- Một ngày của Nguyễn Trần Nam, 22 tuổi, nghiên cứu sinh tại Đại học Bắc Arizona bắt đầu lúc 6 giờ sáng bằng việc gọi điện cho gia đình tại Việt Nam.
Nam đặt chân tới Mỹ để theo đuổi tấm bằng tiến sĩ, ở nơi cách nhà gần 40 tiếng di chuyển, khi chỉ còn một tháng nữa là Tết. Đây là cái Tết đầu tiên và cũng có thể là khởi đầu cho nhiều cái Tết khác xa nhà của cậu.
 |
Nam tại khuôn viên trường trong một ngày bão tuyết. |
Trước ngày đi du học, Nam đã đến Đại học Bách khoa Hà Nội để tham dự lễ tuyên dương vì là một trong ba cá nhân của đại học nhận danh hiệu Sinh viên 5 tốt cấp Trung ương năm 2023. Cậu vừa tốt nghiệp loại Xuất sắc, chương trình tài năng ngành Kỹ thuật điều khiển và Tự động hóa, trường Điện - Điện Tử vào tháng 9 năm ngoái.
Chia sẻ với phóng viên chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, báo Tiền Phong, chàng trai quê Vĩnh Phúc cho biết: “Mình cảm thấy đủ đầy và thoả mãn với những điều đã đạt được trong học tập, nghiên cứu và ngoại khoá suốt thời sinh viên”.
 |
| Nam vào ngày tốt nghiệp đại học. |
Theo học một trong những ngành hot nhất nhì tại Bách khoa, sở hữu ngoại hình điển trai với chiều cao 1m80 cùng năng khiếu đàn hát, Nam được các bạn ví như “con nhà người ta”. Thế nhưng chàng trai này đã từng khiến bố mẹ “đau đầu” vì mải chơi game.
“Hồi lớp 7, lớp 8, có khoảng thời gian mình vừa bước chân đi học được ít phút, quay lại đã thấy mẹ đi kèm phía sau. Ngày nào mẹ cũng phải làm vậy để đảm bảo mình không trốn học đi chơi điện tử”, cậu nhớ lại.
Đến năm học lớp 9, Nam dần thay đổi suy nghĩ, cảm thấy không thể cứ như vậy mãi. Trò chơi điện tử có thể giúp cậu giải trí trong chốc lát, nhưng chẳng giúp cậu thêm điều gì. Nhận thấy bản thân có khả năng tiếp thu kiến thức và có thể học tốt hơn, cậu quyết tâm từ bỏ game.
Thời còn học ở trường THPT Tam Dương, Nam đã là gương mặt nổi bật với giải Nhì môn Toán cấp tỉnh. Bởi ở thời điểm đó, đây là thành tích thi học sinh giỏi môn Toán cao nhất của trường trong khoảng 10 năm.
Yêu thích máy móc và muốn làm việc với những dây chuyền sản xuất lớn, cậu chọn ngành Kỹ thuật điều khiển và Tự động hóa. Năm 2019, Nam trở thành thủ khoa thi đại học của trường THPT Tam Dương và trúng tuyển Đại học Bách khoa Hà Nội. Cậu sau đó thi đỗ lớp Tài năng, nơi được coi là “lớp cao thủ của các cao thủ”.
 |
| Tập thể lớp Tài năng Điều khiển tự động K64 của Nam. |
Mong muốn cân bằng và tận hưởng thời sinh viên, dự định ban đầu của Nam là “chỉ cần tốt nghiệp loại khá nhưng sẽ tham gia thật nhiều hoạt động ngoại khoá”. Kỳ I năm nhất, cậu đăng ký vào ba câu lạc bộ ở trong lẫn ngoài trường và đạt điểm tổng kết 2.8/4.0, vượt kế hoạch đề ra 2.5/4.0.
Thấy kết quả khả quan, cậu đặt mục tiêu lấy bằng giỏi, rồi tiến dần tới bằng xuất sắc qua mỗi học kỳ. Từ việc hoạt động dàn trải trong các hội, nhóm, Nam chọn tham gia duy nhất CLB Hỗ trợ Học tập Bách khoa. Theo cậu, đây là nơi được làm việc với những người bạn rất tài giỏi, có thành tích học tập và rèn luyện tốt, từ đó có thể tự cố gắng, rèn luyện bản thân.
Sang năm thứ hai, Nam đã đứng lớp giảng bài, hướng dẫn các em khoá dưới cách học và ôn tập hiệu quả môn Giải tích I. Vào thời điểm học trực tuyến, các lớp học của CLB thu hút hơn 1500 bạn sinh viên tham gia. Đến kỳ II năm thứ hai, cậu được bầu làm Chủ nhiệm CLB này.
 |
| Nam và các bạn thân cùng CLB, cả nhóm đều tốt nghiệp loại Xuất sắc. |
Mùa hè năm thứ hai, Nam gia nhập phòng thí nghiệm nghiên cứu xe điện CTILab4EV thuộc trường Điện - Điện tử. Ở đây, cậu có thêm góc nhìn thực tế về ngành học, trau dồi kỹ năng nghiên cứu và cách thức nghiên cứu hiệu quả. Trong thời gian ở lab, cậu đã có 5 bài báo khoa học được công bố trong nước và quốc tế.
Nam chia sẻ: “Mình muốn gửi lời cảm ơn tới Tiến sĩ Võ Duy Thành, người đã cho mình thấy sự chăm chỉ và tận tâm của một người thầy. Thầy đã cùng mình thức đến 12h đêm để cùng sửa bài báo của mình cho kịp với giờ làm việc của các giáo sư ở nước ngoài. Thầy đã chỉ dạy cho mình về sự chỉn chu trong từng việc như viết email hay trình bày bài báo khoa học.
Thầy cũng tạo điều kiện cho mình được làm việc với những giáo sư nước ngoài để mình biết rằng thế giới họ giỏi như thế nào. Thầy còn là người động viên mình đi học tiến sĩ vì điều này sẽ mài giũa tư duy và thay đổi tầm nhìn. Dù mai sau này mình làm gì, quá trình này vẫn có ý nghĩa”.
 |
| Nam (giữa, hàng dưới) trong ngày bảo vệ đồ án tốt nghiệp tại CTILab4EV. |
Giai đoạn khó khăn nhất với Nam là vào kỳ II năm thứ ba, sau khi cậu kết thúc nhiệm kỳ chủ nhiệm CLB. Nam thừa nhận bản thân đã “lãng phí rất nhiều thời gian”, bởi vẫn giữ thói quen cũ khi luôn luôn quan tâm, sâu sát trong các hoạt động của CLB. Điều này không chỉ khiến ban chủ nhiệm kế cận cảm thấy không thoải mái, mà đến chính cậu cũng bị xao nhãng bởi những việc không liên quan.
“Mình đã cống hiến rất nhiều tâm huyết cho CLB nên dù sau khi thôi chức, mình vẫn không ngừng nghĩ về nó. Nhưng cuối cùng, mình dồn toàn bộ tập trung suy nghĩ trong một tuần và quyết định ngắt liên lạc với CLB, để tập trung hơn cho bản thân và để các bạn trẻ có cơ hội được thể hiện vai trò”, cậu cho hay.
Dù có kết quả học tập và ngoại khoá nổi bật, nhưng mãi đến năm thứ tư, Nam mới nghĩ đến chuyện du học. Cậu đến một số hội thảo du học và nộp hồ sơ, nhưng được tư vấn chỉ có thể nhận học bổng 50%. Cũng có một số giáo sư tại Canada, Nhật Bản và Đức đồng ý nhận cậu làm nghiên cứu sinh, nhưng với điều kiện phải hoàn thành thạc sĩ trong nước.
Trước đó, Nam đã đi thực tập tại ba công ty về tự động hoá. Nếu đi du học, mục tiêu của cậu là học thẳng tiến sĩ ngay sau khi tốt nghiệp đại học và có học bổng toàn phần. Đến giữa học kỳ II năm cuối, khi một giáo sư của Đại học Bắc Arizona đến giao lưu với lab, cậu liền nộp đơn ứng tuyển. Trải qua vòng phỏng vấn, trình bày ý tưởng nghiên cứu với giáo sư và một số bài kiểm tra đầu vào, cậu nhận được học bổng toàn phần.
Thế nhưng, đến gần ngày hoàn tất hồ sơ nộp về trường đại học Mỹ, Nam nhận được thông báo cần nộp chứng chỉ tiếng Anh, điều mà trước đó cậu được miễn. Hạn sắp hết, cậu không thể thi IELTS, TOEFL hay các chứng chỉ tiếng Anh thông dụng khác. Rất may mắn là trường chấp nhận cả chứng chỉ Duolingo, với bài thi được thực hiện trực tuyến và chỉ mất khoảng 1-2 ngày để có kết quả. Ôn thi cấp tốc trong 3 ngày, cậu đã đạt chứng chỉ cao hơn so với điều kiện nhập học.
Nam thừa nhận, tiếng Anh chính là “niềm đau”, khi điểm học tập toàn khoá bị kéo xuống 0.03 điểm bởi học phần ngoại ngữ hồi năm nhất. Cũng bởi không giỏi tiếng Anh, cậu từng rất chật vật lúc mới tiếp xúc các tài liệu khoa học, phải khổ sở dịch từng câu, từng chữ để hiểu nội dung. Nhận thức được điều đó nên sau khi thi lấy chứng chỉ, cậu vẫn tiếp tục dành thời gian để cải thiện vốn tiếng Anh của bản thân.
Sau khi tốt nghiệp, Nam dành hai tháng về quê để được ở bên gia đình, gặp mặt họ hàng trước khi đi du học. Cậu cũng trúng tuyển chương trình Trường Hè Khoa học Việt Nam ở Quy Nhơn và tranh thủ hoàn thành thêm hai dự án tại lab.
Cậu tận dụng quãng nghỉ ngắn để đi du lịch cùng những hội bạn thân, khám phá những vùng đất xa xôi của tổ quốc chưa từng đặt chân tới. Nam tự hào kể, điều làm cậu thấy quý trọng quãng đời sinh viên của mình nhất, đó là được kết bạn với những người bạn xuất sắc.
 |
| Nam và người bạn thân xuất sắc thời đại học mà cậu yêu quý. |
Xuân Giáp Thìn đã về và Nam cũng đã trải qua một tháng đầu tiên ở ngôi trường mới. Sau cuộc gọi chúc Tết cả nhà vào sáng sớm, cậu sẽ lại tiếp tục lên lớp khi ngoài trời tuyết rơi dày đặc cùng thời tiết âm độ của mùa đông nước Mỹ. Cậu nói đang rất mong chờ người bạn thân cùng lab ở Bách khoa sẽ sang Mỹ làm nghiên cứu sinh vào tháng 8 tới đây.
Gửi gắm các độc giả trẻ của chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, báo Tiền Phong trong năm mới Giáp Thìn 2024, Nam nhắn nhủ: “Đừng sợ đối mặt với vấn đề khó. Khó thì mới đáng để làm, còn dễ thì còn có rất nhiều người khác làm được. Khi chưa tìm được ý tưởng để giải quyết vấn đề khó, mình thường chia nhỏ và làm từng bước một theo một cách xuất sắc. Từ đó sẽ tổng hợp để được một kết quả xuất sắc”.
Ảnh: Nhân vật cung cấp
