Sách hay

“Thợ xăm ở Auschwitz”: Phẩm giá và tình người trong nghịch cảnh

SVVN - Thợ xăm ở Auschwitz là cuốn tiểu thuyết dựa trên một câu chuyện có thật. Nhân vật chính, Lale, là một tù nhân ở trại tập trung Auschwitz, chịu trách nhiệm xăm mã số tù lên cánh tay các tù nhân khác. Anh đã yêu Gita, một cô gái mà anh xăm số lên cánh tay. 
Là tác phẩm đầu tay của Heather Morris, cuốn sách từ trên trời rơi xuống này đã được dịch sang 17 thứ tiếng, bán bản quyền đến 43 quốc gia. Ở Mỹ, cuốn sách đứng đầu trong danh sách bestseller của New York Times với trên 1 triệu bản được bán ra; và tới tháng Mười năm ngoái, trên 3 triệu bản đã đến tay độc giả trên toàn thế giới.
Cũng vẫn là câu chuyện ở “Ao Tuýt” (Auschwitz), nhưng nếu Chú bé mang pyjama sọc là tình bạn thật đẹp giữa hai đứa trẻ thấu hiểu lẫn nhau, vượt qua hàng rào sắc tộc, thì Thợ xăm ở Auschwitz, là câu chuyện cảm động về tình yêu. Thợ xăm ở Auschwitz dựa trên lời kể trực tiếp của một người sống sót thoát khỏi trại tập trung Auschwitz - Lale Sokolov, một người Do Thái ở Slovakia, bị ép phải xăm dãy số lên cánh tay của hàng nghìn tù nhân đến trại. Ở trại tập trung, Sokolov đã gặp một cô gái tên Gita Furman, và họ yêu nhau. Đây là một câu chuyện khác thường, thậm chí là so với những câu chuyện về Holocaust nói chung – nó cảm động, thẳng thắn và nâng cánh cho tâm hồn, và dĩ nhiên nó là một cánh cửa sổ để nhìn vào sự kiện khủng khiếp bậc nhất trong lịch sử loài người. Ở nơi mạng sống luôn luôn treo đầu sợi tóc, có thể chết bất cứ lúc nào chẳng vì lý do gì, những tù nhân như Lale, Gita và nhiều người khác vẫn luôn cố gắng giữ vẹn phẩm giá của mình, mong mỏi một ngày kia sẽ thoát khỏi địa ngục để trở về cuộc sống bình thường, sống như một con người. Trong nghịch cảnh, tình yêu vẫn nảy sinh và trở thành động lực để họ chiến đấu. Trong cảnh then chốt của tiểu thuyết, Lale lần đầu gặp Gita khi bà đứng ở đầu hàng chỗ ông, còn ông phải ấn mũi kim vào cánh tay trái bà rồi bắt đầu xăm bốn chữ số: 4, rồi 5 - 6 - 2. Đôi mắt bà đầy sợ hãi. Bà mấp máy môi định nói nhưng ông “suỵt” bà. Rồi khi đã xăm xong, ông giữ cánh tay bà lâu hơn cần thiết, nhìn vào mắt bà và nhoẻn miệng khẽ cười. Bà cũng cười khẽ đáp lại. Thời khắc quyết định đó kéo theo mọi sự. Độc giả yêu Thợ xăm ở Auschwitz bởi nó dựa trên một câu chuyện có thật. Đó là câu chuyện của hai người bình thường, sống trong một thời đại khác thường, bị tước đoạt không chỉ tự do của mình mà còn cả nhân phẩm, tên họ và nhân dạng. Cuốn sách ra đời hơn 70 năm sau những sự kiện nó thuật lại, và nó nhắc nhở chúng ta rằng có rất nhiều câu chuyện sẽ mãi mãi không bao giờ được kể. Nó cũng nhắc chúng ta nhớ rằng trong số nạn nhân lớn đến không thể tưởng tượng nổi của Holocaust, mỗi người là một cá nhân với một câu chuyện độc nhất vô nhị.
“Thợ xăm ở Auschwitz”: Phẩm giá và tình người trong nghịch cảnh ảnh 1
Sokolov ngoài đời thực là thợ xăm ở Auschwitz, ông đã gặp Gita Furman ở đó. Hai người kết hôn vào tháng Mười năm 1945 rồi về sau chuyển đến định cư ở Melbourne, Úc và có một con trai. Cuộc sống của họ sau này đã đủ đầy, với con cái, bạn bè, kinh doanh thành công, tất cả được nâng đỡ bằng một tình yêu mà không một khó khăn nào có thể phá vỡ. Morris đã phỏng vấn Sokolov suốt vài năm trước khi ông qua đời năm 2006. Quá trình phỏng vấn không hề dễ dàng, phải mất khá nhiều thời gian Sokolov mới sẵn sàng dấn sâu vào việc xem xét lại mình, chia sẻ nỗi sợ rằng mình bị xem là đồng lõa của Đức quốc xã (do đã giúp Đức quốc xã thực hiện công việc xăm số lên tay tù nhân). Ban đầu Morris định viết một kịch bản phim về cuộc đời ông. Về sau bà quyết định biến kịch bản ấy thành một tiểu thuyết. Phần “Thông tin thêm” ở cuối tiểu thuyết cung cấp những dữ kiện chính về câu chuyện thực sự. Gita tên khai sinh là Gisela Fuhrmannova, bà bị đưa đến Auschwitz ngày 3/4/1942 và được xăm số 4562. Lale có tên khai sinh là Ludwig Eisenberg, ông bị đưa đến Auschwitz ngày 23/4/1942 và được xăm mã số 32407. Gita mất năm 2003, Lale mất năm 2006. Cuối sách còn có một số hình ảnh, bản đồ và tài liệu cũng như những quan sát của tác giả từ chuyến đi thăm Auschwitz và quê của Lale ở Krompachy, Slovakia. “Có nhiều tài liệu ghi lại sự thật về giai đoạn lịch sử khủng khiếp này, chi tiết hơn rất nhiều so với những gì được giải thích trong một cuốn tiểu thuyết; và tôi khuyến khích độc giả quan tâm tìm hiểu thêm. Có trường hợp tôi sáng tạo ra một số nhân vật đại diện cho không chỉ một cá nhân và đã giản lược hóa một số sự kiện nào đó,” tác giả Heather Morris cho biết. Bà đã kể câu chuyện của Lale bằng sự kiềm chế, không bao giờ để ý kiến riêng của mình xâm phạm vào, hay để cho câu chuyện tình yêu lấn át cái bối cảnh lớn hơn của dịch chuyển, chấn thương tâm lý và sinh tồn. “Người ta quả thực quan tâm đến tác phẩm hư cấu dựa trên lịch sử và con người có thật,” Sara Nelson, chủ tịch, tổng biên tập và cố vấn đặc biệt cho Nhà xuất bản Harper nhận định. Bà gọi cuốn sách là một sự lai chủng khác thường giữa hồi ký và hư cấu lịch sử. “Thứ người đọc nhận được gần như là một hồi ký,” bà nói. “Họ cảm thấy như mình biết người này và đã đi qua cuộc đời của người đó.”
“Thợ xăm ở Auschwitz”: Phẩm giá và tình người trong nghịch cảnh ảnh 2 Ảnh tư liệu: Lale và Gita ngoài đời
Gary Sokolov, con của Lale và Gita, năm vừa qua đã được nhiều độc giả cuốn sách của Morris liên hệ, cả người Do Thái lẫn không phải Do Thái. “Rất nhiều người khắp thế giới nói với tôi về tác động tích cực của cuốn sách đối với họ.” Hiện tại anh đang trao đổi với một nhà sản xuất để dàn dựng một nhạc kịch. “Việc cha tôi sau rất nhiều thập niên lại có được một ảnh hưởng tích cực như vậy quả là một điều phi thường.” Anh kể lại rằng có một vài điều vẫn đeo đẳng cha mẹ mình mãi. Ví dụ như khi gia đình họ đi trên đường, Gita hay cúi xuống hái cỏ bốn lá trên mặt đất, bởi vì hồi còn ở trại, nếu bà tìm được một cây cỏ này và đưa cho lính Đức - những người tin chúng mang lại may mắn - bà sẽ nhận được một suất ăn thêm gồm xúp và bánh mì.

Nếu độc giả đã từng rơi nước mắt khi đọc Chú bé mang pyjama sọc, Có được là ngườiNhật ký Anne Frank hay Danh sách của Schindler, những kiệt tác văn chương viết về Lò Thiêu, thì một chỗ trên giá sách chắc chắn nên dành cho Thợ xăm ở Auschwitz, một tường trình về tình yêu vượt qua nghịch cảnh. Như Lale đã nói, ông sống cuộc đời mình với phương châm, “Nếu bạn còn thức dậy vào buổi sáng, thì đó là một ngày tốt lành”, còn Gita thì bảo với con trai mình rằng, “Khi người ta đã sống bao nhiêu năm trong hoàn cảnh chẳng biết 5 phút sau mình có chết hay không thì chẳng có gì mà người ta không thể xử lý được. Miễn là chúng ta vẫn còn sống và khỏe mạnh, mọi thứ sẽ ổn cả thôi.”


VỀ TÁC GIẢ HEATHER MORRIS
Heather Morris (sinh năm 1953) là nhà báo và nhà văn người New Zealand. Tác phẩm Thợ xăm ở Auschwitz của bà đã đoạt giải thưởng Audie năm 2019 dành cho văn chương hư cấu, và lọt vào danh sách bestseller của New York Times năm 2019 với lượng bán ra trên một triệu bản.

MỚI - NÓNG

Có thể bạn quan tâm

2 cựu chiến binh : ông Nguyễn Hồng Phi - cựu lính đặc công và ông Đặng Đức Thắng, cựu lính bộ binh.

Hy sinh không chỉ là cái chết

SVVN - Qua hồi ức thiêng liêng của họ, sự hy sinh không chỉ là cái chết, mà là cả quá trình cống hiến không ngừng nghỉ, là gác lại ước mơ riêng, là chịu đựng gian khổ tột cùng, là chứng kiến mất mát của đồng đội, và thậm chí là những di chứng dai dẳng đeo bám đến tận hòa bình.
 Lửa thiêng tháng Tư: Người trẻ mang sắc đỏ lịch sử phủ sóng không gian số

Lửa thiêng tháng Tư: Người trẻ mang sắc đỏ lịch sử phủ sóng không gian số

SVVN - Tháng Tư – tháng của khúc ca khải hoàn dân tộc, của ngọn lửa độc lập được hun đúc qua năm tháng chiến tranh, giờ đây đang cháy rực rỡ bởi làn gió mới không gian số. Với tinh thần sáng tạo và lòng tri ân sâu sắc, thế hệ trẻ đang chứng minh rằng: họ hoàn toàn có thể gìn giữ và lan tỏa giá trị lịch sử theo cách riêng.
Chàng trai GenZ lan tỏa điều tử tế từ những chuyến đi và hành động cống hiến vì cộng đồng

Chàng trai GenZ lan tỏa điều tử tế từ những chuyến đi và hành động cống hiến vì cộng đồng

SVVN - Không chỉ dừng lại ở việc mở rộng cánh cửa thế giới cho người Việt, Đặng Hùng Anh (sinh năm 2002), cựu sinh viên Trường Đại học Thương mại còn ghi dấu ấn với nhiều hoạt động thiện nguyện ý nghĩa. Từ cứu trợ chó mèo, phát cơm từ thiện đến đồng hành cùng dự án “Nuôi Em” và chuẩn bị lên vùng cao, anh lan tỏa lối sống tử tế, truyền cảm hứng sống vì cộng đồng đến nhiều người trẻ.
Người trẻ đa nhiệm với nghề tay trái

Người trẻ đa nhiệm với nghề tay trái

SVVN - Trong bối cảnh kinh tế thay đổi không ngừng, ngày càng nhiều bạn trẻ lựa chọn cho mình một công việc chính ổn định kết hợp với nghề tay trái. Nghề tay trái không chỉ là nguồn thu nhập bổ sung mà còn là cơ hội để họ phát triển bản thân, theo đuổi đam mê và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Chuyên viên phôi học - người đem lại hạnh phúc cho nhiều gia đình

Chuyên viên phôi học - người đem lại hạnh phúc cho nhiều gia đình

SVVN - Dành trọn đam mê và tâm huyết cho lĩnh vực phôi học, cựu sinh viên ngành Công nghệ sinh học - Phát triển thuốc mang lại niềm vui vô bờ bến cho bao gia đình. Với đôi tay khéo léo và trái tim ấm áp, “bà mụ” Anh Phương đã góp phần quan trọng giúp các cặp vợ chồng hiếm muộn chạm tới giấc mơ làm cha mẹ – một hành trình đầy yêu thương, kỳ diệu và nhân văn.
Phạm Ngọc Trình và con đường tiếp bước nghề biển của cha ông

Phạm Ngọc Trình và con đường tiếp bước nghề biển của cha ông

SVVN - Tạm biệt quân ngũ trở về quê nhà, Phạm Ngọc Trình – chàng trai 22 tuổi ở thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu, Nam Định) – không thi lại đại học, không vào thành phố làm thuê. Cậu chọn theo bố ra khơi, nối nghề chài lưới giữa thời đại mà nhiều người trẻ đang rời xa biển. Với Trình, đó không chỉ là kế sinh nhai – mà là một sự lựa chọn rõ ràng, có lý trí và cả tình yêu.
Văn hóa đọc chuyển mình: Sinh viên tìm lại niềm đam mê sách trong thời đại số

Văn hóa đọc chuyển mình: Sinh viên tìm lại niềm đam mê sách trong thời đại số

SVVN - Trong thời đại mà công nghệ số và mạng xã hội bùng nổ, nhiều người lo ngại rằng thói quen đọc sách dần bị thay thế bởi những hình thức giải trí nhanh như video ngắn, trò chơi điện tử,.. Tuy nhiên, một xu hướng bất ngờ đang diễn ra: các bạn trẻ dần quay trở lại với sách, không chỉ tái khám phá giá trị của việc đọc mà còn phát triển đa dạng hóa hình thức tiếp cận giúp văn hóa đọc lan tỏa mạnh mẽ hơn trong cộng đồng sinh viên.
'Xây trường cho em': Hành trình mang con chữ đến vùng cao

'Xây trường cho em': Hành trình mang con chữ đến vùng cao

SVVN - Ngôi trường mầm non Pó Sinh đơn sơ nằm cheo leo ở nơi xa nhất của huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên đang dần được thay mới. Đó là nhờ sự chung tay của các bạn trẻ hâm mộ rapper Negav ở mọi miền tổ quốc thông qua dự án “Xây trường cho em” của nhóm Embes3mien ( Em bé ba miền).
Tìm thấy đam mê và giá trị của nghề viết từ kỳ thực tập đầy ý nghĩa

Tìm thấy đam mê và giá trị của nghề viết từ kỳ thực tập đầy ý nghĩa

SVVN - Kỳ thực tập tại Ban Sinh Viên – Hoa Học Trò (báo Tiền Phong) không chỉ là một trải nghiệm nghề nghiệp, mà còn là hành trình để chúng mình – Vũ Thùy Trang và Nguyễn Hồng Anh, hai sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công, trưởng thành từng ngày. Từ những bỡ ngỡ đầu tiên đến niềm vui khi bài viết được đăng, từng khoảnh khắc đều đong đầy cảm xúc. Hành trình ấy khép lại nhưng những bài học, những kỷ niệm và đam mê với nghề viết sẽ luôn đồng hành cùng chúng mình trên chặng đường phía trước.