Hội nghị do Bộ KH&CN phối hợp Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TP. HCM phối hợp tổ chức. Tại hội nghị, các đại biểu đã nghe 7 báo cáo, tham luận.
Theo PGS. TS Huỳnh Thành Đạt - Bộ trưởng Bộ KH&CN, hội nghị nhằm bàn về vai trò, đóng góp của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN & ĐMST) với sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng và địa phương để từ đó có những giải pháp, khuyến nghị hoàn thiện hơn cơ chế, chính sách, pháp luật về KHCN & ĐMST trong những năm tới.
PGS. TS Phan Thanh Bình - Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, nguyên Giám đốc ĐHQG TP. HCM, cho rằng, Hội nghị có sự hợp tác của 5 đơn vị lớn, đặt ra các vấn đề về nguồn nhân lực, chính sách, chương trình trọng điểm của quốc gia về KH&CN là rất hay. Để phát huy hiệu quả sự hợp tác này, theo PGS. TS Phan Thanh Bình các tổ công tác của 5 đơn vị cần làm việc trước xem những vấn đề cần giải quyết, sau đó là phiên làm việc của các thủ trưởng để bàn bạc, thống nhất rồi đưa ra thông báo kết luận và triển khai theo cơ chế đặc thù, thí điểm.
Phát biểu tại hội nghị, PGS. TS Vũ Hải Quân cho biết, năm 2022, ĐHQG TP. HCM đã nỗ lực công bố quốc tế hơn 1.900 bài báo. Nhiều nhà khoa học ĐHQG TP. HCM có hoạt động giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ nổi bật, đạt được nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế, đồng thời ĐHQG TP. HCM cũng thực hiện nhiều dự án quốc tế. “Nếu so với sứ mạng của mình và khát vọng vào tốp đầu châu Á và thế giới, nếu so với ĐHQG Singapore, khoảng cách này còn quá xa”, PGS. TS Vũ Hải Quân nêu thực trạng.
PGS. TS Vũ Hải Quân - Giám đốc ĐHQG TP. HCM phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: ĐHQG TP. HCM) |
PGS. TS Vũ Hải Quân cho rằng, trong nhiệm vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, có một số thách thức đang đặt ra. Thứ nhất là ngân sách chi đầu tư cho con người mà cụ thể là cho các hoạt động nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học ngày càng hạn chế. Một phần là do thực hiện chính sách cắt chi thường xuyên đối với các đơn vị thực hiện tự chủ đại học. Thứ hai là việc đầu tư chưa thực sự có trọng tâm trọng điểm, cần xây dựng các công trình nghiên cứu trọng điểm phục vụ mục tiêu phát triển của vùng và đất nước. Thứ ba là hiện các nhà khoa học ĐHQG TP. HCM ngoài việc viết bài báo, viết sách, nghiên cứu khoa học còn phải làm thanh quyết toán.
Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: ĐHQG TP. HCM) |
“Không nên biến nhà khoa học thành kế toán viên. Sản phẩm, kết quả nghiên cứu của nhà khoa học nên để các nhà khoa học giám sát lẫn nhau. Khi các nhà khoa học làm đề tài nghiên cứu cần công bố và công khai trên mạng để các nhà khoa học khác giám sát. Ví dụ như một khoản kinh phí bao nhiêu có thể làm ra được sản phẩm nghiên cứu đó. Còn các quy định về giải ngân, quyết toán, tài chính hiện liên quan tới luật thì từng bước đơn giản hóa thủ tục và giao quyền tự chủ nhiều hơn cho các nhà khoa học, chủ nhiệm đề tài”, PGS. TS Vũ Hải Quân nói.
Ngoài ra, hai thách thức khác cũng được Giám đốc ĐHQG TP. HCM đề cập là vấn đề đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ chưa đáp ứng được sự phát triển và chưa phát huy được hết vai trò của hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học.