, khổng lồ. Chiếc tủ thật đa năng, nó đựng được tất cả mọi thứ “bếp núc” của gia đình, từ nồi niêu xoong chảo cho đến những gia vị nêm nếm thức ăn được má lọc lựa kĩ càng. Gác-măng-giê vậy mà hay, nó là “Tử cấm thành” của lũ kiến lạc bầy, của gián chuột và cả con mèo “háu ăn” nữa.

Nhắc tới mèo, hồi đó nhà tôi có nuôi một con mèo mướp. Nó ưa nhảy lên đầu tủ gác-măng-giê, đi qua đi lại vài vòng trên đó để thám thính, đợi sơ hở là “ăn vụng”. Thi thoảng thấy bóng tôi hay má đi ngang qua, nó nhanh thiệt nhanh ngả mình vờ ngủ, cái đuôi hững hờ nhẹ nhàng thả xuống che lấp cái gạc tủ. Khôn đáo để!

Những ngày cũ ấy, mình còn gọi đó là chiếc gác-măng-giê ảnh 3

Tôi vẫn nhớ cái thanh âm đằm nhẹ mỗi lần mở cửa tủ, nó không phải là thứ âm thanh hiện đại, nhanh mở vội đóng như bây giờ. Đôi khi lỡ tay đóng mạnh cửa tủ, tôi cứ ngỡ tới một thứ âm thanh va mạnh, vụn vỡ trong đầu. Cũng tiếng đằm nhẹ như vậy nhưng giờ pha thêm một chút đục và nhu mì trong đó. Thứ thanh âm như nhắc khéo con người ta phải trân quý đồ vật, nó cũng như ta cũng biết đau và thể hiện ra bằng thanh âm va chạm.

Mỗi trưa đi học về, bỏ cặp xuống là tôi vội chạy ngay đến bên gác-măng-giê, mở tủ. Mùi thơm lừng của thức ăn bay ra khiến tôi ngợp. Ngợp trong cái niềm hân hoan, vui sướng thì còn gì bằng! Nghe đâu đó bên tai, tiếng “chíp chíp” nhỏ của vài chú gà con đang bới tro đằng bếp cùng tiếng cục tác, nhảy ổ của cô gà mái. Cái âm ba thôn dã cứ quần mãi trong đầu tôi, cho đến tận bây giờ, khi kể cho bạn nghe về chiếc gác-măng-giê thì tôi cũng đang lâng lâng thứ hương thơm của gỗ  hòa với mùi thức ăn đạm bạc đầy chân quê!

Những ngày cũ ấy, mình còn gọi đó là chiếc gác-măng-giê ảnh 4

Nhiều năm trôi qua, chiếc gác-măng-giê cũng già còm bên trong nó, lặng lẽ mà mục ruỗng. Từ ngày có tủ lạnh, thức ăn được nhà tôi cho hết vào đó. Từ lâu má đã không còn đặt xoong nồi vào trong lòng chiếc tủ nữa. Thi thoảng vì vô tình mà đặt vài món một cách “vội vã” vào đó, chiếc tủ chưa kịp ủ mùi thì thức ăn lại bị lấy ra. Nó trở nên lạnh tanh từ dạo ấy! Rồi mãi đến tận bây giờ khi nhắc đến chiếc gác-măng-giê đầu tiên nhà tôi dùng trước khi nó bị “khai tử”, tôi chỉ còn nhớ lại hình ảnh của một chiếc tủ gỗ được dựng đối diện với chiếc tủ lạnh hiện đại, tân thời!

(Chi tiết về cuộc thi viết “Những mốc thời gian hạnh phúc” có thể xem tại đây. Hoặc gửi bài viết về địa chỉ email cuocthiviet.h2t@gmail.com)

Theo http://hoahoctro.vn
MỚI - NÓNG
‘Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác’: Luôn xung kích, tình nguyện đến với những nơi còn khó khăn, gian khổ
‘Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác’: Luôn xung kích, tình nguyện đến với những nơi còn khó khăn, gian khổ
SVVN - Với trái tim cháy bỏng nhiệt huyết và đam mê, các đại biểu 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' toàn quốc, năm 2025 hứa sẽ luôn xung kích, tình nguyện đến với những nơi còn khó khăn, gian khổ; giúp đỡ các gia đình, trẻ em yếu thế, cùng sẻ chia với cộng đồng, bắt đầu từ những việc làm nhỏ nhất và phù hợp nhất với từng bạn trẻ.

Có thể bạn quan tâm

Từ sinh viên ngành Marketing đến KOC truyền cảm hứng

Từ sinh viên ngành Marketing đến KOC truyền cảm hứng

SVVN - Nguyễn Minh Đạt - chàng trai 21 tuổi đến từ Hưng Yên, vừa tốt nghiệp trường Cao đẳng FPT Polytechnic Hà Nội, đang từng bước hiện thực hóa ước mơ trở thành người truyền cảm hứng cho giới trẻ. Từ một sinh viên năng động, Đạt đã gặt hái những thành công bước đầu trong vai trò người mẫu ảnh, KOC (Key Opinion Consumer) trong lĩnh vực thời trang và nhà sáng tạo nội dung trên TikTok, minh chứng cho sự nỗ lực, đam mê và tinh thần sống tích cực, lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến cộng đồng.
Nguyễn Hà My – Cô gái vàng Thể dục Nghệ thuật truyền cảm hứng tại Đại hội 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' 2025

Nguyễn Hà My – Cô gái vàng Thể dục Nghệ thuật truyền cảm hứng tại Đại hội 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' 2025

SVVN - Là vận động viên đầu tiên giành HCV Thể dục Nghệ thuật cho Việt Nam tại đấu trường khu vực khi mới 14 tuổi, Nguyễn Hà My ghi dấu ấn bằng tài năng, ý chí kiên cường và khát vọng vươn lên mạnh mẽ. Năm 2025, cô là một trong 444 đại biểu dự Đại hội 'Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác' toàn quốc lần thứ VIII – nơi hội tụ những người trẻ sống lý tưởng, sống trách nhiệm và luôn nỗ lực phụng sự cộng đồng.
Từ sinh viên Kinh tế đến người mẫu ảnh mang khát vọng quảng bá văn hóa Việt

Từ sinh viên Kinh tế đến người mẫu ảnh mang khát vọng quảng bá văn hóa Việt

SVVN - Với niềm đam mê nghệ thuật, đặc biệt là thời trang và sân khấu, Vũ Lê Phương không chỉ muốn trở thành một người mẫu chuyên nghiệp mà còn khao khát lan tỏa vẻ đẹp văn hóa Việt Nam qua từng khung hình, từng bước đi. Hành trình của cô gái trẻ này không thiếu những thử thách, nhưng ý chí kiên cường và tình yêu với nghề đã giúp Phương vượt qua tất cả để tỏa sáng.
Cao Giang - Nữ phát thanh viên với dự án ‘Hương sắc xứ trà’, lan tỏa giá trị văn hoá trà Việt

Cao Giang - Nữ phát thanh viên với dự án ‘Hương sắc xứ trà’, lan tỏa giá trị văn hoá trà Việt

SVVN - Giữa làn sương sớm trên đồi chè Tân Cương (Thái Nguyên), hình ảnh một cô gái trẻ trong trang phục dân tộc, tay nâng giỏ chè xanh, miệng nở nụ cười tươi, trở thành điểm nhấn giữa không gian ngập tràn hương trà. Đó là Cao Giang – phát thanh viên Gen Z được yêu mến trên các nền tảng truyền thông. Tham gia dự án “Hương sắc xứ trà”, Giang không chỉ trải nghiệm và ghi lại vẻ đẹp nghề làm trà truyền thống, mà còn lan tỏa tình yêu, sự trân quý với văn hóa trà Việt tới đông đảo người trẻ hôm nay.
Huỳnh Phạm Thuỷ Tiên: ‘Tôi tự hào được sống trong những ngày lịch sử’

Huỳnh Phạm Thuỷ Tiên: ‘Tôi tự hào được sống trong những ngày lịch sử’

SVVN - TP. HCM những ngày cuối tháng Tư rực rỡ cờ hoa, không khí rộn ràng từ những tuyến phố đến các chương trình văn hóa – chính trị đang diễn ra khắp nơi Chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025). Trong dòng cảm xúc của người trẻ hôm nay, Huỳnh Phạm Thủy Tiên – Á hậu 2 'Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022', có những trải lòng đầy xúc động về hành trình sống, học tập, cống hiến của bản thân tại thành phố mang tên Bác.