Sức hút của dịch vụ học hộ, thi hộ
Không khó để thấy những bài đăng trong các nhóm công khai với lời mời chào hấp dẫn như "thi hộ đạt A 100%", "học hộ", "làm bài tập hộ," hay "viết tiểu luận thuê" với mức giá dao động từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng tùy vào độ khó và khối lượng công việc. Có thể dễ dàng tham gia những nhóm lớn như Học thuê, học hộ & Hỗ trợ học tập - Uy tín, trách nhiệm, giá rẻ với 138.000 thành viên; Học thuê, học hộ & Hỗ trợ học tập - Uy tín, trách nhiệm, giá rẻ với 83.000 thành viên; Học Hộ Thi Hộ - Bán Và Cho Thuê Tai Nghe Siêu Nhỏ với 37.000 thành viên…. Các bài đăng trong nhóm nhan nhản những dịch vụ như học hộ, hỗ trợ thi chứng chỉ Ngoại ngữ, chứng chỉ Tin học, làm báo cáo, giải bài tập, thậm chí hỗ trợ viết đồ án, khóa luận tốt nghiẹp cho sinh viên đang tìm cách đối phó với các deadline dày đặc.
 |
Rất nhiều nhóm "học hộ, thi hộ" trên Facebook với số lượng thành viên "khủng" lên tới hàng chục nghìn người. |
T.T.L., sinh viên năm ba ngành Kinh tế, cho biết: “Lịch học nhiều khi quá tải, nhất là các môn phụ mà mình không có hứng thú, nên đành phải thuê người học thay. Chi phí không quá cao, mà mình lại không phải tốn thời gian." Theo L., các môn học không phải chuyên ngành, nhưng yêu cầu điểm danh liên tục khiến cô nàng cảm thấy áp lực, học hộ là một giải pháp tình thế để cô có thể tập trung vào các môn chuyên sâu.
Sau khi tham gia các nhóm, người có nhu cầu thuê sẽ đăng bài ghi rõ thông tin về môn học, giờ học, tên giảng viên, yêu cầu điểm danh và các điều kiện cần thiết. Các "ứng viên" sẽ ngay lập tức bình luận hoặc nhắn tin để nhận việc, đưa ra mức giá phù hợp, trung bình từ 50.000 - 100.000 đồng cho một buổi học hoặc từ 300.000 - 500.000 đồng cho một buổi thi. Người thuê và người học hộ sẽ thỏa thuận về hình thức thanh toán, có thể cọc trước hoặc trả sau khi hoàn thành buổi học.
Trong các nhóm chat này, ngoài tin nhắn từ những người cần thuê dịch vụ, còn có nhiều lời chào mời từ các bạn nhận học hộ hoặc thi hộ, chủ động giới thiệu ngành học họ có kinh nghiệm, khu vực có thể đến và khung thời gian sẵn sàng nhận việc. Sau đó, người thuê sẽ liên hệ trực tiếp qua tin nhắn riêng để thỏa thuận chi tiết.
Qua tìm hiểu, nội dung trao đổi giữa người thuê và người học hộ thường phụ thuộc vào đặc thù môn học và độ khó của giảng viên. Người thuê thường cung cấp thông tin cơ bản như tên giảng viên, phòng học, thời gian học, tên môn và một số yêu cầu cụ thể để người học hộ dễ chuẩn bị. Người học hộ cần đảm bảo có mặt đúng giờ, điểm danh và chụp ảnh làm bằng chứng ở đầu và cuối buổi học.
“Việc nhẹ, lương cao” của sinh viên
Không ít sinh viên coi công việc học hộ, thi hộ là một "nghề" kiếm tiền dễ dàng, nhanh chóng. Một số sinh viên thậm chí xem đây là công việc bán thời gian khi không bị ràng buộc về thời gian và yêu cầu. Với mỗi ca học hộ hoặc thi hộ, những sinh viên này có thể kiếm được một khoản tiền giúp trang trải chi phí sinh hoạt mà không quá tốn công sức.
N.V.M, sinh viên năm tư ngành Luật tại Hà Nội, chia sẻ: “Mình làm học hộ được hơn một năm nay. Có tuần cao điểm nhận đến ba, bốn lịch học hộ, mỗi tháng kiếm được vài triệu. Công việc không quá áp lực, lại giúp mình có thêm thu nhập để trang trải sinh hoạt phí.” Theo M., học hộ không đòi hỏi trình độ quá cao, chỉ cần nắm qua nội dung môn học, điểm danh đầy đủ và gửi minh chứng sau mỗi buổi học là đủ.
 |
Giả danh người có nhu cầu học hộ, phóng viên đã tiếp cận một sinh viên sẵn sàng nhận học thay và điểm danh môn Triết học Mác-Lênin với mức giá 120.000 đồng/buổi, cam kết chụp ảnh bằng chứng đầu và cuối buổi học để báo cáo lại. |
Tuy nhiên, khi nhận học hộ cho các môn yêu cầu phát biểu hoặc làm bài kiểm tra đột xuất, người học hộ phải tìm hiểu trước nội dung môn học để có thể "diễn" tốt hơn, tránh bị giảng viên nghi ngờ. Đã có nhiều trường hợp sinh viên thuê người học hộ bị phát hiện và phải chịu hình thức kỷ luật từ nhà trường. Đối với người học hộ, một khi bị giảng viên phát hiện, sinh viên có thể bị đuổi khỏi lớp, bị trừ điểm hoặc bị cảnh cáo, thậm chí nếu tái phạm nhiều lần sẽ bị buộc thôi học.
L.V.T., sinh viên tại TP.HCM, từng thuê người thi hộ giữa kỳ môn Toán cao cấp, cho biết: “Lần đó, người thi hộ mình gặp giảng viên khó, không thể qua mắt được nên cuối cùng bị bắt. Cả mình và bạn đó đều bị kỷ luật, mình phải học lại môn đó.”
Để tránh bị phát hiện, các sinh viên thuê dịch vụ thường "dặn dò" người học hộ về tính cách của giảng viên, vị trí ngồi, cách thức giao tiếp để giảm thiểu tối đa rủi ro. Một số sinh viên còn yêu cầu người học hộ đeo khẩu trang và ngồi xa giảng viên để tránh gây chú ý.
Dịch vụ học hộ, thi hộ không chỉ khiến sinh viên mất đi tính tự giác trong học tập mà còn dần dần tạo ra sự ỷ lại và thiếu trung thực. Một khi sinh viên cảm thấy việc học chỉ là hình thức để qua môn, họ sẽ không còn cố gắng để nắm bắt kiến thức, dẫn đến hệ quả là thiếu hụt kiến thức nền tảng.
Theo ThS. Phạm Thị Hà, giảng viên khoa Ngôn ngữ Anh, Học viện Báo chí và Tuyên truyền: “Dịch vụ học hộ, thi hộ khiến sinh viên mất dần đi tính tự lập, sự cố gắng cần có trong học tập. Nếu tình trạng này tiếp diễn, sẽ dẫn đến một thế hệ lao động thiếu kỹ năng, thiếu sự trung thực trong công việc.” ThS cũng cho rằng chính các trường cần thay đổi phương thức giảng dạy, giảm bớt tính hình thức trong việc điểm danh để sinh viên có động lực học thật sự.
"Một số trường đã chuyển sang phương pháp đánh giá dựa trên kỹ năng, bài thuyết trình, các dự án nghiên cứu thực tế để tránh việc chỉ dựa vào điểm số mà thiếu đi thực tiễn. Sinh viên cũng cần được trang bị kỹ năng quản lý thời gian, khả năng sắp xếp công việc để có thể cân bằng giữa việc học và cuộc sống cá nhân", bà cho biết.
